Zaman zaman medya organlarında faiz, ekonomik sorunlar, ihracat, ithalat konuları konuşulur. Para politikaları, döviz konuları tartışılır durur. Bazen öyle bir algı oluyor ki, sanki çok bilinmeyen denklem gibi hani birisi çözümü bulursa sözü edilen ekonomik sorunlar çözülecek. Oluşan algı konunun mevcut bilinmeyenler noktasında çözüm bekleyen karmaşık bir denklem olması gibi bir şey. Ama gerçekte durum böylemi? Bence öyle değil.

Ekonomik sorunların çözülmesinde katkı sağlayacak ana konu üretimin miktarının, üretim çeşitliliğinin ve üretim ekonomisinin artması. Dışa bağımlılığın azaltılması. İstihdam koşullarının artırılması. Bu yönlerle ithalat özelliğinin azaltılması ve ihracat yönünün de güçlendirilmesi. Sanayide, tarımda, gıdada ihracat özelliği, kendi kendine yetebilme nitelikleri ile, enerjide atılacak hamleler ile güçlenen bir ekonominin sağlanabileceği anlaşılıyor.

Türkiye’nin ekonomik güçlenmesinde üzerinde durması gereken ana konulardan birisi de karayolu aktarmalı, denizyolu taşımacılığı devamlı, iki modlu taşımacılık türündeki gelişme olacaktır. Bir yükün alındığı A noktası ile getirileceği B noktası arası mesafenin 1500km mesafesinden büyük olması durumunda denizyolu taşımacılığının ekonomik taşıma türü olacağı değerlendiriliyor. Bu bağlamda Türkiye’nin güçlenen kuzey ve güney karayolu taşımacılık bağlantıları noktasında karayolu-denizyolu aktarmalı taşımacılık türü, yani bu türlerdeki iki modlu taşımacılık türü Türkiye için büyük önem taşıyor. Karadeniz, Akdeniz ve Ege Limanlarına getirilecek olan ihracat özelliği olan maddelerin bu denizlerdeki limanlar aracılığı ile denizyolu taşımacılığı moduyla 1500km mesafeden daha uzak noktalara taşınması katma değer oluşturacak bir konu olacaktır. Bu taşımacılık türü, büyük bir gelir oluşturacak ve ekonomik kalkınmamıza önemli hizmet edecektir.

Bu bakımdan yapılacak konu, ihracat özelliği olan ürünlerimizin 1500km’den uzak noktalara satılabileceği pazarların araştırılması. Deniz taşımacılığı yapılabilecek olan doğru destinasyonların bulunması. Yük taşımacılığı bakımından güçlendirilen denizyolu taşımacılık sisteminin Türkiye’nin önümüzdeki yakın dönem kalkınma potansiyeli açısından öneminin büyük olduğunu bir kez daha tekrarlamak gerekiyor.

Özellikle Madencilik sektöründe, önümüzdeki dönemde, 1500km uzak ötesi mesafelere yapılabilecek ihracat özelliği güçlü madenlerin satışı ile ekonomimiz hızlı bir güçlenme sürecine girer. Bu bakımdan oluşabilecek ÇED sorunlarının yönetilmesi, alternatif çözümlerin oluşturulması, yenilikçi teknolojilerden daha fazla yararlanılması gerekmektedir.

Geri dönüşüm stratejilerinin güçlendirilmesi, tarımsal üretim noktasında yerellik içeren ürünlerin üretilerek satışların yapılabilmesi, turizm altyapısının ve hizmet kalitesinin artırılması, tarımsal üretimin yaygınlaştırılması ekonomimizi güçlü kılacak uygulamalar. Konuşulan ekonomik sorunların çözümü için galiba daha çok üretime, ihracata, kaliteli üretime, dışa bağımlılığın azaltılmasına, sanayi hamlelerimizin güçlendirilmesine zorunluluk var. Bunlar olduğunda son derece etkin bir güçlenme kazanılacağı kesin. 

Bu bakımlardan, içerisinde kapsamlı veri analizlerini barındıran fizibilite raporlarına, sektörel uzmanlık değerlendirmelerine ihtiyaç bulunmakta. Tartışmaları da bu düzlemlerdeki konulara göre yönetmek gerekiyor. Seçim atmosferine doğru gidiyoruz. Bu dönemde gerçekçi verileri ve kalkınma senaryolarını ortaya koyan, belirtilen “ekonomik denklemi” çözebilecek yaklaşımları savunanlar kazanacak. Toplum, dersine iyi çalışanları ödüllendirecek diye düşünüyorum.