Sigara içiyorsunuz, peki nasıl bir sigara içici olduğunuzu
hiç düşündünüz mü? Siz bir tiryaki misiniz,
kendinizi nikotin bağımlısı hissediyor musunuz yoksa kendinizi şartlandırılmış
bir şekilde sadece yemeklerin üzerine mi sigara içiyorsunuz ya da ortamına göre
birileri size sigara ikram ettiği zaman mı sigara içiyorsunuz? İşte tüm bu
soruların cevabını Uzm. Dr. Canan Koç Şengül veriyor.
İŞE ADAPTE OLAMAZLAR
Sabah kalktığınızda kahvaltıdan önce hemen bir sigara içme
isteği duyuyorsanız ya da sigara altlığı denilen bir parça ekmek zeytini ayakta
atıştırdıktan sonra hemen sigarayı yakıyorsanız işte siz tiryakisiniz demektir.
Tiryakiler sabah kalkar kalkmaz nikotin ihtiyacını gidermezse hemen nikotin
yoksunluk şikayetlerine maruz kalırlar. Gergin ve sinirli olurlar yapacak
oldukları işe adapte olamazlar çünkü onların alışmış oldukları bir nikotin
seviyeleri vardır ve beyinde nikotinin bağlandığı bizim mediatörler dediğimiz
birtakım bağlantı odakları vardır. Bu bağlantı odakları nikotin ile
doyurulmazsa kişide nikotin yoksunluk şikayetleri başlar.
DÜZENLİ-DÜZENSİZ
İÇİCİ
Kişi kalkar kalkmaz sigara içmiyor kahvaltısını bekliyor ve
sigarasını yapacak olduğu işin önüne geçirmeden erteleyebiliyorsa işte bu kişi
de sigara içicisidir ama düzenli içicidir. Bu kişinin nikotin bağımlılığı
tiryakilere göre daha azdır ve içmedikleri zaman yoksunluk şikayetlerini daha
az hissederler. Kişi bazı günler sigara içmiyor ya da birkaç ay sigara içmeyip
ve bu içmediği dönemlerde de nikotin yoksunluk şikayetleri hissetmiyorsa ama en
ufacık bir tetiklenmeyle tekrar sigara içmeye başlıyorsa işte bu kişi de sigara
içicidir ama bu kişi düzensiz içicidir ve sigarayı bırakma konusunda en
tehlikeli gruptur. Çünkü bu kişiler sigarayı içmemeyi başarabildiklerini düşündükleri
için bir türlü tam olarak sigarayı bırakamazlar ve hayatları boyu içici
kalırlar.
ÖZEL YÖNTEM ÖNERİSİ
Bazı kişiler ise birisi ikram etmezse ya da ortam
bulamazlarsa asla sigara içmek akıllarına gelmez. İşte bu kişilerin nikotine
duyarlı bir genetik yapıları yoktur ve bu kişileri sosyal içici grubuna
alabiliriz. Sigara bıraktırma konusunda hastalara yardımcı olurken karşımızda
hangi grup sigara içici olduğunu mutlaka değerlendirmemiz ve yöntem olarak
kişiye özel yöntem önermemiz gerekir.