Dünyayı sarsan Covid-19 salgını sırasında el yıkamanın ne kadar önemli olduğunu ve nelere dikkat etmemiz gerektiğini hepimiz öğrendik. Öğrendik ama gerektiği gibi uygulayabildik mi elbette tartışılır. Eksikler ve yanlışlar olsa da, toplum olarak ellerin en çok yıkandığı zamanlar vaka sayısının en yüksek olduğu zamanlardı. 

Şimdi belki  Covid salgını etkisini yitirdi ama salgın döneminden önce olduğu ve sonrasında da hep olacağı gibi, ellerle bulaşan, salgın boyutunda olmayan fakat bulaştığında kişide ciddi hastalık tablosuna neden olabilecek pek çok mikroorganizma ve hastalık yine var. 

Gün içinde ellerimizi hem kendi bedenimizde yüzümüze, gözümüze, kulağımıza, saçımıza, ağzımıza, hem de dış ortamda özellikle ortak kullanım alanlarındaki kapı kollarına, asansör düğmelerine, market ürünlerine, para gibi pek çok kişinin de dokunabileceği yerlere temas ettiriyoruz. Bu temaslar sırasında bizde bulunan bir mikroorganizmayı ellerimizle dokunduğumuz yere taşıyabileceğimiz gibi, dokunduğumuz yerde bulunan mikroorganizmaları da kendimize taşıyoruz. 

Belki bu sırada bize bulaşan bir parazit ile bağırsak enfeksiyonu ve ishal, bir virüs ile üst-alt solunum yolu enfeksiyonu ya da göz enfeksiyonu, bir bakteri ile hastane enfeksiyonu (yumuşak doku, protez, kateter enfeksiyonu gibi) oluyoruz ama çoğu kez bunun bize yıkamadığımız ellerimizle bulaştığını ya da yıkanmayan ellerle bulaştırıldığını bile anlamıyoruz, bilmiyoruz. 

Mikroorganizmalar mikroskop dışında görünür varlıklar olmadıkları için çoğu zaman bulaştıklarına inanmakta da güçlük çekiyoruz. 

Halbuki tüm bunları önlemenin çok basit ve etkili bir yolu var, o da el yıkama. 

Eller görünür kirli ise, yemekten önce ve sonra, vücut salgı ve sıvıları ile temas edildiğinde, toplu kullanılan alanlara temastan sonra ve eğer eller kirli ise önce, diş fırçalama, abdest alma, ağız-burun yıkama, tuvaletten sonra ve temiz olmadığı düşünülen her durumda eller mutlaka yıkanmalı. 

Enfeksiyon hastalıklarının pek çoğundan korunmanın en etkili yolunun el yıkama olduğunu unutmadan hareket etmek hepimize fayda sağlayacaktır. 

Sağlıcakla kalın.