İyi pazarlar değerli okurlarım,
Bu hafta günümüzde artan sıklıkta karşımıza çıkmakta
olan yumurtalıkta erken yaşlanmanın nedenlerinden ve önlemek için neler
yapılabileceğinden bahsedeceğim.
Kadın yaşının ilerlemesi ile birlikte
doğurganlık kapasitesi azalmaktadır. Bu süreç özellikle 35 yaşından sonra
hızlanmaktadır. Bazı kadınlarda bu süreç daha hızlı seyretmekte ve yumurtalık
rezervi erken yaşlarda tükenmektedir. Her yüz kadından biri 40 yaşından önce,
her bin kadından biri de 30 yaşından önce menopoza girmektedir. Bu durum
özellikle çocuk sahibi olmayı engellemekte ve kısırlıkla sonuçlanmaktadır.
Yumurtalıkların erken yaşlanmasına neden olan
pek çok neden vardır. Genetik yatkınlık en önemli faktörlerden biridir. Anne ya
da kız kardeşlerde benzer öykü var ise risk artmaktadır. Ayrıca frajil X
sendromu, Down senromu, Turner sendomu gibi genetik hastalıklar doğurganlık
kapasitesini olumsuz etkileyen durumlardandır. Bunun dışında yaşam tarzı ve
beslenme alışkanlıklarının da doğurganlık üzerine etkisi bulunmaktadır. Aşırı
kilolu ya da çok zayıf olmak yumurtalık rezervini olumsuz etkilemektedir.
Sigara yumurtalıkların erken yaşlanmasındaki en önemli etkendir. Etkisi yıllar
içinde artmakta ve yumurtalıkları geri dönüşümsüz olarak etkilemektedir. Sigara
içen kadınlar yaşıtlarına göre 4-5 yıl erken menopoza girmektedirler. Erkekler
sigarayı bıraktıklarında etkisinin geri dönüşü birkaç ay içinde olmakta iken
kadınlarda bu geri dönüş görülememektedir.
Egzersiz yapmamak, hareketsiz yaşam vücutta
toksin birikimini arttırarak erken yaşlanmaya zemin hazırlamaktadır. Stres de
benzer etkiye yol açmaktadır. Aşırı kahve tüketiminin de infertiliteye yol
açtığı gösterilmiştir.
D vitamini önemli bir antioksidandır. Yani
yaşlanmayı geciktirir. D vitamini eksikliğinde erken menopoz riski artmaktadır.
Otoimmun hastalıklar yumurtalıklarda da
hasarlanmaya yol açarak yaşlanmaya neden olur. Özellikle tiroidit, romatoid
artrit, sistemik lupus gibi hastalıklarda bağışıklık sistemi ile ilgili
bozukluklar bulunmaktadır. Vücut yumurtalıklara karşı yabancı bir doku gibi
görerek reaksiyon oluşturabilir. Bu durum yumurtalık rezervinin hasarlanmasına
yol açarak doğurganlık kapasitesini azaltabilir.
Çikolata kisti gibi nedenlerle geçirilmiş yumurtalık cerrahisi yine doğurganlık kapasitesini olumsuz etkileyebilecek bir durumdur. Kanser tedavisi nedeniyle kemoterapi ya da ışın tedavisi almak geri dönüşümsüz olarak yumurtalıklara zarar verebilmektedir.
Erken menopoz önlenebilir mi
Yaşam tarzının düzenlenmesi ve sağlıklı
beslenme en önemli etkiye sahiptir. Düzenli spor yapmak çok önemlidir.
Hareketsiz yaşamdan uzak durulmalıdır. Kilo kontrolü düzgün yapılmalıdır.
Sigaradan uzak bir yaşam seçilmelidir. Bol miktarda D vitamini sentezlemek için
güneşe maruziyet önemlidir.
Beslenirken doğal antioksidanları tüketmeye
özen gösterin. Ceviz, taze fındık, brokoli, karnabahar, lahana, domates, havuç,
nar, üzüm gibi besinler yüksek antioksidan içerir. Turunçgiller C vitamini
deposudur bol miktarda tüketilmelidir. Yeşil çayın yine antioksidan özelliği
bulunmaktadır. Takviye besin olarak Omega 3, UbiQuinol, Koenzim Q, L-arginin,
Maca ekstresi, selenyum tüketilmesi faydalı olabilir.
Merak
ettikleriniz ve sorularınız için [email protected]
adresinden bana ulaşabilirsiniz.