Akciğer dokusunun virüsler, bakteriler ve daha az sıklıkla
mantarlar ya da nadiren parazitlere bağlı enfeksiyonuna pnömoni yani zatürre
diyoruz.
Zatürre, dışarıdan solunum ya da damlacık yolu ile bulaşan
pek çok virüs ve pek çok bakteriyle oluşabileceği gibi dışarıdan alınmasına
gerek olmadan, boğazımızda normalde de bulunabilen bakterilerin akciğere
ulaşmasıyla da meydana gelebilir. Peki neden boğazımızdaki bakterilerle bile
oluşabilmesine rağmen herkes zatürre olmaz? Çünkü burada etkili olan birkaç
faktör herkeste aynı değildir.
Bunlardan ilki akciğerin savunma mekanizması. Üst solunum
yollarındaki mikroorganizmalar ve tükrüğün akciğere ulaşmasını engelleyen ses
tellerinin kapatma mekanizması, öksürük refleksi, solunum sistemindeki bir
mikroorganizmanın daha aşağıya ulaşmasını engelleyen ve yukarı hareketle
uzaklaştıran titrek tüylerin ve sıvıların varlığı ile akciğer dokusundaki
savunma hücreleri kişiden kişiye değişir. İkinci neden de bireylerin genel
bağışıklık sistemlerinin gücüdür.
Altta yatan KOAH ya da akciğer kanseri, şeker hastalığı,
bağışıklık sistemini baskılayan AIDS, lösemi, lenfoma gibi hastalıklar ve ya
tedaviler, organ nakli yapılmış olması, bilinç kaybı, sigara-madde kullanımları
ve ileri yaş risk oluşturur.
Bir diğer neden de hastalık oluşturan mikroorganizmanın
gücü, hastalandırma kapasitesi ve etkisidir.
Halsizlik, ateş, öksürük, balgam, göğüs ağrısı, solunum
sıkıntısı gibi sık görülen bulgular dışında baş ağrısı, eklem ağrıları, karın
ağrısı, ishal, bilinç değişiklikleri gibi spesifik olmayan bulgular da
görülebilir.
Hastanın öyküsü, şikayetleri, fizik muayene bulguları,
görüntüleme yöntemleri ile akciğerin değerlendirilmesi ve gerekli görülür ise
alınan balgam örneğinin mikrobiyolojik incelemesi ile tanı konulur ve düşünülen
etkene göre tedavi düzenlenir. Tedavide kullanılan ilaçlar ve tedavi süresi
akciğer enfeksiyonuna neden olan etkene göre değişir.
Zatürreye neden olan bazı mikroorganizmalardan (pnömokok,
influenza gibi) aşı ile korunmak mümkün olduğundan, risk grubunda olanların aşı
açısından değerlendirilmek üzere hekimlerine danışmaları olası komplikasyonları
önlemek adına önemlidir.
Sağlıcakla kalın.