Tarım ve Orman Bakanlığı, iki aydır görülen SAT-2 tipi şap virüsü nedeniyle ithalat, ihracat ve kesim maksatlı sevkler dışında tüm hayvan hareketlerini yasaklama kararı aldı.

Söz konusu virüs nedeniyle Denizli, Elazığ ve Kars’ta hayvan pazarları kapatıldı. Tüm veteriner hekimlerin izinleri de iptal edildi. Karar doğrultusunda ikinci bir emre kadar veteriner hekim, veteriner sağlık teknikeri ve teknisyenlerin izni de iptal edildi.

Elazığ Tarım ve Orman İl Müdürlüğü'nden yapılan açıklamada ”Ülkemizde görülen şap hastalığının bu türünden dolayı hayvan pazarları kapanmıştır. İkinci bir emre kadar hayvanların satışı ve hareketi yasaktır. Aksi durumda kolluk kuvvetleri tarafından 36a kanunun ilgili maddesine göre hastalıkların yayılmasının önlenmesi amacıyla Bakanlık tedbirlerine uymayanlara 46 bin 159 lira idari para cezası uygulanacaktır” denildi.

İLK VAKA TESPİT EDİLDİ

Söz konusu virüs nedeniyle ilk vakanın yaşandığını açıklayan Tarım ve Orman Bakanlığı "Sahada titizlikle yürütülen çalışmalar neticesinde, SAT-2 serotipi şap hastalığını taşıyan ilk vaka tespit edilmiştir. Halihazırda hastalık görülen 8 işletmede kordon-karantina dahil olmak üzere tüm tedbirler alınmıştır" dedi.

Tarım ve Orman Bakanlığı, SAT-2 serotipi şap hastalığına karşı alınan önlemlere ilişkin bir açıklama yaptı.

Bakanlığın açıklamasında şu bilgiler verildi:
"Irak'ta şap hastalığıyla ilgili gelişmelerin ortaya çıkması üzerine, Avrupa Birliği Şap Hastalığı ile Mücadele Komisyonu (EuFMD) koordinasyonunda Numune Gönderme ve Test Etme Protokolü çerçevesinde, Bakanlığımıza bağlı Şap Enstitüsü Müdürlüğümüze incelenmek üzere farklı mahallerden numuneler gönderilmiştir.

Enstitümüzce, bir numunenin, daha önce ülkemizde rastlanmayan SAT-2 serotipi olduğu tespit edilerek etken izole edilmiş ve ülkemizde bu serotipe karşı aşı üretimi için çalışmalara ivedilikle başlanmış, İl Müdürlüklerimizin yanı sıra tüm paydaşlar konuyla ilgili uyarılmıştır.

Bakanlığımızca, hastalığın ülkemize sıçramasının engellenebilmesi için ilgili kurumlarla derhal iletişime geçilerek, sınır gözetim ve yol kontrol faaliyetlerinin artırılmasına ilişkin gerekli bilgilendirmeler yapılmıştır.

Sahada titizlikle yürütülen çalışmalar neticesinde, SAT-2 serotipi şap hastalığını taşıyan ilk vaka tespit edilmiştir. Hâlihazırda hastalık görülen 8 işletmede kordon-karantina dâhil olmak üzere tüm tedbirler alınmıştır. 8 Mart 2023 tarihinde de Dünya Hayvan Sağlığı Örgütüne gerekli bildirimde bulunulmuştur.

Şap Enstitü Müdürlüğümüz tarafından yürütülen çalışmalar neticesinde ise SAT-2 serotipine karşı aşı üretilmiş ve 9 Mart 2023 tarihi itibarıyla kullanıma hazır hale getirilmiştir.

Bu gelişmeler üzerine toplanan Ulusal Hastalık Kontrol Merkezi tarafından hastalığın yayılmasını önleyici tüm tedbirler alınmış olup, kesim, ithalat ve ihracat amaçlı yapılan sevkler dışında, şap hastalığına duyarlı tüm hayvan hareketleri (il içi ve il dışı) ilkbahar şap aşılama kampanyası süresince ülke genelinde durdurulmuştur.

SAT-2 serotipi şap hastalığına ilişkin tüm gelişmeler ilk andan itibaren Bakanlığımızca yakından takip edilmekte olup gerekli tüm önlemler alınmaktadır. Ülkemizde ilk defa görülen bu serotipe karşı ivedilikle aşı üretimini tamamlayan Bakanlığımız, büyükbaş hayvan varlığımızın tamamının aşılanması için gerekli çalışmaları süratle yürütmektedir."

AVRUPA'NIN EN BÜYÜĞÜ KAPATILDI

Türkiye'nin farklı illerinde hayvanlarda görülen SAT-2 tipi şap virüsü nedeniyle Tarım ve Orman Bakanlığı'nın talimatı çerçevesinde, ülke genelinde hayvan pazarları kapatıldı. Bakanlık hayvanlarda görülen bu hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla çeşitli önlemler aldı. Alınan tedbirler istikametinde ithalat, ihracat ve kesim maksatlı sevkler dışındaki tüm hayvan hareketleri yasaklanırken Erzurum'da da Avrupa'nın en büyük hayvan pazarı olan Doğu Anadolu Canlı Hayvan Pazarında da sıkı önlemler alınıyor. Erzurum'dan diğer illere yapılacak olan sevkiyatlar durduruldu ve hayvan hareketini önlemek için canlı hayvan pazarları kapatıldı. Yine birçok hayvanın bulunduğu canlı hayvan pazarlarında dezenfekte çalışmaları da yapılacak. Öte yandan, çok hızlı bulaşma riski olan şap hastalığına tedbir olarak Türkiye'de ikinci bir emre kadar veteriner hekim, veteriner sağlık teknikeri ve teknisyenlerinin izinleri de iptal edildi.

"BU HASTALIK EN SON 60 YIL ÖNCE GÖRÜLMÜŞTÜ"

81 ildeki Hayvan sevkiyatlarının durdurulmuş olduğunu belirten Ziraat Odası Başkanı İslam Yıldırım, "Şuanda ülkemizin çoğu yerinde hayvanlarda Şap hastalığı görülüyor. Bu Hastalık şap türlerinden bir tanesi ve en son bu tür 1962 yılında ülkemizde görülmüş durumda. Bu hastalık için tarım bakanlığımız, il ve ilçe müdürlüklerimiz aşı geliştirme aşamasında bulunuyor. Bu hastalık en son 60 yıl önce görülmesi nedeniyle henüz aşısı geliştirilmemiş durumdaydı şuanda bu yönde aşı geliştirilme çalışmaları yapılıyor. Aşı tamamlanana kadar ülkemizdeki 81 ilin tamamında hayvan hareketleri durdurulmuş durumda. Şap hastalığı çok hızlı yayılan bir hastalık olduğu için sevkiyatların durması, tüm hayvanların olduğu yerde kalması ve aşılamalar bitene kadarda bu şekilde bir çalışma yapılması gerekli" dedi.

"BİR GÜNDE BİR SÜRÜYE YAYILABİLECEK HIZDA BİR VİRÜS"

Gerekli aşılamalar yapıldıktan sonra bir ay içerisinde normale dönülebileceğini de kaydeden Yıldırım, "Alınan kararları biz doğru ve yerinde buluyoruz. Çünkü hayvan hareketliliği olduğu sürece bu hastalık çok hızlı yayılmaya devam eder. 100 hayvanlık bir sürü içerisinde bir hayvanda görülse, bir gün içerisinde diğer yüz hayvana da bu hastalık bulaşmış olur. Dolayısıyla bu durumun önüne geçmek için alınması gereken bir takım tedbirler var ve bu tedbirler çerçevesinde hayvan pazarları, köylerde şehir il ve ilçe merkezlerine hayvan hareketleri ve şehirlerarası hayvan sevkiyatları durduruldu ve gerekli tedbirler alınmaya başlandı. Ümit ediyorum ki 15-20 gün içerisinde her şey normale dönmüş olur. Köylü, üretici, besici bu işi yapan insanlar yine eski ticari hayatına geri döner. Bu hastalık hızlı yayıldığı gibi öldürücü sonuçları da var. Önüne geçilmesi içinde aşılamaların biran önce yapılması gerekiyor" açıklamalarında bulundu..

UZMAN İSİM AÇIKLADI

Dün Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan yapılan açıklama herkesi korkutmuştu. Irak'ta ortaya çıkan, besi hayvanlarına özgü SAT-2 serotipi şap hastalığını taşıyan ilk vakanın Türkiye'de tespit edildiğini, 8 işletmede kordon-karantina dahil tüm tedbirlerin alındığını açıkladı. Hayvanların yurt dışına giriş çıkışları yasaklandı. Peki şap hastalığı insanlara bulaşıyor mu? Et yerken artık iki kere düşüneceğiz. 

HASTALIĞI ÖLDÜRÜCÜLÜĞÜ YÜKSEK DEĞİL

Hastalığın öldürücülüğü yüksek değil

Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Osman Safa Terzi, hastalığın özellikle sığır, koyun, keçi gibi hayvanlarda görüldüğünü belirterek, "Hastalık bulaşan hayvanlarda ağız boşluğunda, dilde ve diş etlerinde içi sıvı dolu lezyonlar oluşmaktadır. Akabinde lezyonlar patlıyor ve yerini iyileşmeye yanaşmayan ülser yaraları alıyor. Bu süreçte dolayısıyla hayvanlar oral yolla beslenme konusunda çok ciddi sıkıntı yaşıyorlar. Hastalığın öldürücülüğü yüksek değil; fakat bulaşma oranı çok yüksek. Dolayısıyla bir sürü içerisinde ya da coğrafi bölgede bir hayvana bulaştıktan sonra başka yollarla direkt ya da indirekt yollarla kolay bulaşabilme kapasitesine sahiptir. Bu da hastalığın özellikle ekonomik manada çok ciddi kayıplara sebep verebilecek potansiyeli bulunuyor" diye konuştu. 

DİKKAT: İNSANLARA DA BULAŞABİLİYOR!

SAT-2 serotipi şap virüsünün insanlara da bulaşabildiğini vurgulayan Dr. Terzi, "Enfekte hayvanlarla temas söz konusu olduğunda bulaşma görüyoruz. Aynı zamanda enfekte hayvanların gelişigüzel kesimlerde iç organlarının doğaya bırakılması söz konusu olduğunda da maalesef bulaşma olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla virüsün sıcaklığa karşı bir duyarlılığı var. Yüksek sıcaklıklarda çok kısa süre içerisinde inaktivite olma durumu var. Uygun sıcaklık ya da düşük sıcaklık ortamlarında da hızla üreme kapasitesine sahip. Bir hayvanın iç organı ya da sakatatı bir yere bırakıldığında insan bununla temas ettiğinde bulaş söz konusu oluyor. Fakat insanlarda çok ciddi bir hastalık tablosu oluşturmuyor. Ağız boşluğunda aft benzeri yaralar olduğunu biliyoruz" dedi.