Sözlükte “bilmek, tanımak, ikrar etmek”, ismim olarak ”bilgi” anlamına gelen marifet kelimesi, ilimle eş anlamlı gibi kullanılmakla birlikte aralarında bazı farklılıklar vardır.

​İlim tümel ve genel nitelikteki bilgileri, marifet ise özel ve ayrıntılı bilgileri ifade eder.

İlimin karşıtı cehalet, marifetin karşılığı inkardır.

​Bir buluttan yeryüzüne su damlalarını yağdırdığını söylemek ilimdir. Buluttan yeryüzüne yağan şeyin hakikatte su değil, rahmet olduğunu söylemek irfandır.

​Kavramlarla kavga olmaz diye bir söz vardır. Bunu kavramlar tartışılmaz diye de anlayabiliriz. Düşüncenin doğruluğunu tartışmak ise ayrı bir şey.

​Tasavvufta ilmin en yüksek noktası anlamında kullanılan irfan da böyle bir kavramdır. İlim irfan sahibi denildiğinde, hem ilmi hem de bu ilmi yaşarken oluşan tecrübesi ve ahlaki davranışları olan insan anlaşılır.

​İlim sahibi oluyoruz da bazen irfan sahibi olamıyoruz. İlmi elde ettiğimizde irfan sahibi de olduğumuzu sanıyoruz çoğu zaman. Oysa ilim var olan bir bilgi iken; irfan bu bilginin anlaşılması ve hayata yansıtılmasıdır. Yıllarımız okullarda geçiyor, okullar bitse de pek çok kaynaktan okumaya devam ediyoruz. Gazeteler, dergiler veya sanal yayınlar. Liste uzasa da almış olduğumuz bilgilerin ne kadarını özümsüyoruz?

​Sadece okudum anlamlandırdım ve irfan sahibi oldum demek de yetmez. Bilgiyi paylaşmalıyız. İnsanlığın hizmetine sunulmuş, yani paylaşılmış bilgi kartopu gibidir. Büyüyerek devam eder. Etkilerini gördükçe bizimde hayranlığımız artacaktır.

​Okumak bilgilenmek farkındalığımızı artırır. Bunun yanında anlam kazanıyorsa, hayatımıza yansımıyorsa bir şeyleri sorgulamanın tam da sırası. Nerede eksik olduğunu düşünmeliyiz.

​İlim ve irfanın hayatımızdan eksik olmaması dileğiyle!