Kimi insan mutlu olduğunda ve eğlenmek istediğinde kimi ise yalnız kaldığında bir şekilde kendilerine eşlik etmesi için alkolü tercih ediyor. Kullanımında ki çeşitlilik gibi bireylerin alkolden ne şekilde etkilendiği de büyük farklılıklar göstermektedir. Sosyal içici olarak kabul edilen düzeyin karşı ucunda alkol kullanım bozukluğu olarak tanımlanmış çok daha zıt bir durum karşımıza çıkabiliyor.

Alkol kullanım bozuklukları günümüzde giderek artan bir biçimde insan sağlığını tehdit etmektedir. Alkole başlama yaşı giderek küçülmekte, alkol kullananların toplumdaki oranı %70 oranına yaklaşmaktadır.

Alkole başlamanın en büyük nedeni ergenlik dönemindeki özentidir. Önceleri bir erkek hastalığı olarak görülen alkol kullanım bozukluğu giderek kadınlarda da artmakta olup, bu oran ½’ ye kadar inmiştir. Alkol bağımlılığı ise %2 oranlarını bulmuştur.

Akut alkol zehirlenmesi basit bir sarhoşluktan komaya kadar değişen bir klinik tablo oluşturabilir. Kişinin bireysel toleransı, cinsiyet, alkolle birlikte başka bir ilaç kullanıp kullanılmadığı, açlık – tokluk gibi faktörler alkolün etkilerini azaltır ya da çoğaltır.

Alkolün Kısa Dönem Etkileri

Alkol yutulduğunda mideye ulaşır, enzimler tarafından metabolize edilir. Büyük bir çoğunluğu ince bağırsağa gider ve kana karışır. Daha sonra öncelikle karaciğerde çözülür ve bu miktarın büyük çoğunluğu kan dolaşımına aktarılır. Ancak bu durumlar davranışsal olarak farklılaşmanın temel nedenleri değildir. Alkolün davranış değişimine neden olan beyindeki kısa dönem etkilerine baktığımızda ise; alkol gerilimi ketleyici olarak görev yapan GABA nörotransmiterini uyarır. Böylece gerilim azalır ve rahatlama ortaya çıkar. Bunun yanında alkol keyif ve haz ile ilişkili olduğu düşünülen serotonin ve dopamin seviyesinde artışa neden olur. Bu doğrultuda alkol alındığında keyif ve mutluluk ortaya çıkar.

Alkolün Uzun Dönem Etkileri

Alkolün kötüye kullanımı uzun dönemde hemen hemen birçok organa olumsuz etki etmektedir. Beslenme bozukluklarından bellek bozukluklarına, sirozdan kalbin zayıflamasına, ereksiyon bozukluğundan hipertansiyona kadar tüm bu olumsuz durumlar alkolü kötüye kullanımının etkileri sonucu olabilmektedir. 

Bu etkilerin yanında alkol bağımlılığının da etkileri vardır. Alkol kullanımı bireylerde işlevsellikte düşmeye ve belirgin bir sıkıntıya neden olduğunda bağımlılık boyutu akıllara gelmelidir. Bunun dışında alkol bağımlılığı geliştirmiş kişiler, çoğu zaman istenilenin çok üstünde alkol tüketebilir, alkolü bırakmak için sürekli sonuç vermeyen çabalara girebilir, alkol elde etmek için zamanının çoğunu harcayabilir ve en önemlisi alkol kullanmak için çok büyük bir istek duyabilir. Bu belirtilerin DSM 5 tanı kriterlerinden sadece birkaç tanesi olduğunu belirtmemde fayda var.

Alkol bağımlılığı süreci yavaş seyreder. Önce çeşitli nedenlerle, keyif almaya yönelik az miktarda alkol alınır. Zaman içinde bilinçli ya da bilinçdışı olarak alkol alınabilecek ortam veya sosyal çevre oluşturulur. Bir süre sonra alkol almaya ayırdığınız zaman iş, aile, okul, sosyal aktiviteler için ayrılan zamanın üzerine çıkar. Toleransınız arttığı için aynı rahatlamayı, aynı keyfi almak için farkında olmadan aldığınız alkol miktarını arttırırsınız. Çoğu bağımlı sürekli aynı tür içkiyi tüketir. Bir süre sonrada alkol almadığında ya da alkolü azalttığında rahatsızlık hisseder. Yani yoksunluk yaşar. Yoksunluk belirtilerini gidermek için alkol alır. Kişi artık alkol bağımlısı ve alkol bağımlılığının kısır döngüsündedir.

Soru ve görüşleriniz için benimle iletişime geçebilirsiniz.