Merhabalar.

Her gün aşılar ve aşı uygulamaları ile ilgili pek çok soruyla karşılaşıyorum ve cevap olması adına bir kaç noktaya değinmek istiyorum.Biliyoruz ki; kısa süre içerisinde üretilmek durumunda kalınması ve faz 3 dediğimiz etkinlik ve güvenliğinin daha geniş kitlelerde uygulanma çalışmasının henüz tamamlanmamış olması kaygı oluştursa da, ara veriler güven verdiğinden pek çok ülke gibi ülkemizde de aktif katılımla uygulanmaya başlandı.

Uygulanmakta olan aşı tek dozluk flakonlarda gelmiş olup koldan kas içine ve her uygulamada tek doz olarak, 28 gün ara ile toplam 2 doz şeklinde uygulanıyor. Diğer aşılarla yapılmasında sakınca olup olmadığı da sık sorulanlar arasında. Şu anda uygulanan aşı inaktif virüs aşısı yani canlı aşı değil. Diğer inaktif aşılarla eşzamanlı yapılmasıyla ilgili veri bulunmadığından mevsimsel grip, zatürre(pnömokok) ve menenjit(meningokok) aşıları ile aralarında en az 2 hafta bırakılması öneriliyor. Temas sonrası mecburen yapılması gereken kuduz ve tetanoz aşısında zaman aralığı bırakılması önerilmiyor. Covid19 aşısı ile canlı aşılar arasında ise en az 4 hafta olması da öneriler arasında yer alıyor.
Aşıya bağlı hemen oluşabilecek yan etkiler açısından uygulama sonrasında en az 15 dakika, alerji öyküsü bulunanların ise 30 dakika boyunca sağlık tesisinden ayrılmaması önemli.

Gebe ve emzirenlere aşı uygulanması ile ilgili veriler bulunmadığından gebeliğin ilk 3 ayında uygulanmaması, inaktif aşı olduğundan diğer inaktif aşılarda olduğu gibi gebeliğin 3.ayından sonra ve emzirenlere “kendi istekleri” halinde uygulanması öneriliyor.

Uygulanan aşının koruyucu etkisi ilk dozdan 28 gün sonra yapılacak 2.doz sonrası 10.gün gibi başlıyor. Yani ilk doz aşılamadan yaklaşık 40 gün sonra. Dolayısıyla bu süre içerisinde daha öncesindeki gibi tüm temaslar Covid açısından risk taşıyor. Aşılama sonrasında koruyuculuk başlamadan Covid19’la karşılaşırsanız hasta olmanız mümkün. Aşılandım, 10 gün sonra şikayetlerim oldu ve Covid19 PCR testim de pozitif çıktı diyorsanız bu aşıya değil, koruyuculuk oluşmamış olduğundan etrafınızdan bulaşan virüse bağlı. İnaktif yani canlı olmayan virüs içeren bu aşıdan teorik olarak test pozitifliği oluşturacak bir hastalık durumu oluşması mümkün değil. Aşılama sonrasında halsizlik, kırgınlık, hafif ateş gibi şikayetler diğer aşılarda olduğu gibi elbette mümkün ama bu hastalığa değil aşı reaksiyonuna bağlı. Eğer aşı yapıldınız ve beklenmeyen bir etki ya da sorunla karşılaştıysanız da bunu, takip edilmeniz ve yan etki olarak bildirilmesi açısından aşılandığınız merkeze iletmeniz önemli.

Aşı içerisindeki maddelerden birine alerjiniz varsa yapılmamalı. İlk doz uygulama sonrasında anaflaksi dediğimiz acil müdahale gerektirecek durum oluştu ise de 2.doz uygulanmamalı. Bunlar dışında kronik hastalıkların akut alevlenmeleri yani atakları sırasında, başka bir nedenle oluşan 38 derece üzerinde ateş varlığında, henüz tanı konulmamış bir hastalık halinde de durum düzelinceye kadar daha sonra uygulanmak üzere ertelenmeli. Bunlar dışındaki durumlar aşı uygulamasına engel bir durum oluşturmamakta. Şu an için 18 yaş altında uygulama yeterli veri olmadığından yapılmıyor olup çalışmalar sonlandığında daha net bir şey söylemek mümkün olacak.

Umarım aklınıza takılanların cevaplarını bulabilmişsinizdir.

Sağlıcakla kalın..