İnsanın kendi kusurlarını görebilmesi,olgunluğa ulaşmanın en önemli basamağını teşkil eder.Kendilerini unutanlar yani kendilerinin hangi basamakta olduğunu bilemeyenler başkalarına iyiyi,güzeli ve doğruyu öğretemezler.Bu noktada İslam düşünürlerinin,insanın önce kendisine yönelmesini,kendini duymasını ve kendini tenkit etmesini eğitim için en ideal yol olarak gördüklerini ifade edelim…

Efendim(iyiliği emredip kötülüklerden sakındırma)nın gayesi,başkalarına neyin iyi ve neyin kötü olduğunu anlatarak bundan istifade etmelerini sağlamaktır.Başkalarını irşad(ifşa)edip kendilerini unutanlar,Bakara süresi)nin 44.ayetinde anlatıldığı üzere “insanlara iyiliği emredip,kendinizi unutuyor musunuz?Halbuki kitabı(Kuran-Kerim)okuyorsunuz.Aklınızı çalıştırmıyor musunuz…”denilmektedir.

Kendisini unutmayan yani kendisini bilen kişi,herangi bir insanda gördüğü kusurun kendinde de olabileceğini düşünür.Yani böyle eksik yahut hatanın açık veya gizli olarak kendinde de bulunabileceğini göz önünde bulundurur.Başkalarına bazı bilgileri öğretip,kendi bilgi ve nasihatine uygun davranmamanın,kendini yalanlamak olduğunu bilir.Davranışlarının sözlerinden daha etkili,kalıcı ve öğretici olduğu esasını aklından çıkarmaz.

Zikredilen ayetten de anlaşılacağı gibi Allah’ın Kitabı(Kuran’ı-Kerim’i)okuyanlar önce kendilerine dönüp bakmalıdırlar.Onlar için kural şudur: “İyiyi önce kendileri yaşayacak sonra da başkalarına öğretecekler…

Lütfen şurasına dikkat edelim: Ana-baba ve öğretmenlerimizin “nümune-i imtisal”yani uyulacak örnek olmaları,eğitimin temel şartıdır.Çünkü çocuk;şahsiyet özelliklerini,ana-baba ve öğretmenlerden gördüğü davranışlarla kazanır.Bu bakımdan ana-baba,öğretmenler,tüm eğitimciler ve din görevlileri kavli ile fiili,yani sözü ile davranışı uyum içinde olmak zorundadır…

İmam Gazali’den: “Derin görüşlü kişiye,kusuru gizli kalmaz.Kusur bilinince,tedavisi kolay olur.Fakat insanların çoğu kendi kusurlarının farkında değillerdir.Kardeşinin gözündeki çöpü görür,kendi gözündeki odunu görmez…”