Pulmoner rehabilitasyon kronik akciğer hastalarında
uygulanan bir çeşit tedavi şeklidir. Bazı merkezlerde bu
tedavi şekline ciddi bir yaklaşım vardır ve gerçekten hastalar bu tedaviden çok güzel yanıt alırlar. KOAH
hastaları ilerleyen nefes darlığı karşısında
günlük fiziki hareketlerini kısıtlayarak
hareket ederler. Halbuki biz bu hastaların günlük aktivitelerini devam
ettirmelerini isteriz. Akciğer
rehabiltasyonunun kısa ve uzun
vadeli iki hedefi vardır. Kısa vadeli
hedefimiz , hastaların kolay nefes
almalarını sağlayarak nefes darlığına
yol açan aktivitelerde anksiete yaşamalarına engel olmaktır. İleri derecede
KOAH hastalığı olan kişilerde her an
sıkışacağım korkusu vardır ve bu hastalar bu korkuyu yaşadıkları içinde sıkça
hastanede yatmak isterler. Aynı zamanda
bu hastalar gergin ve sinirli yapıya sahiptirler. Hasta yakınları bu hastaların
çok huysuz olduklarından yakınırlar. Halbuki problem hastalardaki nefes alamayacağım
boğulacağım korkusudur. Uzun vadeli hedefimizde
hastanın hayat kalitesini arttırmak ,egzersiz toleransını yükseltmek ve bu sayede hastalığın alevlenme sayısını azaltarak hastaların bu korkusunu gidermek vardır.
BÜZÜK DUDAK SOLUNUMU –DİAFRAGMATİK SOLUNUM EGZERSİZLERİ
Büzük dudak solunumunu ve diafragmatik solunum yapmayı
aslında hastalar çoğu zaman kendi kendilerine öğrenirler. Büzük dudak solunumu
ağız kapalıyken burundan birkaç saniyede alınan nefesin dudak büzülerek ıslık çalar gibi 46 saniyede verilmesidir. Diafragmatik
solunum egzersizleri ise akciğer
mekaniğini düzenler. Alınan nefesin
akciğerlere daha eşit dağılmasını
sağlayarak nefes alış- veriş
etkinliğini arttırır. Bu teknikte hasta esas olarak karın yardımıyla nefes alır. Akciğerler lob, loblar
da segment dediğimiz kısımlardan meydana gelir. Rehabiltasyon yöntemleri
ile hastaya akciğerlerin segmental
solunumu öğretilir. Bu teknik , uzun süre yatan hastalarda ve koyu kıvamlı balgamı olan hastalarda çok
fayda sağlayan bir tekniktir.
KOAH HASTALARINDA
BALGAM ATAMAMA CİDDİ BİR SIKINTIDIR
KOAH hastalarında
ve uzun süre yatağa bağımlı kalan göğüs felçli hastalarda hava yolundaki
balgamı atmak ciddi bir sıkıntıdır. Rehabilitasyon teknikleri içerisinde
öğrettiğimiz bir yöntem de, avuç içini kubbe şekline getirerek hastanın göğüs
kafesine ve sırtına vurma işlemidir. Bu işlem küçük havayollarında birikerek
havayolunu tıkayan balgamın daha büyük
hava yollarına taşınmasını sağlar ve hasta doğru öksürme yöntemi ile balgamını
atabilir.KOAH hastalarında hastalığın doğal seyri olarak enfeksiyon olmasa bile
bol balgam çıkarma söz konusudur. Elimizi hastanın göğüsüne koyarak derin nefes
alması sırasında elimizle göğüs kafesine bastırarak oluşturacağımız titreşimler de solunum yollarındaki balgamın atılımını kolaylaştıracak diğer
rehabilitasyon yöntemidir.
DOĞRU ÖKSÜRME VE
NEFES TUTMA TEKNİĞİ
Büyük havayollarındaki balgamı daha yüksek basınçlı öksürük
ile atabilmek için de hastaya doğru öksürme yöntemi öğretilir. Hasta
oturtularak derin bir nefes aldırtılır ve nefesi birkaç saniye tutturulur ve
ağzı açıkken yeni bir nefes almaksızın kuvvetlice iki kez öksürtülür. Ardından derin derin
nefes aldırtılarak işlem tekrarlanır. İşte bol ve bazen koyu kıvamlı balgamdan
yakınan KOAH lı hastalar için etkili öksürük şekli budur. Fizyoterapistler tarafından uygulanan
pulmoner rehabilitasyon ,ilaç tedavimizi destekleyecek ve hastaya
ciddi konfor sağlayacak tedavi yöntemidir.