Biyolojide anlatılan modifikasyon mutasyon gibi konular vardır. Çevre şartları ile oluşan ve kalıtsal olmayan değişiklikler modifikasyon olarak, genlerde oluşan değişimler ise mutasyon olarak tanımlanır. Çevresel şartlar insanların özellikleri üzerine de etki ederek zannederim insanların duygu durumuna ve davranışlarına da etki eder. Belki de genel bir yaklaşım olarak insanların davranış karakteristikleri meteorolojik ve çevresel şartlardan oldukça etkilenirler. Modifikasyon süreci, insanların sosyal yönetim yetenekleri ile gelişir ve birbirini tamamlar. Bu tamamlama derecesine bağlı olarak da kişisel gelişim konusunda bir sinerji, bir süperpoze olma meydana getirir.

Türkiye jeopolitik önemi dünyada en önemli bölge. Bu bölgenin jeopolitik önemi, kıtaları birbirine bağlamasının yanında ulaşım denklemleri açısından değerlendirildiğinde, çok modlu taşımacılık ilkeleri bakımından da çok önemli jeopolitik önemli konuları kapsıyor. Bu kapsama durumu, çoklu ulaşım modlarının varlığında, Türkiye’ye belki de trilyonlarca dolar ulaşım yatırımı yapmış gibi bir avantajı da bazı yönlerden içermektedir. Yani Türkiye’nin jeopolitik önemi konusu, ulaşım gerçekleri noktasında Türkiye’ye trilyonlarca dolar kazandırmış durumdadır. Bu noktada özellikle şunu belirtmek gerekir ki önümüzdeki dönemde Türkiye 1500km’den uzak mesafelere deniz taşımacılığı yönü ile ihracat pazarlarını artırmak durumunda. Bu yapılabildiğinde Türkiye ekonomisi için düşünüldüğünden çok daha fazla katma değer oluşacaktır. Türkiye’nin son yıllarda yapmış olduğu karayolu yatırımlarının kendini finanse etmesi koşulları ve büyük karlılık oluşturma durumları, şu anki yaklaşımlarla; büyük ölçüde 1500km’den uzak mesafelere deniz ihracatını artırmak ile oluşacaktır.

Türkiye’nin üç tarafının denizlerle çevrili olduğunu belirtmiştik. Suların varlığı yukarıda anlattığımız büyük ekonomik kazanımlara neden olurken, olma potansiyelini de fazlasıyla barındırırken, belki de bize başka şeylerde söylüyordur. Bu söyleme, yukarıdaki modifikasyon ve mutasyon konuları ile de ilişkilendirilebilir. Yani, suyun yumuşatıcı etkisi, iklimlerin özelliğini belirlemesi durumu belki de bu coğrafya için bize politik yaklaşımlar için de mesaj veriyordur. Bu coğrafya da esnek politikalar, yukarıdaki ekonomik-siyasi-bilimsel politik gerçekler bakımından son derece önemli.

Düşünceme göre, Türkiye’de çağdaşlık, demokrasi, zenginlik, kalkınma konuları, güçlü Kamu idaresi konuları, güçlü özel sektör koşulları Türkiye için kaçınılamaz durumlardır ve son derece önemlidir. Türkiye’nin üniter yapısı bu anlamda son derece önemlidir. Bu önemlilik derecesi sadece Türkiye için değil, dünya barışı için de büyük önem taşımaktadır. Büyük Atatürk “Yurtta Sulh Cihanda Sulh” derken hem Türkiye’nin güvenliğini hem de milletlerarası barış ve güvenliği kastetmiştir.

Sanırım dünya gelişmeler doğrultusunda Büyük Atatürk’ün “Yurtta Sulh Cihanda Sulh” İlkesinin anlamını daha iyi anladı. Ekonomik yapımızı güçlendirirken, demokrasimizi, çağdaşlığımızı güçlendirirken, küresel barış politikalarına da vereceğimiz destek önemli.

Galiba üç tarafımızın denizlerle çevrili oluşu, modifikasyon noktasında, bize politikalarda esnek politikaları, kapsayıcı politikaları uygulayın diyor. Önümüzdeki süreç, Türkiye’nin çok daha güçleneceği, zenginleşeceği, kalkınmasını ve demokrasisini, hukuksal yapısını güçlendireceği bir dönem olacak. Küresel barışın Türkiye’nin gücüne bağlı olduğunu unutmayalım. Esneklik gelişen koşullarda rijitlik de içerebilir. Ancak bu döngü büyük oranda uyum denklemlerini yakalamaya ve koşulları sürekli güncellemeye bağlı.