Yeni başlayanlar için AB finansmanına başvurmadan önce
Finansman türleri ve ortakların nasıl bulunacağı hakkında genel bilgiler
sunulmaktadır. AB finansmanına başvurmak isteyen adaylar için bu açıklamaların
faydalı olabileceği belirtilmektedir. Burada, Avrupa Komisyonunun bu bağlamda
verdiği bilgiler ifade edilmeye çalışılmıştır.
Farklı finansman türleri vardır. Bunlar; hibeler, finansal
araçlar (krediler, garantiler ve öz kaynak), sübvansiyonlar, tröst fonları
ödülleri ve satın almalar (kamu sözleşmeleri) olarak sıralanabilir. Tüm
finansman türleri için uygulama kuralları Mali Tüzüğe tabi olmaktadır.
Hibeler, AB politikalarına hizmet eden faaliyetlerde bulunan
üçüncü taraf yararlanıcılara (genellikle kar amacı gütmeyen kuruluşlar) bağış
yoluyla Avrupa Birliği bütçesinden sağlanan doğrudan mali katkılardır. Bu gider
harcamalar, çoğunlukla Avrupa Komisyonu tarafından doğrudan kendi departmanları
tarafından veya dolaylı olarak AB ajansları, yürütme ajansları veya ulusal
ajanslar aracılığıyla merkezi yönetime tabi olmaktadır.
Hibeler, Avrupa Birliği'nin harcamalarının önemli bir
bölümünü temsil eder ve iki geniş kategoriye ayrılır. Bunlar; “AB politikasının
bir parçasını oluşturan bir hedefe ulaşılmasına yardımcı olmayı amaçlayan
eylemleri finanse eden hibeler” ve “genel Avrupa çıkarına yönelik bir amacı
veya AB politikasının bir parçasını oluşturan bir hedefi takip eden bir
kuruluşun işletme giderlerini finanse eden işletme hibeleri” olarak
açıklanmaktadır.
Hibeler, yararlanıcıların söz konusu faaliyetleri yürütmek
için fiilen yaptığı maliyetlere dayanır ve eylemin sonuçları yararlanıcıların
mülkiyetinde kalır.
Mali araçlar, Avrupa Birliği'nin belirli politika
hedeflerini ele almak için bütçeden tamamlayıcı bir temelde sağlanan mali
desteğin ölçüleridir. Bu tür araçlar, öz sermaye veya öz sermaye benzeri
yatırımlar, krediler veya garantiler veya diğer risk paylaşım araçları şeklini
alabilir ve uygun olduğu durumlarda hibelerle birleştirilebilir. Finansal
araçlar bazı kaldıraç özelliklerine sahiptir. AB politika hedeflerini
desteklemek için özel ve kamu fonlarını çekerek kıt bütçe kaynaklarını
çoğaltmak amaçlı mali kaldıraç; çıkarların düzeylenmesi yoluyla AB politika
hedeflerini takip etmek için emanet edilen kuruluşları ve finansal aracıları
teşvik etmek amaçlı politika kaldıracı ve uygulama zincirinde yer alan
aktörlerin uzmanlığından yararlanmak amaçlı kurumsal kaldıraç bu kapsamdadır.
Ayrıca, kamu ve özel kuruluşlarla ortaklaşa uygulanan bu
araçlar, dış finansmanın (örneğin küçük ve orta ölçekli işletmelere veya
KOBİ'ler) sağlanmasındaki piyasa başarısızlıklarını ele alır ve özel
finansmanın herhangi bir şekilde dışlanmasını önler.
Güven fonları olarak bir güven fonu, birkaç bağışçının
ortaklaşa kararlaştırılan hedefler ve raporlama formatları temelinde bir eylemi
ortaklaşa finanse ettiği bir havuz finansman mekanizmasıdır. Her AB güven
fonunun, havuzda toplanan kaynakların kullanımına karar veren kendi yönetim
kurulu vardır. Bir AB güven fonu, AB ve onun finansmanına katkıda bulunan tüm
taraflar adına toplu olarak hareket eder.
Mevcut AB tröst fonları ve fonların tahsisi hakkında bilgi
paylaşımı yapılmaktadır. Ödüller söz konusudur. Ödül, bir yarışmanın ardından
ödül olarak verilen mali katkıdır. Ödüller aracılığıyla, AB kurumları;
olağanüstü çalışmaları ve başarıları tanımak, yatırımı teşvik etmek amaçlı
teşvik ödülleri de vermektedir. Teşvik ödülleri, yatırımı belirli bir yöne
teşvik etmeyi amaçlar ve esas olarak Horizon Europe programı tarafından
kullanılır. Sübvansiyonlar uygulanmaktadır. Sübvansiyonlar, Avrupa Kırsal
Kalkınma Tarım Fonu (EAFRD) tarafından sağlanan finansmanın büyük bir bölümünü
oluşturmaktadır ve diğer konuların yanı sıra çiftçilere gelirlerini
artırabilmeleri için doğrudan nakit ödemeler sunmaktadır. Sübvansiyonlar ayrıca
AB'nin en yoksul bölgelerindeki ekonomik ve sosyal eşitsizliği azaltmayı da
amaçlamaktadır. AB Uyum Fonu aracılığıyla, altyapı projeleri için ödeme
yapılmasına ve çevrenin korunmasına yardımcı olmak için sübvansiyonlar
verilmektedir.
Kamu ihale sözleşmeleri yapılmaktadır. Kamu alımı, bir ihale
makamı (Üye Devletteki AB Kurumu veya yerel idare) tarafından bir kamu
sözleşmesi yoluyla hizmet, mal veya yapım işi satın alınması olmaktadır. Genel
bir kural olarak, bir kamu sözleşmesi hibeden açıkça farklıdır.
Sözleşme durumunda, ihale makamı, ödeme karşılığında ihtiyaç
duyduğu bir ürün veya hizmeti elde eder. Hibe durumunda, faaliyetleri AB
politika amaçlarına katkıda bulunduğundan, bir dış kuruluş tarafından yürütülen
bir projeye veya doğrudan bu kuruluşa katkıda bulunur.
(devam edecek) https://ec.europa.eu/