Yeni bir virüs, yeni bir hastalık tanımlaması yapılan bir dönemden geçiyoruz. Bütün dünya bu virüsten nasibini aldı ve almaya devam ediyor. Yaşanılmış kötü anları, kayıpları düşündükçe ileriki dönemde bizi nelerin beklediğini düşünmemek elde değil.

Öncelikle bilmediğimiz bir virüsle uğraştığımız için bir hayli dinamik süreç içerisinde olduğumuzu söyleyebilirim. Her gün gelen kontrol vakaları ile bu hastalığın seyrini görmeye başladık ve ‘Düzeldim’ diyen hastalarda gelişen ani ölümler bu virüse bağlı hastalığın basit bir gribal enfeksiyon gibi seyretmediğini ve bildiğimiz viral zatürre hastalığı olmadığını bize gösterdi. Kalp kasını da tutabileceğini, mikro pıhtılar ile kalp krizini ya da beyin damarı tıkanıklıklarını arttırabileceğini gördük. Akciğer tutulumları bazı hastalarda tamamen silinirken bazı hastaları ileri KOAH (kronik tıkayıcı akciğer hastalığı) seviyesine getirebildiğini ve bu hastaların oksijen bağımlı hasta seviyesine geldiklerini gözlemledik. Akciğer filmleri tamamen normale dönse de bazı hastalarda bir havayolu duyarlılığının geliştiğini ve astım ilaçlarını kullanmak durumunda kaldığımızı gördük. Bu duyarlılığın ne kadar süreceğini, kalıcı bir bronşit  olarak mı devam edeceğini de ileriki dönemlerde gözlemleyeceğiz.

Her hastayı mevcut ek hastalıkları ile klinik ve laboratuvar ağırlık kriterleriyle ayrı ayrı değerlendirmek gerektiği ve multidisipliner yaklaşılması gerektiği de son edindiğimiz bilgiler arasında. Klinisyenler hastalığın bulgularını akut -subakut- kronik bulgular şeklinde sınıflandırarak klinik seyir klavuzu çıkartırken, radyoloji uzmanları hastalığın tomografik bulgularını spesifikleştirerek bir tanı algoritması çıkartacaktır ve bilim adamları da virüsün tam bir tanımını yapıp bu virüsteki yapısal değişiklikleri ortaya koyarak herkesin merakla beklediği aşıyı üretecektir.

Sağlıkçılar bu kadar yoğun çalışırken vatandaşlara da sadece korunmak ve herkese virüs taşıyıcısı şeklinde yaklaşmaları görevi düşüyor. Görüldüğü gibi bu dönem herkese çok iş düşüyor. Eski sosyal hayatımızı geri kazanmak istiyorsak biraz daha ortak hareket etmemiz gerekecek ve tanımlamasını yapmaya çalıştığımız bu hastalığı toplumsal bir sorun olarak görüp herkesin üzerine düşen sorumluluğu tam yerine getirmesi gerekecektir.