Dün 1 Temmuz Denizcilik ve Kabotaj Bayramıydı.

Ülkemizde, 20 Nisan 1926 Tarihinde kabul edilmiş olan kabotaj Kanunu, 1 Temmuz 1926'da yürürlüğe girmiş ve bu Kanun, "Türkiye Limanları ve sahilleri arasında yük ve yolcu taşınması ile kılavuzluk ve römorkaj hizmetleri, Türk Vatandaşları ve Türk Bayrağı taşıyan gemilerce yapılır" hükmünü getirerek daha önceden yabancılara açık olan bu faaliyetleri bundan böyle sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yapabileceğini belirtmiştir. Bu nedenle her yıl 1 Temmuz gününü "Denizcilik ve Kabotaj Bayramı" olarak kutluyoruz.

Ancak bu haklarımızı ne kadar biliyor ve kullanıyoruz/kullanabiliyoruz tartışılır. Üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde maalesef hem yük hem de yolcu taşımacılığında en az kullanılan alan deniz yoludur. Onu geçtik deniz avcılığı bile çok sınırlı ve geçen yıllarda çok daha ağırlaştırılan koşullar nedeniyle en alt seviyededir. Bugün kıyı balıkçı barınaklarına bağlı olan küçük teknelerle yeni kayık ruhsatı dahi verilmemektedir. Koskoca Karadeniz de tek tük gördüğümüz küçük balıkçı teknelerini dışında yük gemisi görünce hayret eder hale geldik. Eskiden yalı şehirleri olan (dalgaların evlerin duvarlarını dövdüğü, denize o kadar yakın olan) sahil şehirlerimiz tüm Karadeniz boyunca sahilden geçirilen duble yol sayesinde denize hasret kaldılar. İlk olarak iç bölgeden planlanan bu yol şimdilerde yoğunluğundan dolayı tüm Karadeniz illerinde bypass edilerek yine içe alınıyor. Zamanında ve geleceğe yönelik hesaplarla ilk planlandığı gibi yapılsaydı bugün sahil şehirlerimiz hala Yalı şehirler olarak kalmaya devam edecekti. Eskiden deniz kenarında olmanın avantajıyla denizden çıkmayan bizler, çocuklarımıza denizi uzaktan göstererek “Bak oğlum/kızım orası Karadeniz” diyoruz. Denize uzak ve denizi bilmeyen/yüzme bilmeyen bir nesil yetiştiriyoruz. Eskiden Kabotaj bayramında halk katılımıyla festival havasında yapılan etkinlikler 40 yaş üstündekilerin sadece hatıralarında kaldı. Denizle ilgili bir geleceği ve hayali olmayan bir ülke haline geldik…

Fındık mı?

Tıpkı 1 Temmuz Denizcilik Bayramı gibi, fındık ta yakın gelecekte bölgemiz için hatıralarda kalabilir. Uzun yıllardır doğru olmayan uygulamalar ve politikalarla fındık bahçesinden uzaklaşan/uzaklaştırılan üretici artık fındık bahçesine bir gelir kapısı olarak bakamıyor. Diğer taraftan veraset yoluyla sürekli parçalanan ve küçülen bahçeler zaten bir gelir kapısı olmaktan çıkıyor. Bahçeler ya unutuluyor ve kaderine terk ediliyor ya da hafta sonu evlerine dönüşüyor. Her veraset intikalinde bölünen bahçeler hak sahiplerince yapılan evlerle doluyor. Yine büyüyen şehirler ve inşaat sektörü ile sürekli sıkıştırılan fındık bahçeleri şehirlerin stresi ile verimliliğini sürekli düşürüyor. Bunun yanında eskiden her evin altında bulunan hayvanlar sayesinde yabani ot kontrolü olan bahçeler bugün hayvan olmadığı için yapılan onca mekanik mücadeleye rağmen ormana dönüşmeye devam ediyor. Yeni nesillerin bırakın bahçeye girip fındık toplamayı artık yanından geçmez olduğu bir döneme girdik. O çocuklara “Fındık Bahçesi” dediğimizde “Fındık mı? - O da ne? Hayret sorusu ve cevabını almak artık şaşırtmıyor.

Yani bugünlerde fındıkla ilgili tartışmalar üst seviyede ve rekolte tahminleri havalarda uçuyor ve olası değer yükselişleri kontrol altına alınmaya çalışılıyor ya. Yakın gelecekte öyle bir kaygımız kalmayabilir. Bir zamanlar fındığın başkenti olan Giresun’da durum çok vahim. İlk önce fındık sanayisi komşu illere, şimdilerde ise tamamen batıya kaymakta. Giresun fındık liginde en sonlarda küme düşmemeye oynuyor. Böyle giderse ülkemiz içinde aynı şey söz konusu olabilir ve fındığı ithal bile edebiliriz. Biz fındığı kaybederken, İtalya, İspanya başta olmak üzere diğer Avrupa ülkeleri, Azerbaycan ve Gürcistan, hatta Amerika fındık dikim alanlarını genişletip, fındık tarımını geliştirecek yöntemler ve politikalar sürdürüyorlar…

İşte o kadar kötü…

1 Temmuz Denizcilik ve Kabotaj Bayramımız kutlu olsun…