Yeni yıl için geri sayım sürerken milyonlarca çalışan ve emekli yeni yılda alacakları zamları hesaplıyor.

Yüksek enflasyon, artan geçim sıkıntısı ile ay sonunu getirmeyen ve açlık sınırının neredeyse yarısı kadar maaş alan milyonlarca emekli, 7.500 TL olan en düşük emekli maaşını tamamlama sınırı yükseltilmezse 2024’te de nefes alamayacak.

İktisatçı Prof. Dr. Aziz Çelik, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, yüzde 50 artış yapılsa dahi milyonlarca emeklinin sıfır zam ya da düşük zam alabileceğini gündeme getirdi. Bunun nedeni ise zammın, fiilen ele geçen en düşük emekli aylığı 7.500 TL üzerine değil kök aylıklara yapılması. Aralık ayı enflasyon oranının açıklanmasıyla emeklinin alacağı zam da netleşecek.  Emekliler şu anda 5 aylık yüzde 33.66 oranında artışı hak etmiş durumda. 6 aylık enflasyon ise yüzde 38-40 seviyelerinde bekleniyor.

Hazine desteğiyle maaşları 7.500 liraya tamamlanan düzenlemeden faydanalan SGK, Bağ-Kur ve EYT’den emekli aylığı alanlarla birlikte 11 milyona yakın vatandaş sıfır ya da çok düşük zam oranlarıyla karşı karşıya kalabilir.

Kök maaşı yaklaşık 5.500 lira olan 6 milyon vatandaş, 6 aylık enflasyon oranı yüzde 40 olur ve bu oran üzerinden zam alırsa artış 2.200 TL olacak ve aylığı 7.700 lirada kalacak. Yani emeklinin aldığı gerçek zam oranı aslında yüzde 2.6 olacak. Seçim öncesi olduğu için eğer iktidar artışı yüzde 50’ye çıkarırsa aynı kök aylık üzerinden yapılan hesaplamada da maaş ancak 8.250 lirayı görebilecek. Bu hesaba göre de mevcutta 7.500 TL alan emeklinin cebine yansıyan gerçek zam yüzde 10’da kalacak. Kök aylığı 5.000 lira olan emekli yüzde 50 zam aldığında ise maaşı 7.500 liraya ulaşacak ve temmuzdan bu yana Hazine desteğiyle aldığı aynı maaşı almaya devam etmek zorunda kalacak.



* Grafik Prof. Dr. Aziz Çelik'in X hesabından alınmıştır.

Kök maaş nedir ?

Kök maaş, en düşük emekli maaşı sınırlaması sonrası getirilen ek zamlar olmaksızın emekli maaşının ham halidir. Bilindiği üzere en düşük emekli maaşı sınırlaması ile sınırın altında kalan maaşlar, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından eklenen zamla alt sınıra yükseltiliyor. Bu farkların eklenmemiş halindeki emekli maaşı kök maaş olarak tanımlanıyor.

Kök maaş nasıl hesaplanır ?

Örneğin kök maaşı 5 bin 500 lira olan bir emekliye, temmuz ayında yüzde 30 zam yapıldı diyelim. Bu zam 7 bin 500 lira üstünden değil 5 bin 500 lira üstünden yansıtılacak. Emeklinin kök maaşı yüzde 30 zam sonrası 7 bin 150 TL olacak. Ancak en düşük maaş 7 bin 500 TL olduğu için yine 7 bin 500 TL maaş almaya devam edecek. Aradaki farkı Hazine karşılayacak.

Yani emekliye 7 bin 500 liranın üzerine yüzde 30 zam yapılıp 9 bin 750 lira maaş verilmeyecek. Ancak diyelim en düşük maaş temmuzda 8 bin liraya yükseltildi. Yüzde 30 zam sonrası kök maaşı 7 bin 150 lira olan emekli 8 bin lira maaşa hak kazanacak.

İşte Prof. Dr. Aziz Çelik'in o paylaşımı:

 

📣EMEKLİ AYLIKLARINI BEKLEYEN TEHLİKE!
‼️Milyonlar emekli sıfır veya düşük zam alabilir.

➡️5 aylık enflasyonun belli olmasıyla birlikte emekli aylıkların ne kadar olacağı tahminleri başladı. Ancak emekli aylıklarını bekleyen çok önemli bir tehlike var.

➡️2023 son 6 aylık… pic.twitter.com/OXkxVDzm3X— aziz çelik (@EmeginHalleri) December 5, 2023