Şu sıralarda Çin’de büyük korku yaratan salgın şeklinde silsile halinde büyüyen corona virüs salgını tüm dünyada dikkatleri bu virüs üzerine çekti. Aslında biz her yıl gribal enfeksiyon dönemlerinde bir virüs salgını ismi duymaya alışığız ve bu seneki Çin’de gelişen salgında bize acaba virüsler evrim mi değiştiriyor dedirtiyor ve hayvanlarda gözüken corona virüslerin artık insanlara da bulaşmış olması iyiden iyiye korku yaratıyor.

BÜYÜK BİR VİRÜS AİLESİ

Corona virüsler (CoV) soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV) veŞiddetli Solunum Sendromu (SARS –CoV) gibi daha ciddi hastalıklara kadar çeşitli hastalıklara sebep olan büyük bir virüs ailesidir. Çoğunlıkla soğuk algınlığına sebep olan virüsler 2003 yılında daha önce bilinmeyen bir virüs halinde ortaya çıkıp SARS-CoV salgını halinde yüzlerce insanın hayatını kaybetmesine sebep olmuştur. Arkasından 10 yıl sonra coronavirüs ailesinden, daha önce insan ya da hayvanlarda varlığı gösterilmemiş olan MERS-CoV vakaları tanımlanmıştır. Ve şimdi de 31 Aralık 2019’da Dünya Sağlık Örgütü’nün Çin’in Hubei eyaletinin Wuhan şehrinde etiyolojisi bilinmeyen zatüre vakaları tespit edilmiş ve 7 Ocak 2020’de de etken daha önce insanlarda tespit edilmemiş yeni bir corona virüs 2019-nCoV olarak tanımlanmıştır.

PAZARDA KÜMELENME

Çin’in Hubai eyaleti, Wuhan şehrinde görülen zatürre vakalarının, Çin deniz ürünleri şehir pazarı çalışanlarında kümelenme olduğu belirtilmiştir. Vakalarda ateş, nefes darlığı, radyolojik olarak da her iki akciğeri tutan zatüre görüntüleri ile uyumlu bulgular tespit edilmiştir. Şu ana kadar belirtilen ölüm vakaları genellikle ileri yaştaki bireylerdir. Vaka bildirimlerinin ardından sağlık çalışanlarının arasında da hastalığın görülmesi insandan insane bulaş olduğunu göstermektedir. Hastalığın başlangıcındaki ilk kaynak olarak Huanan deniz ürünleri toptan satış pazarında yasadışı satılan vahşi hayvanlar olduğu düşünülmektedir ve şu ana kadar bulaş yolunun damlacık enfeksiyonu olduğu bildirilmiştir. Hastalığın ortaya çıkma süresi ile ilgili yeterli bilgi olmamakla birlikte MERS-CoV ve SARS-CoV epidemiyoloji bilgisine göre 14 gün olabileceği düşünülmektedir. Eldeki veriler doğrultusunda hastalığın şiddeti konusunda yorum yapılamamaktadır.

KONTROL VE İZOLASYON

Dünya Sağlık Örgütü vakaların tanımlanması ve takibi konusunda nasıl hareket edileceği şüpheli vakalardan nasıl numune alınıp saklanacağı temaslı takibinin nasıl olacağı ve enfeksiyonun kontrolü ve izolasyonu konusunda bilgilendirme rehberini hazırlamış bulunmaktadır. Diyebiliriz ki 2019 –nCoV hastalığı tanımlandıktan sonra bulunduğu bölgeyle sınırlı kalmamış ve vaka sayısı giderek artarak kıtalar arası bildirimler olmuştur.

Çin’e gidecek kişilerin ve sağlık çalışanlarının dikkatli olması gerekli önlemleri alması , yolculuk dönüşü 14 gün içinde hastalananların doktora başvurması ve seyahat öykülerini bildirmelerive bu hastalara multidisipliner yaklaşılması önemlidir. Ülkemizde de şüpheli vakalar için her ilde bir referans hastane belirlenmiştir ve Trabzon’da da bu referans hastane Kanuni Eğitim Araştırma Hastanesi olarak bildirilmiştir