İyi pazarlar değerli okurlarım,

Bu hafta gebelikte şeker hastalığının öneminden bahsedeceğim.

Şeker hastalığı gebelik öncesi mevcut olup gebeliği etkileyebilir ya da daha öncesinde bilinen bir şeker hastalığı öyküsü olmayan kadında gebelikte ortaya çıkabilir.

Gebelikte görülen şeker hastalığına gestasyonel diyabetes mellitus adı verilir. Gebeliğin 6. ayında yani 24. haftada yapılan şeker yükleme testi sonucu tanısı konulmaktadır. Şeker yükleme testi ile ilgili son yıllarda toplumu yanıltıcı bilgiler yayınlanmış ve toplumda ön yargı oluşmasına neden olunmuştur. Bu testin anneye ya da bebeğe herhangi bir zararı yoktur.  75 gr şekerin içilmesi ve sonrasında birer saat ara ile alınan kan örneği ile test yapılmaktadır. 75 gr şeker yaklaşık 2 dilim baklavaya karşılık gelen şeker miktarıdır.

Risk faktörleri nelerdir?

Obezite en önemli risk faktörüdür. Bunun dışında önceki gebeliklerinde 4000gr üzerinde doğum yapmak, tekrarlayan düşükler, ailede diyabet öyküsünün olması, 35 yaşın üzerinde olmak, polikistik over sendromunu, önceki gebeliklerinde gestasyonel diyabetin tespit edilmesi risk faktörleri arasında sayılabilir. Bunun dışında bölgesel yatkınlık da önemlidir.

Gebelik şekeri neden önemlidir?

Gebelikte şekerin daha doğrusu karbonhidratların sindirilmesi ve depolanmasında yaşanılan problem kan şekerinin yüksek seyretmesine yol açmaktadır. Kan şekerinin yüksek olması bebeğin kilosunda hızlı artışa ve büyük doğum ağırlığında doğmasına neden olmaktadır. Ayrıca amnion sıvısı dediğimiz bebeğin suyunun artışına yol açmaktadır. Bu durum erken doğum tehdidi ve su kesesinin erken açılması gibi kötü sonuçlara yol açabilmektedir. Sezeryan ile doğum riskinde artış görülmektedir. Doğum ağırlığı büyük olan bebeklerin doğum travması yaşama olasılıkları artmaktadır. Omuz takılması, zor doğuma bağlı olarak beyin hasarı riski yüksektir. Ayrıca doğumda bir problem olmasa bile gebelik sürecinde yüksek kan şekerine maruz kalmış bebeklerde doğum sonrası yoğun bakım ihtiyacı artmaktadır. Bu bebeklerin kan şekerleri hızlı düşmektedir. Yenidoğan sarılığı sıklıkla görülmektedir. Kalsiyum ve magnezyum düşüklüğüne bağlı kasılmalar görülebilmektedir. Gestasyonel diyabet hem anne hem de bebeğin sağlık durumunu tehlikeye sokan önemli bir hastalıktır. Gebelikte mutlaka tespit edilmesi için gerekli testler yapılmalı ve gerekli tedavi uygulanmalıdır.

Nasıl tedavi edilir?

Gebelik şekeri tanısı konulduktan sonra ilk yapılması gereken yaşam tarzı değişiklikleri, diyet ve egzersizdir. Kilo kontrolü sağlanmalı ve uygun diyet programına alınarak kan şekeri düzenlemesi yapılmalıdır. Genellikle bu tarz düzenlemelerle anne adaylarının büyük bir kısmı ilaç tedavisine ihtiyaç duymadan gebeliğini sürdürebilmektedir. Ancak kan şekeri düzenlemesi belirlenen hedeflere ulaşamadığı durumda mutlaka insülin tedavisine geçilmesi gereklidir. İnsülin uygulamasının bebek üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi bulunmamaktadır. Gebelikte güvenle kullanılabilir. Özellikle aşırı kilolu gebelerde insülin ihtiyacı artmaktadır. Gebeliğin ilerleyen haftalarında insülin dozlarının arttırılması gerekir. Kilo artışı kontrol altına alınamayan anne adaylarında bu ihtiyaç daha da yüksek olacaktır.

Gebelik şekeri kalıcı mıdır?

Gestasyonel diyabet genellikle doğum sonrasında normale dönmektedir. Böylece doğum sonrası insülin ihtiyacı azalır ya da tamamen ortadan kalkar. Özellikle iyi kilo kontrolü sağlanan kadınlarda bu durum yüksek oranda görülür. Ancak gebelik şekeri uzun vadede kadınların diyabet hastası olacaklarının habercisidir. Bu nedenle düzenli aralıklarla kan şekeri takibi gereklidir. Bazen gebelikte görülen şeker hastalığı kalıcı olabileceği unutulmamalıdır.

Gebelik öncesi şeker hastalığı olan anne adayları için gebelik süreci daha riskli seyreder. Bu nedenle gebe kalmayı planlamadan önce kan şekeri kontrolünün en az 3 ay öncesinden sağlanması önemlidir. Aksi takdirde bebeğin bu durumdan etkilenmesi söz konusudur. Doğumsal anomaliler görülebilir. Hatta düşük ya da ölü doğumla sonuçlanabilir.

Sorularınız ve merak ettikleriniz için [email protected] mail adresi ve doc.dr.yesimbayoglutekin instagram hesabından bana ulaşabilirsiniz.