UYKU LABORATUVARLARI TANI İÇİN GEREKLİ Mİ?
Uyku hastalıklarının tanısını koymak için hastaların bir gece uyku laboratuarlarında yatırıldığı ve uyku EEG dalgalarının dökümente edilerek uyku evrelerinin sürelerine bakıldığı ve esas uyku apne sendromu tanısının konulduğu polisomnografi tetkikini bu hastalar için kullanalım mı? Aslında hastadan alacağımız iyi bir anamnez ile mevcut olan problemin ne olduğunu ortaya koyabiliriz. Yine de yetersiz uyku hijyeni öyküsü veren bir kişinin aynı zamanda uyku kalitesini bozacak başka ek hastalıkları da olabilir. İşte ayırıcı tanıda bu hastalıkları dışlamak için polisomnografi tetkiki önem arz edecektir. Polisomnografi ile birçok hastalığı dışlarken yetersiz uyku hijyeni olan hastalarda da artmış uyanıklık evresinin olduğunu ve derin uyku evresine giremediklerini uyku ağırlığının yüzeyel uykuda kaldığını görürüz.
DIŞ ORTAM UYGUNLUĞU
İnsan bünyesinin kalitesini bozan her durum bir patolojik durum arz eder ve biz bundan dolayı bu durumu bir hastalık olarak kabul edebiliriz. Gece boyu kişiyi dinlendirecek kalitede bir uyku uyuyamayan kişiler gün içerisinde aktivitelerini yerine getirecek uyanıklılık halini sağlayamazlar ve günlük yaşam aktivitesi içerisinde uyuklama ihtiyacı duyarlar. Uyku kalitesini bozan, kişiye özgü davranışlar vardır. Bunlardan ilki artmış uyanıklık oluşturan alışkanlıklardır ki bunların içerisinde sıklıkla tüketilen kahve, alkol ve nikotin gibi maddeler vardır. İkincisi ise uykunun ilkeleri ile bağdaşmayan alışkanlıklardır. Bu alışkanlıklar uykuya geçişi engelleyecek dış ortam uygunluğunun sağlanmamasından kaynaklanır. Televizyon izleyerek uykuya dalma, ışık ve ses ortamındaki uygunluğun oluşturulmaması gibi.
Yetersiz uyku hijyeni tanısını koymadan önce kişinin bunu ne sıklıkta alışkanlık haline getirdiği önemlidir. Birkaç gece ile oluşacak olan uyku kalite bozukluğu kabul edilebilir bir sınırdır. Bu durumun en az 1 ay sürmesi gerekir. Aynı zamanda bu uyku bozukluğunun bir başka uyku hastalığı nörolojik hastalık, ilaç ve madde kullanımı ile açıklanamaz durumda olması gerekir.
İNSOMNİ NEDİR?
İnsomni, yeterli zaman ve imkan olmasına rağmen tekrarlayıcı şekilde, uykuyu başlatmada ve sürdürmede, kaliteli uyumada zorluk yaşanmasıdır. Birçok alt grubu olduğu gibi yetersiz uyku hijyeni de bir çeşit insomni sebebidir. Kötü uyku alışkanlığı, düzensiz uyku alışkanlığı, uyumsuz uyku davranışları, aşırı uyuklama vs. İşte hepsi yetersiz uyku hijyeni tanımlaması altında toplanabilen durumlardır. Peki yetersiz uyku hijyeni bir hastalık kabul edilebilir mi?