Bugün 24 Temmuz 1923 Lozan Anlaşmasının 98. yıl dönümü.
Bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’nin tapusudur. Lozan Türk ulus devletinin Atatürk
Cumhuriyeti’nin temelidir.
24 Temmuz 1923’te İsviçre’nin Lozan şehrinde TBMM temsilcileri ile Britanya imparatorluğu,
Fransız Cumhuriyeti ,İtalya Krallığı, Romanya Krallığı, Sırp Hırvat ve Slovakya
krallığı temsilcileri tarafından Leman
gölü kıyısındaki Beam-Rivage Palace’ta
imzalanmıştır.
Özet olarak Lozan anlaşması; İtilaf devletleri İngiltere,
Fransa ve İtalya Türkiye’yi Brinci Dünya Savaşında mağlup olarak görüyorlardı.
Lozan’da Türkiye eşit koşullarda mücadele etmedi Atatürk’ün
ifadesiyle husumet dünyasına karşı tek başına mücadele etti.
Lozan’da Türk heyeti başkanı İsmet İnönü görevlendirildi.
Çünkü İsmet Paşa milli mücadelede önemli askeri başarılar elde etmişti.
Lozan konferansına doğrudan Atatürk katılmadı. Çünkü
katılımcı ülkeler Lozan’da dışişleri bakanları düzeyinde temsil edileceklerdi.
İsmet Paşa’nın başkanlığındaki heyete 31 Ekim 1922’de TBMM Lozan heyetine 14
maddelik talimat verdi.
Lozan heyeti için bütçe toplamı 300.000 liraydı.
Lozan heyetinde Haim Nayme Efendi hahambaşı olarak değil
diğer heyet üyeleri gibi TBMM tarafından belirlendi. Lozan’a mühendislik yüksek
okulu Fransızca öğretmeni olarak gönderilmişti.
20 Kasım 1922’de konferans başladı. İsmetpaşa Lozan’da
Türkiye’nin çıkarlarını iyi savundu. Türk Heyeti Lozan’da en çok Misak-ı milli
eşitlik ve bağımsızlığına vurgu yaptı.
İsmet Paşa’nın başkanlığındaki Türkiye’de asla taviz
vermedi.
Konferans kesintiye uğradı. Atatürk Türk ordularını teyakkuza geçirdi.
23 Nisan 1923’te Lozan görüşmeleri yeniden başladı. Lozan’da
üç ay daha kıyasıya mücadele edildi. Sonunda 24 Temmuz 1923’te Lozan antlaşması
imzalandı.
Lozan’da Türk Heyeti halifelik gündeme gelince İsmet Paşa
bunun Türkiye’nin iç müşterisi olduğunu belirtip konuyu kapatmıştır.
ABD Lozan konferansına taraf olarak değil de gözlemci
olarak katıldığı için imzalamadı. Ancak Türkiye ile ABD arasında 6 Ağustos
1923’te bir antlaşma imzalandı.
Lozan süreli bir antlaşma değildir. Türkiye Cumhuriyeti var
oldukça Lozan var olacaktır.
Hayırlı hafta sonları.
3 ana kuralımızı unutmayalım; MASKE- MESAFE- HİJYEN.