GÜNÜN OLAYI

Kuzey Anadolu Fay Hattı’nda Büyük Deprem ‘’Küçük Kıyamet’’ (1509)

10 Eylül 1509’da İstanbul’da halk arasında küçük kıyamet olarak adlandırılan büyük bir deprem oldu. Deprem ağustos ayında Tokat civarından başlamış bugün Kuzey Anadolu fay hattı olarak adlandırılan hat üzerinde farklı zamanlardaki sarsıntılarla İstanbul’a kadar ulaşmıştı. Halk iki ay evlerine girememişti. Küçük kıyamet denilen depremde 109 mescit, 1070 ev hatta İstanbul surlarının bir bölümüne de yıkılmıştı. Bütün bunların dışında neredeyse hasarsız bina kalmamıştı. Depremde 5000 ‘e yakın insan hayatını kaybetmişti. Hükümdar II. Bayezit Edirne’ye gitti ve orada kendine çatma ahşap bir ev yapıldı. Ancak Edirne’de de aynı şiddette bir deprem oldu Tunca nehri taştı ve büyük hasarlar oluştu. Bir çok insan hayatını kaybetti.

GÜNÜN KİŞİSİ

Sultan IV.Murat (1612-1640)

Sultan I.Ahmet’in oğlu olan Sultan IV.Murat akli dengesi yerinde olmadığı iddia edilen amcası I.Mustafa’nın yerine 11 yaşında 10 Eylül 1622 tarihinde hükümdar oldu.Saltanatının birinci devresi devlet yönetiminde annesi Kösem Sultan ve yeniçeri zorbalarının etkili olduğu oldukça sıkıntılı bir dönemdi.İkinci devrede ise mutlak otoritesini sağladı ve aldığı sert tedbirler ile devleti tekrar eski gücüne kavuşturduğu dönemdir. Ülkenin iç durumunu yoluna koyan IV.Murat, o dönemin büyük dış sorunu İran savaşlarına’da çıktığı seferler ile başarı ile son verdi. Son olarak İranlılardan Bağdat’ı geri aldı ve bugün kü Türkiye-İran sınırına kaynaklık eden Kasr-ı Şirin Antlaşmasını imzaladı. Ancak daha 28 yaşında iken ağır bir hastalığa yakalanarak vefat etti.

GÜNÜN ÖNEMLİ OLAYLARI

Saint Germain Antlaşması (1919)

I.Dünya Savaşı sonunda yenilen devletler ile yapılan ikinci antlaşmadır. Savaşın taraflarından Avusturya-Macaristan İmparatorluğu dağıldığı için Avusturya ile yapılmış antlaşmadır. 10Eylül 1919’da yapılan bu antlaşma ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu parçalanmış yerine küçük bir Avusturya Cumhuriyeti kurulmuştur. 

Rum Katil Hırisantos  Öldürüldü (1920) 

9-10 Eylül 1920 İstanbul gazeteleri halka ünlü Rum kabadayı Hırisantos’un öldürüldüğünü duyuruyorlardı. Hırisantos Müslüman ahali için tam bir baş belası idi. Bir çok polis ve vatandaşın öldürülmesi olayına karışmıştı. Hırisantos’un gücü işgal kuvvetlerinden kaynaklanıyordu. Sonun da İstanbul polisinin bir gece baskını ile bu bela ortadan kaldırıldı.

Sovyetler Birliğinin Milletler cemiyetine Üye Olması (1934)

1917 Bolşevik ihtilali ile kurulan Sovyetler Birliği batı dünyası ile ters düşmüştü. Bu durum Milletler Cemiyet’inin kuruluşunda da devam etti. Daha sonra ise ideolojik kaygılar nedeniyle Sovyetler Birliği cemiyete üye olma konusunda tereddütler yaşamıştır. Türkiye’nin 1932’deki üyeliğinden sonra 10 Eylül 1934’de Sovyetler Birliği de Milletler Cemiyeti’ne üye oldu. 

Kapalıçarşı Yangını (1943)

Yapımı fatih Sultan Mehmet zamanına kadar dayanan İstanbul Kapalıçarşı 10 Eylül 1943’te bir yangın geçirdi. Bu yangın da döşemeciler ve yorgancılar bölümü yanmıştır. Ondan 11 yıl sonra 1954'deki büyük yangın Kalpakçılar Caddesi başta olmak üzere Çarşı'nın büyük bir bölümünü yok etti. Kapalıçarşı bu ikinci yangından sonra bakım ve onarıma alınarak bugün ki haline getirildi.

CERN’deki Atlas deneyi Başladı (2003) 

İsviçre'deki Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi CERN'de yüzyılın deneyi olarak bilinen ATLAS deneyi başladı. CERN’deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nın 27 kilometre uzunluğundaki tünellerinde ilk ışın, 10 Eylül 2008 günü Türkiye saatiyle 11.28’de dönmeye başladı. Bu deneyler üzerindeki tartışmalar halen devam etmektedir.

GÜNÜN DİĞER ÖNEMLİ OLAYLARI

1509    Küçük kıyamet de denilen İstanbul depremi gerçekleşti.

1623    Sultan I. Mustafa'nın hal'edilmesiyle IV. Murat tahta çıktı.

1854    Halk şairi Erzurumlu Emrah, öldü.

1855    Türkiye'de ilk telgraf haberleşmesi yapıldı.

1920    İşgal altındaki İstanbul'da ünlü Rum kabadayı Hrisantos, polisler tarafından öldürüldü.

1920- Türkiye Komünist Partisi (TKP) Bakü’de kuruldu.

1921- Sakarya Savaşı’nda Türk karşı taarruzu başlatıldı ve Duatepe alındı.

1943    İstanbul Kapalıçarşı'daki yangında 200 dükkan yandı.

1962    MBK 55 toprak ağasını Doğu Anadolu'dan sürmüştü. Meclis, ağaların köylerine dönüşünü yasalaştırdı.

1968    Başbakan Süleyman Demirel, "İmam-Hatip okulları taassuba karşı açılmış aydınlık pencerelerdir" dedi.

1970- ABD’nin Türkiye’de haşhaş ekimini yasaklama önerisi Meclis’te reddedildi.

1974- İstanbul’da Haliç Köprüsü hizmete girdi.

1976- İstanbul’a gelmekte olan İngiliz Havayolları’na ait yolcu uçağı ile Yugoslav yolcu uçağı Zagreb yakınlarında çarpıştı. 25’i Türk 176 kişi öldü.

1979- Şair Ceyhun Can 39 yaşında öldü.

1981- Picasso’nun Guernica tablosu 40 yıl sonra ABD’den İspanya’ya döndü.

1987    Macaristan'ın sınırı açmasıyla, binlerce Doğu Alman vatandaşı ülkelerinden ayrılmaya başladı.

1990- Ebru sanatçısı Mustafa Esat Düzgünman 70 yaşında öldü.

1994    Türkiye'de Marksist Leninist Komünist Parti kuruldu.

1998- Yardımlarıyla tanınan Semiha Şakir 93 yaşında İstanbul’da öldü.

2001    Taksim'de polis noktasına DHKP-C tarafından canlı bomba saldırısı düzenlendi: 3 ölü, 23 yaralı.

2007- Pakistan'ın sürgündeki eski Başbakanı Navaz Şerif, yedi yıl aradan sonra ülkesine döndü. Havaalanında gözaltına alınan Şerif, daha sonra sınır dışı edildi.

2008    Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi CERN’de yüzyılın deneyi olarak bilinen ATLAS deneyi başladı.

2009- Şehir içi sabit telefon hizmetlerinin rekabete açılması ve sabit telefonlarda numara taşınabilirliği uygulaması başladı.

2015- KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum lider Nikos Anastasiadis Lefkoşa'daki ara bölgede bulunan Ledra Palace Otel'de dini liderlerle bir araya geldi.

2017- DEAŞ'la mücadeleyi gerekçe gösteren ABD, Suriye'de terör örgütü PKK/PYD'ye 70 tır askeri yardım gönderdi.

2018- Ankara Merasim Sokak'ta 29 kişinin hayatını kaybettiği bombalı saldırıya ilişkin davada 6 sanığa 30'ar kez ağırlaştırılmış müebbet ve 1185'er yıl hapis cezası verildi.