Mart ayı çikolata kisti ya da endometriozis farkındalık ayı olarak kabul edilmiştir. Endometriozis  üreme çağındaki her on kadından birinde görülen, yaşam kalitesini bozan ve uzun süre devam önemli bir hastalıktır.  

Çikolata kisti nedir? 

Çikolata kistleri ismini ameliyat sırasında kist açıldığında içinden çikolataya benzer koyu kahverengi yoğun kıvamlı bir sıvının boşalmasından almaktadır. Çikolata kistleri yumurtalık dokusuna rahim iç tabakasını örten dokunun (endometrium isimli tabaka) yerleşmesi ve her ay döngüsel olarak yumurtalık içinde kanayarak kistik yapıya dönüşmesine bağlı olarak gerçekleşmektedir. Ayrıca bu doku vücudun farklı bölgelerine yerleşerek endometriozis hastalığına da yol açabilir. 

Çikolata kistleri neden oluşur? 

Kesin nedeni bilinmemekle beraber pek çok teori ortaya atılmıştır. Genetik yatkınlık, bağışıklık sistemi ile ilgili nedenler, adet kanının tüplerden geri kaçarak karın içine doğru akması ve burada hastalığa yol açması, gelişimsel süreçte oluşan anormalliklere bağlı olarak ortaya çıkan hücre göçü gibi farklı ve karmaşık mekanizmalar düşünülmüştür. Ancak kesin bir neden henüz bulunamamıştır.  
Adet sancısı çikolata kistinin işareti olabilir. 

Çikolata kistlerinin en belirgin özellikleri ağrıdır. Ağrı hayatın her döneminde ağrı şikayeti ön plandadır. Ergenlik çağında adet dönemlerinde ağrı şikayeti başlar. Sonrasında kronik pelvik ağrı olarak isimlendirilen adet döngüsü dışında uzun süreli kasık ve alt karın ağrısı olarak kendini gösterebilir. Cinsel hayatın başlaması ile birlikte ağrı şikayeti yine ön plana çıkmaktadır. Çikolata kisti olan kadınlarda kısırlık da sık görülen problemlerden biridir. Hem yumurtalık fonksiyonları üzerinde yol açtığı problemler hem de tüplerin anatomisinde yol açtıkları sorunlara bağlı gebelik oluşma şansı azalmaktadır. Çikolata kisti olan kadınlar daha sıklıkla kısırlık tedavisine ihtiyaç duymaktadırlar.  

Çikolata kisti tedavisi mümkündür? 

Hastalığın derecesi ve yol açtığı şikayetler tedaviyi yönlendirmektedir. Eğer ağrı ön planda ise tedavide ağrı kesici ilaçlar ve endometriozisin gelişimini baskılamak için hormonal tedaviler kullanılabilir. Eğer çikolata kisti çok büyük boyutlara ulaşmışsa ve tümör markerları dediğimiz kanser şüphesi uyandıran belirteçler yüksek bulunuyorsa ameliyat düşünülmelidir. 

Kısırlık problemi ile başvuran hastalarda ise temel değerlendirme yapıldıktan sonra tüplerin anatomisinde bozukluk mevcudiyeti ya da yumurtlama üzerine etki tespit edilirse bunlara yönelik tedaviler uygulanır. Genellikle cerrahi en son tercih edilen yöntemdir.  

Endometriozis hastalığının tanısında en önemli engel kadınlardaki ağrı şikayetinin normalleşmesi ve kişisel hassasiyete bağlı olduğu düşünülerek önemsenmemesidir. Adet sancısını önemseyin ve doktora başvurmaktan çekinmeyin. 

Sorularınız ve merak ettikleriniz için [email protected] mail adresi ve profdryesimbayoglutekin instagram hesabından bana ulaşabilirsiniz.