Hastalarla muayene sırasındaki
diyaloglardan ve sosyal hayatta karşılaştıklarımdan yola çıkarak, enfeksiyon hastalıkları ile ilgili bir kaç konuya açıklık getirmek
adına bu hafta yanlış bilinenlerden bahsetmek istedim.
Poliklinikte hasta muayenesi sırasında,
ad-soyad öğrendikten sonraki ilk sorumuz sıklıkla ne şikayetiniz olduğudur.
Hastanın ifade ettiği şikayet, polikliniğe girişten sonra yapılacak olanlara
yön verdiğinden çok önemli. Bilinçli olarak ilgili branşa başvuranlar
şikayetlerini ve geliş nedenlerini sıklıkla doğru ve etkili şekilde anlatırlar.
Öncelikle “Ne şikayetiniz var?” sorusunun cevabı “enfeksiyonum var” değildir
çünkü enfeksiyon bir şikayet değil, sonuçtur. Ateş, baş ağrısı, eklem ağrısı,
öksürük, boğaz ağrısı vs gibi rahatsız eden durum ifade edilmelidir. Enfeksiyon
olup olmadığına ilgili hekim karar verecektir.
Kan tahlillerinde bakılan beyaz küre
(lökosit), crp (c reaktif protein), sedimentasyon gibi değerler sadece
enfeksiyon hastalıklarında yükselmez. Bunları yükselten enfeksiyon dışında da
romatizmal hastalıklar, kan hastalıkları, iyi ya da kötü huylu tümörler gibi
pek çok neden vardır.
Hepatitlerde “taşıyıcılık” hastalığın
hem taşındığını hem de bulaştırılabilir olduğunu ifade eder. Yani hepatit
taşıyan kişi aynı zamanda virüsü bulaştırma riski de taşır. Hepatitlerde
“taşıyıcı olmak” demek hastalığı bulaştırabilir olmakla birlikte aynı zamanda
en azından 6 ayda bir düzenli doktor kontrolünün bilincinde de olmayı
gerektirir. Ayrıca hepatitlerde genetik geçiş değil bulaş söz konusudur. Aile
içinde birden fazla kişide hepatit olması genetik olduğunu değil, birbirine
bulaştırılmış olduğunu gösterir.
Hepatit A, hepatit B ve Hepatit C’nin
tek ortak özellikleri karaciğeri etkilemeleri olup her biri ayrı birer
hastalıktır ve birbirlerine dönüşmeleri söz konusu değildir.
Elisa testleri bir çok farklı hastalığın
teşhisinde kullanılan bir yöntemdir, sadece cinsel yolla bulaşan hastalıklara
ve AIDS’e özgü değildir. Hepatitler ve HIV virüsü taraması bu yöntemle yapılır
fakat bu yöntemle başka mikroorganizmalar da taranabilir. Bu nedenle “ELISA
testi yaptırmak istiyorum” değil, sorunun ne olduğunu anlatmak gerekir ki
ilgili tetkiklere hekiminiz karar verebilsin.
Solunum yolu enfeksiyonları çoğunlukla
viral etkenlere bağlıdır ve virüslere bağlı viral enfeksiyonlarda
antibiyotikler etkili olmaz ve kullanılmaz. Gereksiz antibiyotik kullanımı aynı
zamanda normal flora dediğimiz bir yerde doğal olarak bulunan
mikroorganizmaları da yok ettiğinden, fayda sağlamadığı gibi zarar da
verecektir. Bu nedenle hekiminiz viral enfeksiyon geçirdiğinizi düşünüyorsa
antibiyotik vermeyecek ve şikayetlerinize yönelik tedavi planlayacaktır.
Muayene olmadan antibiyotik kullanmamalıdır.
Doğru olduğu düşülen yanlışların
düzeltilmesi adına farkındalık oluşturmuş olmayı diliyorum.
Sağlıcakla kalın..