Koronavirüs mutasyona uğruyor. Hatta mutasyonu da mutasyon geçiriyor. Son günlerde yeniden yükselişe geçen salgın, bir taraftan da kısıtlamaların da uzamasıyla insanlar üzerindeki baskıları artırıyor. Özellikle gelecek ve ekonomik kaygı endişe verici.

Tüm dünyada ve ülkemizde aşı çalışmaları, salgına karşı alınan önlemler ve desteklerle mücadele devam ediyor. Ancak salgının getirdiği büyük ve uzun süreli kısıtlamalar tüm önlemlere rağmen çözüm olamıyor. Birçok iş dalında insanlar zor durumda. Küçük esnaf, lokantalar ve restoranlar, düğün sektörü ve bunlara bağlı hizmet sektörü her geçen gün daha da zor duruma düşüyor. Örneğin düğünlerde müzisyenlik yapan bir kişi aylardır işsiz kaldığını, müzik aletini satışa çıkardığını, ancak kimse iş yapamadığı için herkesin aynı durumda olduğunu ve müzik aletini dahi satamadığı ifade ederek, “Çok çaresiz kaldık” diyor. Bu örnekler o kadar fazla ki; hepsini anlatmaya sayfalar yetmez.

Küresel ölçekteki bu salgının, sağlıktan sonra sebep olduğu en büyük krizin ekonomik alanda olması kaçınılmazdı. İşte başta ülkemiz olmak üzere tüm dünya korunma tedbirlerinden sonra, ilk sırada ekonomik tedbirleri gündemine aldı/alıyor. Devletlerin ciddi anlamda açıkladıkları ekonomik tedbir paketleri, salgın bittiğinde insanlığın en az zararla hayatlarına devam edebilmeleri için alınmış önemli ve doğru kararlardı. Ancak ülkemizde bu ekonomik krizden en çok etkilenen kesim ise şüphesiz küçük esnaf olmuştur. Hayatlarını daha çok günlük kazanımlarıyla idame eden küçük esnafın büyük bir kısmı alınan önlemler nedeniyle kepenk kapatmak zorunda kaldı. Çay ocakları da dahil, kahvehaneler, kafeler, berberler, kuaförler, lokanta ve restoranlar gibi yerel ekonominin en yaygın dinamiklerinden olan esnaf da çok zor günler geçiriyor.

Elbette yaşanan salgın çok ciddi ve ölümcül sonuçları olan bir durum. Ancak bu durum geçtikten sonra insanların hayatlarını sürdürebilmeleri, ekonomik durumlarına da bağlı. İnşallah bu süreç atlatıldığında esnaf yeniden ayağa kalkacak ve günlük işlerine geri dönecektir. Ama sürecin verdiği zararı ve darbeyi uzun süre üzerinden atamayacaktır. O yüzden alınan ve açıklanan önlem paketlerinde küçük esnafın durumu tekrar değerlendirilmeli ve destekler artırılmalıdır. Bir diğer hususta fırsatçılıktır. Özellikle gıda ve temel ihtiyaç maddelerine yapılan fahiş zamlarda ekonomik bir mutasyon gibi insanları zor durumda bırakıyor. Devletin denetimi ve yaptırımları da bunlara engel olamıyor. Özellikle yaygın market zincirlerinde görülen bu fırsatçılık da en az Korona kadar zarar verici.

Ancak bu salgınla mücadele edebilmek için alınan önlemler ve kısıtlamalarda çok gerekli. İşin tüm ciddiyetine rağmen, özellikle sosyal mesafe ve maske kurallarına hala uymamakta ısrar edilmesi de işi kolaylaştırmıyor. Oysa temizlik, sosyal mesafe ve maske kurallarına tam anlamıyla uyulabilse süreç daha hızlı kontrol altına alınabilir. İşte buna tam anlamıyla uyulursa önlem ve kısıtlamalar yeniden değerlendirilerek Koronaya rağmen hayatta kalınabilecek yeni yaklaşımlar ortaya konulabilir, korona ve ekonomik mutasyonlar kontrol altına alınabilir.