Karayolları, demiryolları, boru ulaştırması, hava ulaştırması, deniz, göl, iç su yolu ulaştırma türleri gibi birçok farklı taşıma modu bulunmaktadır. Bu modlar her gün çeşitli yeniliklerle ve gelişmelerle birlikte güçleniyorlar. Ülkemizde yüksek hızlı demiryolu hatları konusunda çeşitli iyileştirmeler yapılmakta, altyapısal ve demiryolu taşıtlarına yönelik yeniliklere yer verilmektedir.

Gelişen dünyada, taşımacılık türleri bağlamında, yüksek hızlı tren hatlarının havacılık endüstrisinin yerini aldığı bir yaygın kanaat olarak vurgulanmaktadır. Yüksek hızlı tren hatları ile belli rotalarda uçak yolcuğundan daha hızlı erişim olanakları yaşanabildiği bir gerçektir.

Son zamanlarda yapılan analizler, Asya ve Avrupa'daki belirli rotalarda, yüksek hızlı trenlerin gidilecek hedefe ulaşmada; uçmaktan daha hızlı, daha ucuz ve daha uygun olduğunu vurgulamaktadır. Daha düşük işletme giderleri söz konusu olabilmektedir. Yolcular; Pekin'den Şanghay'a giderken veya örneğin Londra'dan Paris'e gitmeyi amaçladıklarında, ya da başka lokasyonlarda dünyanın neresinde hızlı trene binmeyi tercih etmekteler? Bu konuda araştırmalar yapılmaktadır. Ulaştırma modlarının bir ağ mantığında fayda maliyet analizleri gerçekleştirilmekte ve lojistik yaklaşımlar geliştirilmektedir.

Hava taşımacılığı hızlı bir gelişim göstermektedir. Havacılık endüstrisi; bütün dünya çapında, başlangıç ve bitiş noktaları (hedef), maliyet ve esneklik açısından giderek daha rekabetçi tekliflerle en hızlı büyüyen sektörlerden biridir. Ayrıca, büyük maddi kazançların elde edilmesi havayollarının yolcu dostu hizmetlere, altyapı ve teknoloji alanlarına daha fazla yatırım yapmalarına olanak sağlamaktadır. Ancak; hava taşımacılığı ulaştırma türü uzun mesafeli seyahatlerde taşımacılık pazarına hâkim olsa da, daha kısa mesafelerde, giderek daha fazla yolcu treni tercih etme eğilimi görünmektedir.

Bloomberg tarafından gerçekleştirilen analizde; son zamanlarda Asya ve Avrupa'daki kilit bazı güzergahlarda, yüksek hızlı demiryolları ve hava yolculuğu taşıma türlerinin kafa kafaya olduğu tespit edilmiştir. Nedenlerinin anlaşılması oldukça kolaydır denilebilir. Öncelikle, uçmanın ne anlama geldiğini ve temel uygulamalarını göz önüne aldığımızda; bulunduğumuz evden havaalanına seyahat süresi, check-in süresi ve güvenlik için harcanan zamanlar, ek ulaşım ve bagaj karşılama işlemleri karşısında, trene binmek genel olarak büyük seyahat süresi tasarrufu sağlayabilmektedir. Diğer bir konuda maliyet unsurudur. Şöyle ki;  yüksek hızlı tren seyahati nadiren ucuz olsa da özellikle modern ve en yeni nesil hizmetlerle birlikte, önceden bilet rezervasyonu yapma ve demiryolu kartı kullanma uygulamaları ile birçok havayolundan daha uygun fiyatlı olabilmektedir. Bundan başka, çevresel karbon ayak izinin bilincinde olan yolcular noktasında, tren yolculuğunun uzun mesafeleri seyahat etmek için en az kirletici yolculuk türü olduğunu birçok araştırma göstermiştir: “Rail Europe”;  bir trenin bir uçaktan on kat daha az karbon dioksit ürettiğini belirtmektedir. Uluslararası Ulaşım Forumu, Avrupa'daki yolcu/km başına, yüksek hızlı trenlerin ortalama CO2 emisyonlarının 17 gramdan az olduğunu bildirmektedir. Bu rakamlar; uçaklar için söz konusu olan 153 gram ile karşılaştırıldığında çok daha düşük kalmaktadır.

Genel tercih nedeni olarak ayrıca; bağlantılı tren istasyonlarına gitme ve gelme kolaylıkları, aktarma işlemlerinin son derece kolay yapılabilmesi, bu işlemleri yaparken bulunduğunuz şehrin tam kalbinde, merkezinde bulunmanız, genellikle şehirden oldukça uzak bir havaalanında olmamanız ve merkezlere gidiş geliş kolaylıklarınız ve satış noktalarının avantajları konuları belirtilmektedir. 

Bu ve diğer faktörlerin nedenleri ile, Uluslararası Demiryolları Birliği'ne göre, “insanların  %80'ini iki buçuk saatten daha kısa yolculuklarda yüksek hızlı trenlerle seyahat etmeyi seçtiği anlamına gelmektedir” yorumu yapılmaktadır.

Hava koşullarından en az etkilenen ulaşım türü oluşu, yolculuk fobisi konuları, şehir merkezlerinde bulunma ve sosyal alanlara yakınlık, aktarma kolaylıkları, hava kirliliği avantajları, ekonomik yönü, zaman kullanımı konuları ile ele alındığında kısa mesafelerde hızlı trenlerin uça taşımacılığının yerini aldığını ve daha büyük oranda alacağını belirtmek hatalı olmaz.