Günümüzde
oldukça büyük bir sorun haline gelen ‘Ön Yargı’ kişinin kendisini olumsuz
etkilediği gibi sosyal yaşantısını da olumsuz etkilemektedir.
Ön yargı; bir
konu veya durum hakkında önceden bir yargıya varmak anlamına gelmektedir. Durum
hakkında gerekli bilgi edinmeden ya da araştırma yapmadan, yetersiz, duygusal
ve içsel kanıtlara dayandırılarak oluşturulan kalıplaşmış yargılardır. Bireyin
direkt olarak yanlılığı söz konusudur. Bu yanlılık olumlu ya da olumsuz olabilir
ancak genellikle olumsuz tutumlardan oluştuğu görülmektedir.
Bireyin çocukluktan
itibaren edindiği birçok bilgi gelecekteki ön yargısı haline gelir. Bireyin
yetiştiği çevre, aldığı eğitim ve yaşadığı hayat düşüncelerini oluşturur.
Ön yargı dediğimiz
aslında eski bilgilerin yenileriyle karşılaştığında yalnızca alışkanlıktan
dolayı sürdürülen tutumlardır. Düşüncenin davranışa dönüşme hızı oldukça
yüksektir. Bu sebeple aslında bireyin kendini ait, doğruluk payı nesnel olmayan
inançlarla hareket ediyor olması oldukça yüksek bir ihtimaldir.
Ön yargının
temelinde abartı ve mantık dışı düşünceler vardır. Ön yargı, doğru düşünmenin
önündeki en büyük engeldir denebilir. Birey ön yargılarından arındığında
yaşadığı veya şahit olduğu olayları daha sağlıklı ve objektif bir şekilde
algılayıp yorumlayabilir.
Peki bu
durumu önlemek için nasıl bir yol izlenebilir?
- Her şeyden önce ön yargılarınızı
kabul etmelisiniz. Zira kabul edilmeyen bir durum sorun teşkil etmez.
- Empati kurmak ön yargılarınızı
azaltmak hatta tamamen kurtulmanızı sağlamak için etkili bir yöntemdir.
- Ön yargılı olduğunuz kişi veya
durumların direkt olarak içinde olmanız onları daha iyi tanıyıp anlamanıza
yardımcı olur. “Düşündüğüm gibi olmayabilir mi?”
- Belki de en temelde kendinizi
eleştirmeyi de öğrenmeniz gerekmektedir. Kişisel eleştirilerde bulunarak kendi
eksikliklerinizi görmek her insanda birtakım eksikliklerin olabileceğini fark
edip durumu kabullenebilirsiniz.
- Bir başkasına ait bir düşünceyi
sahiplenmek yerine, kendi gözlem ve tecrübenizle bir yargıya varmak
objektifliğinizi olumlu yönde etkiler.
“Ön
yargılı olmak, daima zayıf olmak demektir.” S. Johnson