Merhabalar.

Bizlere her gün aşılarla ilgili pek çok soru soruluyor ve fikir alınıyor. Bugün, çok sorulan ve merak edilenleri cevaplamak istedim.

En sık “Aşı olalım mı ya da hangi aşıyı olalım?” sorusu ile karşılaşıyoruz. Haziran 2021 itibariyle dünyada acil kullanım onayı almış 11 aşı ve onaylanmak üzere olan 1 aşı olmak üzere toplam 12 adet aşı mevcut. Evet, aşı mutlaka, hem korunmak, hem de varyant gelişimini önlemek için olun. Koruyuculuğu daha yüksek ve yan etkisi az olan aşıyı tercih etmek daha akılcı bir yaklaşım olacaktır fakat kişi bazında karar vermek daha doğru.

Aşıların ölüm oranını azalttığı, hatta toplumda bağışıklık oluştukça aşılanmamış, özellikle çocukluk yaş grubundakileri, hasta kişi sayısını azaltarak dolaylı olarak koruduğu çok açık. Aşı olmak ya da olmamak veya hangi aşıyı olacağınız konusunda kararsızsanız, kafanızdaki soru işaretlerine cevap bulmak adına mutlaka hekiminize danışın. Nihai karar elbetteki her zaman sizin.

“Covid benzeri şikayetlerim oldu, testlerim negatif geldi, aşı olayım mı?” diye soranlar da çok. Evet, PCR testiniz negatif geldi ve akciğer filmi ya da tomografiniz Covid19 bulgularını desteklemediyse aşınızı olun.

“Covid enfeksiyonu geçirdim, ne zaman aşı olmalıyım?” diyorsanız, bilimsel veriler koruyuculuğun 6 aydan sonra azaldığını gösterdiği için, bu süreden sonra aşı olunabilir diyebiliriz.

“Aşı sonrasında aşıya bağlı Covid olur muyum?” diye endişe etmeyin, aşıya bağlı olmazsınız. Diğer aşılarda olduğu gibi en sık uygulama yerinde ağrı, ateş, üşüme-titreme, halsizlik, baş ağrısı, kas-eklem ağrısı gibi istenmeyen etkiler olabilir ama sıklıkla 3 gün içinde kaybolur. Bu etkileri, aşıya vücudumuzun verdiği yanıt olarak düşünülebiliriz.

“Aşı olmadan önce ya da aşılama sonrası antikor baktırmalı mıyım?” diye soranlara özellikle şunu ifade etmek istiyorum ki net bir standardizasyon olmadığı gibi antikor düzeyiniz, aşının sizi koruyup korumadığının bir göstergesi de olmayacak çünkü koruma sadece antikor yanıtına bağlı değil.

“Tek doz aşı korur mu ya da bir doz bir aşıdan yaptırdım, ikinci doz diğerinden olur mu?” diyorsanız, önerilerin hangi aşı ile başlandı ise onunla bitirilmesi gerektiği olduğunu söyleyelim. Ayrıca aşı etkinliği için tek doz yetmeyeceği gibi, ikinci dozdan 14 gün sonra tam anlamıyla istediğimiz düzeyde bir koruma oluşabileceğini varsaydığımızı da ifade edelim.

“Covid aşısı olsam ve antikorum olsa bile hastalığa yakalanma ihtimalim var mı?” derseniz de, evet var fakat hastalığın şiddetini ve ölüm oranını azalttığı artık net şekilde biliniyor. Aşılı iken hasta olmasanız da size virüs bulaşma ve sizin de bulaştırma olasılığınız da mevcut. Bu nedenle bir süre daha tedbire devam etmek zorundayız.

Ayrıca, gebelik düşünenler gebe kalmadan önce, gebelerde ilk 3 aydan sonra ve emzirenler herhangi bir dönemde bu iki aşıdan birini yaptırabilir.

Yumurta alerjisi olanlar(uygulanan iki aşı ile ilgili sorun yok), kanser hastaları (kemoterapi öncesinde), HIV pozitif olanlar ve bağışıklık sistemi zayıf olanlar aşı olabilirler. Alerjisi olanlar (penisilin, başka bir ilaç ya da maddeye) kontrol altında olmak şartıyla ve sonrasında 15-30 dakika gözlemlemek kaydıyla aşı yaptırabilir. Aşı olacağınız gün özellikle kan sulandırıcı kullanmaya gerek yok, başka nedenle gereklilik var ise alınabilir. Kuduz ve tetanoz hariç (bunlar acil yapılması gereken aşılar olup ara verilmesine gerek yok) diğer aşılarla 14 gün ara ile yapılmaları yan etki takibi açısından önerilmekte.

Sağlıcakla kalın.