Merkez Bankası'nın (TCMB) bugün açıkladığı 2023 yılı Aralık ayına ilişkin 'ödemeler dengesi istatistikleri'nde dikkat çeken detaylardan biri de Türklerin yurt dışında yaptığı seyahat harcamaları oldu. 

Yurt içi yerleşikleirn yurt dışı seyahat harcamalarını ifade eden 'seyahat giderleri' kalemi, 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 64,2'lik artışla 6 milyar 653 milyon dolara yükseldi. Bu rakam, tüm zamanların zirvesi olarak kayıtlara geçti.

2015'te 5 milyar 368 milyar dolara kadar ulaşan bu kalem, sonraki yıllarda kur artışlarının da etkisiyle azalmış ve 2019'da 4 milyar 110 milyon dolara kadar gerilemişti. Pandemi etkisiyle 2020'de 1 milyar 40 milyon dolar ile 25 yılın dibini gören bu rakam, 2021'de 1 milyar 650 milyon dolar, 2022'de 4 milyar 53 milyon dolar olmuştu. 

TÜİK'in 31 Ocak'ta açıkladığı ve yurt içinde ikamet edip başka ülkeleri ziyaret eden Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının harcamalarından oluşan turizm gideri, 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 65,3'lük artışla 7 milyar 69 milyon dolar olmuştu. Bunun 5 milyar 916 milyon 935 bin dolarını kişisel, 1 milyar 151 milyon 967 bin dolarını ise paket tur harcamaları oluşturmuştu.

TÜİK'e göre, yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayısı bir önceki yıla göre yüzde 52,3 artarak 11 milyon 67 bin 359 kişi oldu. Bunların kişi başı ortalama harcaması 639 dolar olarak gerçekleşti.

Yurt dışı yerleşikilerin Türkiye ziyaretleri kapsamında elde edilen seyahat gelirleri ise 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 15,2'lik artışla 47 milyar 677 milyon dolara yükseldi.
 
Turizm giderleri, TÜİK tarafından yürütülmekte olan “Vatandaş Giriş Anketi” sonuçlarından elde ediliyor. Üçer aylık dönemler itibariyle yapılan anket çalışmasında, yurt dışı ülkeleri ziyaret edip Türkiye'ye giriş yapan yurt içi yerleşiklerin yurt dışında yaptıkları harcamaların saptanması amaçlanıyor.

TCMB'nin ödemeler dengesi istatistiklerinde yer verdiği seyahat verileri, Dünya Turizm Örgütü’nün turizm istatistikleri metodolojisinde yaptığı değişikliklerin bir sonucu olarak TÜİK’in yayımladığı turizm istatistiklerinden içerik olarak farklılaşıyor.

YURT DIŞI GAYRİMENKULDE DE REKOR

TCMB verilerine göre, yurt içi yerleşiklerin yurt dışındaki doğrudan yatırımlarında "gayrimenkul faaliyetleri" yatırımları alt kalemi 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 163,7'lik artışla 2 milyar 86 milyon dolar ile rekor kırdı. 

Türklerin yurt dışı gayrimenkul yatırımı 2020'de 282 milyon dolar, 2021'de 526 milyon dolar, 2022'de 791 milyon dolar olmuştu.

Türklerin yurt dışı gayrimenkul yatırımlarının ülkelere göre dağılımı TCMB verilerinde yer almıyor ancak Türklerin genel yurt dışı doğrudan yatırımlarının ülke kırılımına ulaşmak mümkün. 

Gayrimenkul yatırımı artarken, Yunanistan'a 2021'de 21 milyon dolar, 2022'de 52 milyon dolar olan Türklerin doğrudan yatırımının 2023'te 203 milyon dolara yükselerek dörde katlanması dikkat çekti.

Yunanistan gibi Türklerin gayrimenkul alımı yoluyla altın vize başvurularında öne çıkan Portekiz'de de söz konusu doğrudan yatırım rakamının 2022'de 13 milyon dolarken 2023'te 159 milyon dolara yükselmesi dikkat çekti.

Türklerin doğrudan yatırımlarında 2022'den 2023'e İtalya 26 milyon dolardan 112 milyon dolara, İspanya 39 milyon dolardan 89 milyon dolara, İngiltere 211 milyon dolardan 513 milyon dolara yükseldi.