Adalet Bakanlığı ile Türkiye Noterler Birliği, arsa, tarla, konut, iş yeri gibi tüm taşınmaz satışlarının noterliklerde yapılması için hazırlıklarını tamamladı. Yeni uygulama dün itibarıyla ülke genelinde başladı. Peki sistem nasıl işliyor. Bilmeyen vatandaşlar ne yapmalı? İşte detaylar...

SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?

Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı milliyet.com.tr'ye yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Öncelikle Altıncı Yargı Paketi’nde gelen bu düzenlemenin 1 Ocak tarihinde başlaması planlanıyordu, 4 Temmuz’a ertelenmişti. Burada uygulamada işlemin hem noterlerde hem de tapu dairelerinde devam edeceğini söyleyebiliriz. Tapu Sicil Müdürlükleri’nde işlem yapılması son bulmadı. Noterlerde de yapılabilecek. Burada avantaj hafta sonları da işlem yapılacak. İkinci olarak da buna ilişkin yoğun satışların olduğu tapu dairelerinin yoğun işlem yaptığı yerlerde noterler üzerinden satışlar gerçekleşebilecek.

‘MAİL ADRESİ YOKSA SİSTEME GİRİŞ SAĞLANAMIYOR’

Nasıl Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’nde web tapu üzerinden başvurular alınıyordu. Bu sistemde de Türkiye Noterler Birliği’nin e-hizmet sayfası üzerinden başvurular alınıyor. Vatandaşların e-Devlet sistemine kayıtlı bir mail adresinin olması gerekiyor. Eğer mail adresi yoksa sisteme giriş sağlanamıyor. Mail adresleri ile e-Devlet'e girilerek. Kişisel bilgilerim menüsünden eklenebilir.

‘ÖNCELİKLE TAŞINMAZ TÜRÜNÜN SEÇİMİ YAPILIYOR’

Sisteme girildiğinde ilk önce kişinin kendine ait taşınmazları, yetkilisi olduğu tüzel kişilere ait taşınmazı, vakfa ait taşınmazı ve kendisine yetki verilen taşınmazla ilgili öncelikle taşınmaz türünün seçimi yapılıyor.

‘GAYRİMENKULLER LİSTELENİYOR’

Daha sonra Tapu Kadastro Bilgi Paylaşım Sistemi üzerinden vatandaşın yetkili olduğu ve sahibi olduğu gayrimenkuller listeleniyor. Hangi taşınmaz için işlem yapılacaksa bu seçilerek işleme ilişkin bilgi ve evraklar yükleniyor.

‘KİŞİSEL BİLGİLER SİSTEME YÜKLENİYOR’

Satıcının kimlik bilgilerinin yanı sıra, alıcının bilgileri, taşınmaza ilişkin diğer resmi belgeler web tapu sisteminde oluğu gibi Türkiye Noterler Birliği sistemine yükleniyor.

Taşınmazın ne kadar hissesi satılacaksa, aynı anda birden fazla hissedar satış yapacaksa bilgiler sisteme müracaat edilerek yapılabiliyor.

‘SİSTEMDE BAZI AKSAKLIKLAR YAŞANIYOR’

Sistemde bazı aksaklıklar yaşanıyor. Dün itibarıyla başlayan satışlarda sadece taşınmazın üzerinde herhangi bir şerh ya da betimleme yoksa satış yapılabiliyor.

Taşınmazda yönetim planı tarihi olması, kat mülkiyetine geçişi gibi satışa mani olmayan müracaatlar bile noterler tarafından henüz alınamıyor

'ŞU AN KISITLI GAYRİMENKUL İÇİN SATIŞ YAPILIYOR’

Şu anki uygulama sınırı kısıtlı. Bu düzenlemelerin yapılması ile uygulamanın etkinliği daha da artabilir. Şu an için çok kısıtlı gayrimenkul için satış yapılıyor diyebiliriz.

‘NOTER RANDEVU GÜNÜ VE SAATİ VERİYOR’

Sistemde başvurular yapıldıktan sonra sistem üzerinden taşınmazın satışına yönelik engel yoksa noter sürece ilişkin bir randevu günü ve saati veriyor. Kişilerin o gün ve saatte noterlikte olması isteniyor.

Bununla beraber tabi tarafların kimlik bilgilerinin kontrolü, sorgulamalarının yapılması noterlerin sorumluluğundadır. İşlemler yapılırken de noterin işlemi takip etmesi isteniyor.

Sistemle alakalı Tapu Kadastro Paylaşım Sistemi şu an noterlerle entegre bir şekildedir. Ama diğer kurumların bilgi ve belgelerinin erimişi ve sisteme entegre edilmesi biraz daha vakit alacak gibi duruyor.

‘10 GÜN İÇİNDE GERÇEKLEŞMEYEN İŞLEMLER VE RANDEVULAR İPTAL EDİLİYOR’

10 gün içerisinde gerçekleşmeyen işlemler ve randevular iptal ediliyor.

Sisteme ilişkin e-Devlet üzerinden girilmesi de zorunludur. Doğrudan notere gidip ben hemen satış yapmak istiyorum gibi başvurular sistem açısından kabul edilmeyecektir. Mutlaka randevu alınması gerekecektir.

NOTER ÜCRETLERİ NE KADAR OLACAK?

Son olarak da ücretlendirme kısmı var. Vatandaşlar noterden bir satış yapılması istendiğinde tapu harcı ve döner sermaye bedeline ek olarak ayrıca 500 TL’den az, 4 bin TL’den fazla olmamak kaydıyla bir notere hizmet bedeli ödüyor olacaklar. Uygulamanın daha çok yoğun tapu dairlerinde ama dediğimiz eksikler ve entegrasyonlar tamamlandıktan sonra daha aktif olarak kullanılabilecektir.

NOTERLERDE DENETİMLER NASIL OLACAK?

Burada özellikle noterler aracılığı ile yapılacak işlemlerde işlerin sorumluluğu öncelikle noterlerde olacaktır. O nedenle noterler yoğun olabilecek yerlerde belki de hukuk fakültesi mezunu kişilerin istihdam edilebilmesi durumu olabilecektir. Noter yardımcısı vb. durumları olabilir bu istihdama destek olabilir.

Noterlerde yapılacak evraklar sistem üzerinden yevmiye numarası alsalar da evrakların saklama yükümlülüğü ücretsiz olarak noterlerde olacaktır. Sistemin noterler aracılığı ile yapılması da değerlendirilen başka bir husus olabilir.

Şu an gayrimenkulde gördüğümüz mevcut taşınmazların çok az bir kısmı noterlerde satışa uygun gözüküyor. Tapuda üzerinde beyan veya şerh bulunmayan çok az sayıda tapu var. O nedenle sorumluluklar ve çerçeve ilerleyen zamanlarda daha etkin ve verimli kullanılabilecektir.

Ancak ilk etapta işlemlerin çoğunluğunun noterlerde yapılamayacağını göreceğiz. Sektör temsilcisi olarak arzumuz bu sistemlerle ilgili çalışmalar yapılırken sisteme ilişkin aksayan yerler daha önceden tespit edilebilirdi. Uygulamaya geçildikten sonra bu işin sıkıntıya uğramaması çok önemlidir.

TAPUDAKİ MÜHÜR DURUMU, NASIL OLACAK?

Resmi senet onayları Tapu Kadastro Bilgi Sistemi üzerinden verileceği için doğrudan zaten evraklar noter aracılığı ile verilecek ve noter tarafından imzalanıyor olacaktır. İşleme ilişkin vatandaşlar işlem yapıldıktan sonra tapuda gördükleri gibi, yani web tapu da gördükleri gibi e-Devlet sistemine girdiklerinde gayrimenkul devirlerini sistem üzerinden görebileceklerdir.

Önemli olan o kişinin e-Devlet sisteminde bu kaydının gözüküyor olmasıdır. O nedenle tapu dairelerinde nasıl işlemden sonra tapu senedi veriliyorsa, noterlerde de işlem sonrasında tapu senetleri veriliyor olacaktır.”