Vatandaşların refah ve mutluluğunu daha üst seviyelere  çıkarma amacı doğrultusunda, 2021-2023 dönemi yatırım programı hazırlıklarına  ilişkin Cumhurbaşkanlığı genelgesi Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında  yayımlandı.   Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla yayımlanan genelgede,  makroekonomik istikrarı korumak, üretimi artırmak ve toplumun refah düzeyini  yükseltmek üzere 2019-2023 döneminde On Birinci Kalkınma Planı'nın uygulandığı  anımsatıldı.

Genelgede, bu dönemde temel hedef olan sürdürülebilir büyümeyi  gerçekleştirmek üzere kamu harcamalarında tasarruf yapmak, enflasyonu düşürerek  fiyat istikrarını korumak, yurt içi tasarrufları artırmak, cari işlemler açığını  azaltmak, kamu mali dengelerini ve mali disiplini daha da güçlendirmek ve böylece  makroekonomik ve finansal istikrarı korumak temel öncelikler olarak  belirlendi.  Bu hedef ve öncelikler çerçevesinde, kamu hizmetlerinin hız ve  kalitesinin artırılması için kamu yatırımlarına ayrılan kaynakların gelecek dönem  için hedeflenen politikalara azami oranda katkı sağlayacak şekilde tahsisi ve  verimli kullanımının temel ilke olacağı belirtilen genelgede, şu ifadelere yer  verildi: "Kamu yatırım harcamalarından azami düzeyde tasarruf edilirken  kalkınma potansiyelini destekleyici mahiyetteki iktisadi ve sosyal altyapı  yatırımlarına öncelik verilmeye devam edilecektir. Kamu kesimi yatırımları  bütüncül bir yaklaşımla özel kesim yatırımlarını tamamlayacak şekilde  tasarımlanacak ve hayata geçirilecektir. Kamu yatırım öncelikleri özel sektörün  yenilikçi ve üretken yatırımlarını ve ticareti destekleyecek mahiyette  belirlenecek, iş, üretim, yatırım ve yaşam ortamını iyileştiren nitelikli altyapı  yatırımlarına öncelik verilecektir. Kamu yatırımlarına ayrılan kaynaklar bir  taraftan öncelikli sosyal ihtiyaçları giderecek ve üretken faaliyetleri  destekleyecek nitelikteki altyapı alanlarına yönlendirilirken, yatırımların  maliyet etkin, verimli ve zamanında gerçekleştirilmesine, mevcut sermaye stokunun  daha etkin kullanılmasına ve yatırım harcamalarının en kısa zamanda ekonomik ve  sosyal faydaya dönüştürülmesine azami özen gösterilecektir."
 
 Orta vadeli program esas alınacak
 
  2021 Yılı Yatırım Programı hazırlıklarında, 2021-2023 dönemi Orta  Vadeli Program ve Mali Plan'da yer alan amaç, politikalar, öncelikler ve mali  çerçevenin esas alınacağı ifade edilen gerekçede, ayrıca Orta Vadeli Program ve  Mali Plan ile uyumlu olmak kaydıyla kamu idarelerinin stratejik planlarının da  hazırlıklarda dikkate alınacağı bildirildi.
 
 Proje bazında ödenek teklif ve tahsislerinde, devam eden öncelikli  projelerden en kısa sürede tamamlanabilecek olanlara öncelik verileceği  belirtilen genelgede, "Tasarruf tedbirleri kapsamında zorunlu haller dışında 2021  Yılı Yatırım Programı'na yeni proje alınmayacaktır. Mevcut kamu sabit sermaye  stokundan azami kapasitede yararlanılması için gerekli bakım ve onarımlara önem  verilecek, vatandaşlarımızın acil ihtiyaçlarına ve ekonomide katma değer artışına  doğrudan hizmet etmeyen projeler teklif edilmeyecektir." ifadelerine yer verildi.  Genelgede, bütün kuruluşların 2021 Yılı Yatırım Programı  hazırlıklarıyla ilgili bundan sonraki süreçte, belirtilen hususlarla 2021-2023  Dönemi Yatırım Programı Hazırlama Rehberi'nde belirtilen öncelikleri, esasları ve  yatırım tavanlarını dikkate almaları istendi. Kuruluşların, ayrıca tavan içinde kalmak kaydıyla Strateji ve Bütçe  Başkanlığının 20 Temmuz 2020 tarihli Yatırım Talepleri duyurusuna istinaden  gönderdikleri yatırım tekliflerinde varsa proje bazındaki değişiklik önerilerini  ivedilikle "kaya.sbb.gov.tr" adresinde yer alan Kamu Yatırımları Bilgi Sistemi  (KaYa) aracılığıyla Strateji ve Bütçe Başkanlığına göndermeleri talep edildi.
 
Gelecek 3 yıllık dönemde ekonomi politikasının temel  amacı, "yeni ekonomi programları" ile elde edilen kazanımların korunarak  geliştirilmesi, iç ve dış dengenin yeniden sağlanması, bu denge üzerine inşa  edilecek stratejik reformlarla kapsayıcı, sürdürülebilir ve istihdam odaklı  büyümeyi hedefleyen politikalarla küresel ekonomide ortaya çıkan yeni normalin  oluşturduğu iktisadi fırsatları da kullanarak üretime, ihracata ve finansal  istikrara dayalı ekonomik dönüşümün ve değişimin gerçekleştirilmesi olacak. 
 
  PROGRAMIN DETAYLARI DA BELLİ OLDU 
 
 Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe  Başkanlığınca hazırlanan Orta Vadeli Mali Plan'ın (2021-2023) onaylanması  hakkında Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında  yayımlandı. 2021-2023 dönemi Orta Vadeli Mali Plan, Yeni Ekonomi Programı/Orta  Vadeli Program (2021-2023) ile uyumlu olmak üzere 2021, 2022 ve 2023 yıllarına  ilişkin merkezi yönetim bütçesi toplam gelir ve gider tahminleriyle birlikte  hedef açık ve borçlanma durumu ile kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını  içerecek şekilde hazırlandı.  Plana göre, 2021-2023 döneminde ekonomi politikasının temel amacı,  "yeni ekonomi programları" ile elde edilen kazanımların korunarak geliştirilmesi,  iç ve dış dengenin yeniden sağlanması, bu denge üzerine inşa edilecek stratejik  reformlarla kapsayıcı, sürdürülebilir ve istihdam odaklı büyümeyi hedefleyen  politikalarla küresel ekonomide ortaya çıkan yeni normalin oluşturduğu iktisadi  fırsatları da kullanarak üretime, ihracata ve finansal istikrara dayalı ekonomik  dönüşümün ve değişimin gerçekleştirilmesi olacak.  Bu dönemde kamunun güçlü desteği ve özel sektörün öncülüğünde sermaye  birikimi ve sanayileşme süreci hızlandırılacak, her alanda verimlilik  artırılacak, yurt içi tasarrufların ve üretken yatırımların düzeyi yükseltilecek,  üretim süreçlerinin ihracata dönük, yenilikçi ve ithalat bağımlılığı azalmış bir  yapıya dönüşmesi sağlanacak.
 
  Mali disiplin kararlılıkla devam edecek
 
  
Mali Plan döneminde, maliye politikasının temel hedefi, mali disipline  kararlılıkla devam edilmesi olacak.  Bu kapsamda 2021-2023 döneminde kamu hizmet sunumunun ve idari  yapısının etkinliğini artıracak ve gereksinimlerini dinamik bir yapıda  karşılayacak program bütçe sistemine geçilerek kamu kaynaklarının daha verimli  kullanılması sağlanacak.  Bütçenin gelir performansının yükseltilmesi amacıyla sürekli ve kalıcı  gelir kaynakları ile vergi tahsilatında etkinlik artırılacak ve ekonomide kayıt  dışılık azaltılacak. Böylece kamu borçluluğu düşük ve sürdürülebilir düzeylerde  tutulmaya devam edilecek. Para ve maliye politikalarının güçlü eş güdümü  sürdürülecek.
 
   Kaynaklar verimli kullanılacak
 
 Orta Vadeli Mali Plan'a dayalı olarak hazırlanacak 2021-2023 yılları  merkezi yönetim bütçesi, kaynakların belirlenen politika öncelikleri  doğrultusunda tahsisini, etkili, ekonomik ve verimli şekilde kullanılmasını  amaçlıyor.  Mali Plan dönemi boyunca, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını ile  mücadele nedeniyle ekonomide ortaya çıkan etkiyi bertaraf etmek için alınan kamu  maliyesi tedbirleri geçici süreyle uygulanacak, ekonomide kalıcı toparlanmayla  bütçe dengesinde kademeli iyileşme sağlanacak.   Mali Plan dönemi sonunda bütçe açığının gayrisafi yurt içi hasılaya  (GSYH) oranının yüzde 3,5 olması hedefleniyor. Buna yönelik olarak, merkezi  yönetim bütçesinin uygulama süreci Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve  Bütçe Başkanlığınca yakın iş birliği içerisinde koordineli yürütülecek.
 
  
 Kamu desteklerinin etkinliği artırılacak
 
 Harcama gözden geçirmeleri sonucunda verimsiz harcama alanları tasfiye  edilecek, bu yolla oluşturulacak mali alanın öncelikli harcama alanlarına tahsis  edilmesi sağlanacak.  Süreklilik arz etmeyen ve konjonktüre dayalı gelirlerin oluşturduğu  geçici kaynaklara karşılık olarak kalıcı mahiyette harcama oluşturulmayacak. Kamu  yatırım, harcama, teşvik ve desteklerinin etkinliği artırılacak. Beşeri sermayenin güçlendirilmesi, kapsayıcı büyüme yaklaşımının  belirgin bir biçimde hayata geçirilmesi ve refahın toplumun tüm kesimlerine  yaygınlaştırılmasına yönelik politikaların uygulanmasına devam edilecek.  Kamu idareleri, Orta Vadeli Program ile Orta Vadeli Mali Plan'da yer  alan politika önceliklerini, makroekonomik göstergeleri ve ödenek tavanlarını  esas almak suretiyle, çok yıllı bütçeleme anlayışına uygun olarak kendi kurumsal  önceliklerini belirleyecek ve 2021, 2022 ve 2023 yılları için bütçe tekliflerini  sunacak.
 
 Planda, gelecek yıl merkezi yönetim bütçe açığının 244 milyar 993  milyon lira olması öngörülüyor. Söz konusu bütçe açığının 2022'de 248 milyar 450  milyon lira, 2023'de 247 milyar 308 milyon lira olacağı tahmin ediliyor.  Merkezi yönetim bütçe açığının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya (GSYH)  oranının 2021 için yüzde 4,3, 2022 için yüzde 3,9, 2023 için ise yüzde 3,5 olması  planlanıyor.  Gelecek yıl için 65 milyar 450 milyon lira olarak belirlenen faiz dışı  fazlaya ilişkin tahminin, 2022'de 43 milyar 864 milyon lira, 2023'te 29 milyar  210 milyon lira olarak gerçekleşmesi bekleniyor. Faiz dışı fazlanın GSYH'ye oranı  ise 2021'de yüzde 1,2, 2022'de yüzde 0,7 ve 2023'te de yüzde 0,4 olarak  hesaplandı.
 
  Merkezi yönetim bütçe gelir ve giderleri
 
 Plandaki tahminlere göre, bütçe giderleri 2021 yılında 1 trilyon 346  milyar 139 milyon lira, 2022'de 1 trilyon 455 milyar 960 milyon lira, 2023'te 1  trilyon 573 milyar 398 milyon lira olacak.  Bütçe gelirleri ise gelecek yıl net 1 trilyon 101 milyar 146 milyon  lira, 2022'de 1 trilyon 207 milyar 510 milyon lira, 2023'te de 1 trilyon 326  milyar 90 milyon lira düzeyinde gerçekleşecek.  Aynı yıllar itibarıyla sırasıyla net 922 milyar 744 milyon lira, 1  trilyon 20 milyar 319 milyon lira ve 1 trilyon 121 milyar 691 milyon lira vergi  geliri elde edilecek. Bu arada, AB tanımlı genel yönetim borç stokunun GSYH'ye oranının da  2021'de yüzde 40,8, 2022'de yüzde 41,6, 2023'te de yüzde 41,8 olması  hedefleniyor.
 
 Faiz dışı giderler
 
 Orta Vadeli Mali Plana göre, faiz dışı giderler 2021 yılında 1 trilyon  166 milyar 596 milyon lira, 2022 yılında 1 trilyon 251 milyar 373 milyon lira ve  2023 yılında da 1 trilyon 355 milyar 301 milyon lira olacak.  Faiz dışı giderlerin GSYH'ye oranı ise 2021 yılı için yüzde 20,7, 2022  için yüzde 19,8, 2023 yılı için yüzde 19,3 olarak belirlendi.
  Gelecek yıl merkezi Yönetim bütçesi gelirlerinin GSYH'ye oranının  yüzde 19,5, 2022'de yüzde 19,1, 2023'te de yüzde 18,9 olacağı tahmin  ediliyor. Öte yandan genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli  idareler, 2021, 2022 ve 2023 yıllarına ilişkin bütçe tekliflerini hazırlayacak ve  13 Ekim'e kadar kesinleşen bütçe tekliflerini Strateji ve Bütçe Başkanlığına  gönderecek.