Nepal'de 16 yaşındaki bir kız çocuğu, adet gören kadınların evlerinin dışındaki kulübelerde kalmaya zorlandığı yasadışı chhaupadi uygulaması sonucu hayatını kaybetti.

Hindistan sınırındaki Baitadi bölgesinden Anita Chand'ın, kulubüde uyurken yılan ısırması sonucu öldüğü anlaşıldı. Chand'ın ölümü 2019'dan bu yana chhaupadi nedeniyle bildirilen ilk ölüm vakası oldu.

Chhaupadi, kadınların ve kız çocuklarının regl dönemleri sırasında kirli ve dokunulmaz olduklarına dair yüzyıllardır süregelen inanca dayanıyor. Bu dönemde onların pek çok faaliyette bulunmalarına izin verilmiyor ve bazı durumlarda bu süre boyunca "regl kulübelerine" sürgün ediliyorlar. Hinduizm ile bağlantılı olan bu uygulama Nepal'in batısında derin bir şekilde yerleşmiş durumda.

CEZASI YALNIZCA 3 AY HAPİS VE 3 BİN RUPİ

2005 yılında yasaklanan chhaupadi, üç aya kadar hapis ve 3 bin Nepal rupisi (yaklaşık 610 lira) para cezası ile cezalandırılıyor. Baitadi bölge polisi Anita'nın ölümünü soruşturduklarını açıklarken, kız çocuğunun ailesi Anita'nın öldüğünde regl döneminde olduğunu reddetti.

"DAHA YAPACAK ÇOK İŞİMİZ VAR"

Baitadi'deki Pancheshwar kırsal belediyesinin başkan yardımcısı Bina Bhatta, "Bu uygulamayı sona erdirmek için çalışıyoruz ama daha yapacak çok işimiz var." dedi.

Chhaupadi nedeniyle bildirilen son ölüm 2019 yılında gerçekleşti. 21 yaşındaki Parwati Budha Rawat, açık havada bir kulübede üç gece geçirdikten sonra hayatını kaybetti. Ölümü o yıl bildirilen beşinci vaka oldu. Bu kadınlar ve çocuklar, hayvan saldırıları ve penceresiz kulübelerde ateş yaktıktan sonra soludukları duman yüzünden öldüler. Rawat'ın kayınbiraderi ise yalnızca üç ay hapse mahkum edildi.

Rawat'ın ölümü, bu uygulamanın sona erdirilmesi için ülke çapında kampanyalar düzenlenmesine yol açtı. Binlerce regl kulübesi yıkıldı, ancak birçoğu yeniden inşa edildi.

7 BİNDEN FAZLA KULÜBE YIKILDI

Chhaupadi'ye karşı 25 yıldır mücadele veren Pashupati Kunwar, "Parwati'nin ölümünden sonra bölgedeki 7 binden fazla regl kulübesini yıktık. İnsanlar adet kanaması ve yasalar hakkında bilgi sahii olmaya başladı. Sonra birden Covid pandemisi geldi ve tüm odak Covid'e kaydı. İnsanlar yine regl kulübelerini yeniden inşa etmeye ya da bir barakada kalmaya başladı. Covid'den sonra chhaupadi ile ilgili hiçbir program ya da  kampanya yapılmadı. İnsanlar bu konu hakkında konuşmayı neredeyse bıraktı." diye konuştu.

"HÜKÜMET ÜCRETSİZ PED DAĞITMAKTAN DAHA FAZLASINI YAPMALI"

Onurlu Menstruasyon için Küresel Güney Koalisyonu'nun kurucusu Radha Paudel, Nepal hükümetinin 2019'da başlatılan bir hizmet olan kız öğrencilere ücretsiz hijyenik ped dağıtmaktan daha fazlasını yapması gerektiğini söyleyerek, "Kadınların regl dönemlerinde yasaklanmasını suç sayan bir yasa var ve ayrıca bu konuda çeşitli politikalar da var ama hükümet bunları uygulamıyor." dedi.