Sigara-alkol-uyuşturucu gibi bağımlılık yapan maddelerin kişilere, ailelere ve topluma verdiği zararı anlatan Yeşilay Haftası kutlu olsun. Her farkındalık uyandırılmak istenen durumlarda olduğu gibi Yeşilay Haftası da 5 Mart 1920 tarihinde kurulan Yeşilay kurumundan dolayı martın ilk haftası kutlanıyor. Acaba bu yazının başlığına “Yeşilay Haftası kutlu olsun” deseydim kaç kişinin ilgisini çekerdi, ya da kaç kişi bu yazıya yönelirdi? Madem bir kez başlık dikkatimizi çekti ve yazıya yöneldik, bakalım bağımlılık nasıl oluşuyormuş.

            Madde bağımlılığı denilen olay bir kronik beyin hastalığıdır. Beyin hücrelerinin yapısal ve fonksiyonel olarak kalıcı değişiklik göstermesiyle birlikte dürtüsel olarak önüne geçilemeyen tekrarlayıcı davranışların olmasıdır. Sigara içimi ile birlikte sigaradaki nikotin beyinde dopamin maddesinin salınmasına sebep olur. Dopamin maddesi keyif ve haz veren bir maddedir. Bu keyif verici ortam her sigara içişte dopamin hormonunu salgılatan iletim noktalarının duyarlılığını arttırır. Kişi o ilk sigaradan aldığı keyfi yakalayabilmek için günün ilerleyen saatlerine dağılan sigara sayısını arttırır. Günde 3-5 sigara ile başlayan içme dürtüsü her geçen gün sayısını arttırarak 1-2 paket/gün sayısına ulaşır.

            Beyindeki zevk merkezinin sigara ile uyarılması sonucu oluşan haz durumu bu maddeye karşı bağımlı yapar kişiyi. Halbuki beyin için bütün zevkler aynıdır. Sevdiğiniz bir yemeğin bağımlısı da olabilirsiniz. Olay bağımlı olmak değil neye karşı bağımlı olduğunuzdur.

          Bağımlılık işte bu mekanizmayla oluşur. Biz sigara, alkol, uyuşturucu gibi maddeler ile zevk merkezimizi uyarmak yerine vücuda hasar vermeyecek maddeler ile uyarırsak yine aynı keyfi almayı başarabiliriz.