Teknolojinin hızlı gelişimi teknoloji dünyasını da etkileyen unsurlardan biri! Daha düne kadar 3 boyutlu yazıcılar sadece bilim kurgu filmlerinde karşımıza çıkarken şimdi hayatımıza girmeye başladı bile. 5 Dakika ekibi olarak deneyim tasarımı hizmeti veriyorlar. Daima yenilik peşindeler, fikir biriktiriyorlar ve bu fikirleri farklı projelerde kullanıyorlar. Teknolojinin bize sunduğu 3D boyutlu yazıcıların kullanıcılarına sunduğu imkanlar büyük kolaylık sağlıyor. Dünyada hızlı bir şekilde yayılan Robot El projesini yürütüyorlar. Robot El projesi ile uzuv problemlerinin çoğu ortadan kalkabilecek ve vatandaşlar gündelik hayata kazandırılacak. Tabi projeye vereceğiniz desteklerle birlikte daha çok kişiye ulaşabilecek. Proje Koordinatörü Zeynep Karagöz, 3 D Print teknolojisini ve Robot El projesini anlattı. DENEYİM TASARIMI Öncelikle yaptığınız işten kısaca bahseder misiniz? 5 Dakika olarak hem gerçek hem sanal ortamda çalışan bir ekibiz. 11 yıldır “Deneyim tasarımı” (Experience Design) hizmeti veriyoruz... Ürün, süreç, hizmet, etkinlik ve mekânlar tasarlıyoruz. Tasarım kavramını, mikroda ve makroda; ölçekten, içerik ve biçimden bağımsız, rasyonel bir süreç olarak benimseyerek kendimizi “tam servis çözüm ortağı” olarak tanımlıyoruz. ÜÇ BOYUTLU 3 D yazıcılar ne zaman ortaya çıktı? Nasıl bir teknoloji? 3D yazıcı aslında 80’li yıllarda ortaya çıkan bir teknoloji yenir bir şey değil. Özellikle protatiflemede kullanılan eklemeli üretim de denilen bir üretim şekli. Fakat geçtiğimiz yıllarda patentlerin açığa çıkmasıyla birlikte dünyada birden fenomen hale gelen ve büyük patlama yaratan, özellikle ABD odaklı başlayıp şimdi tüm dünyaya yayılan yeni bir üretim teknolojisi. Eklemeli üretim dediğimiz şey de katman katman 3 boyutlu objeyi oluşturuyor; bir printerdan print out alır gibi. Artık 3 boyutlu objeleri yaratan cihazlar evlerimize kadar gelebilecek konumda. ORGANİK ESASLI Hangi malzemeden üretim yapıyorsunuz? Çok farklı teknoloji tipleri var. Biz FDM dediğimiz organik plastik esaslı olanını kullanıyoruz. PLA dediğimiz bir malzeme de mısır koçanı, patates, organik esaslı ve geri dönüştürülebilir malzemelerden üretim yapıyoruz. 3D print böbrekle yaşayan insan bile var Hangi ebatlarda üretim yapabiliyoruz? Hangi sektörlerde ve çeşitlilikte üretim mümkün? Üretim ebatları masa üstü cihazlarda 20’ye 25 cm ebatlarda çok büyük değil ama 3 boyutlu dijital objeden istediğiniz gibi üretim yapabileceğiniz gibi, büyük bir parçayı da minik küçük parçalara bölüp birleştirmek yöntemiyle büyük parçalar da oluşturulabilir. Temel olarak başlangıçta herhangi bir tasarımın kullanılabilir çoklu üretime geçmeden önce protatifinin üretilmesiyle başladı. Hala da bunun üzerinde çok yoğun kullanılıyor. Ama teknoloji çok hızla ilerliyor. Medikal sektörden, tıptan askeri yedek parçaya, evde kullanılan cihazlardan aksesuarlara, oyuncaklara, büstlere, heykellere kadar aklınıza gelecek her sektörde 3D Print örneği verebilirim. Sağlık sektöründe de her sağlık segmentinde ayrı ayrı kullanımı var. Canlı hücre basılması diye bir şey var mesela. Dünyada 3D Print bir böbrekle yaşayan insan var. Enabling the future hareketi 3D Print Dünyasının hayatı değiştiren heyecanlı süreci içinde pek çok proje ve tasarım söz konusu anladığım kadarıyla. Bir süredir yürüttüğünüz robot el projesi var. Nedir tam olarak? 3D Print Dünyasının hayatı değiştiren heyecanlı süreci içinde pek çok proje ve tasarımla karşılaşıyoruz. Bu projeler giderek çoğalıyor ve çeşitleniyorken bizi en çok etkileyen Enabling The Future hareketi oldu. 2 yıldan fazla süredir uğraştığımız 3D Printer projeleri arasında Enabling The Future sitesinde gördüğümüz ‘give world a helping hand’ ile heyecan verici bir kullanım alanı bulduğumuza inandık. Çünkü kişiye, işe özel parça yapmak 3D Printer teknolojisinin en önemli özelliği. Özellikle çocuklar için kullanışlı, uygun maliyetli ekonomik şık, tasarımını kendisinin motifiye edebileceği ve eline göre her kişiye özel yapılabiliyor. 3 D Print’ın en temel faydası nedir? 3 D Print’ın en temel faydası tamamen kişiselleştirilebilir olması. Yani ne basarsanız basın size özel olacaktır. Size özel bir şeyi basabilme imkanı, dünyada tek sizde olan bir şeyi basabilirsiniz. Normalde kalıplama sistemi ile bir kerede yapamayacağınız objeleri mimari maketler olsun dalgalı, eğrisel yüzeyler olsun, insan objeleri insan figürü olsun bir kerede konvansiyonel yöntemlerle yapmak mümkün olmayan şeyleri hemen, hızlıca ve ekonomik olarak yapmak imkanı söz konusu... Hem ucuz hem fonksiyonel Protez – Robot El arasında ne gibi farklar var? Dünyada protezlerin çoğu gerçekçilik üzerine yoğunlaşırken önem sırasında hareket kabiliyeti özellikle el ve parmak protezlerinde ikinci planda kalmış durumda. Bu nedenle el ve parmak protezlerinde fonksiyonellik kazandıran basit kavrama ve tutma işlemlerini dahi bulmak oldukça güç. Bunun yanı sıra gerek protez tiplerinin malzemelerinden gerek patent uygulamalarından gerekse imalat, dağıtım, perakende satış zinciri dezavantajlarından dolayı mevcut protezler gelir seviyesi orta ve düşük olan ailelerin karşılayabileceği fiyatlardan çok yukarıda. Özellikle çocuklarda protez takma süreci daha sıkıntılı; çünkü çocuğun gelişimiyle birlikte sık sık değiştirilme zorunluluğu ortaya çıkıyor. Dolayısıyla çok sayıda hastada gelişimini tamamlayana kadar çocukların protezden yoksun kalması durumuna yol açıyor. Kısaca Robotik Eller hem yetişkinler hem de çocuk ve gençler için kullanışlı; çünkü hem ucuz hem fonksiyonel. Robotel Türkiye Projesi Türkiye’de Robot El projesi ile uzuv problemleri büyük ölçüde ortadan kaldırılabilir, vatandaşlarımız gündelik hayata kazandırılabilir. Proje, kurumsal bir destek ile yeterli cihaz, malzeme, insan kaynakları, başarılı bir iletişim stratejisi ile birlikte kısa sürede çok sayıda insana ulaşabilir. Gönüllü olarak çalışıyoruz 3D Print Robot El denemesinden bahseder misiniz? Dünyada bu kadar hızlı ve kolay bir şekilde yayılan robot el hareketinin Türkiye’de de kitlesel yansıma bulabileceğini düşünerek 2,5 yıllık 3D Printer tecrübemizi -ki bu dönemde kendi 3D Printer cihazımızı yaptık- her çeşit malzemeyi kullanarak hem kendi tasarımlarımızı hem de dışardan istenen prototipleri bastık, piyasada kullanılan pek çok yazılımı denedik ve FDM (eklemeli üretim) hakkında neredeyse eksiksiz bilgi ve tecrübe sahibi olduk, bu projede kullanma kararı aldık. Tüm dünyadan Robotik El tasarımları denedik. Tüm el modellerini değişik malzemelerle basıp inceleyerek verimliliğini ve yapılabilirliğini gördükten sonra bir gönüllü ile çalışmaya karar verdik. Gönüllümüz 8 ay kadar önce 4 parmağını matbaa makinesine kaptırmış olan Mehmet kardeşimiz oldu. Mehmet’in sağlam elinden alınan ölçülere yapılan tasarım ve baskı denemeleriyle işe başladık. Kısa bir süre sonra uygun modeli gereken ölçülere adapte ettik. İlk takıldığı andan itibaren inanılmaz hızlı bir adaptasyon süreci gözlemledik. Mehmet robot eli kullanarak temel ihtiyaçlarını gidermekle birlikte bisiklete binmek, top tutmak gibi yapamadığı fonksiyonları da yapabilir hale geldi. Son derece ucuza mal olan kullanışlı bir alternatifin ülkemizde de sunulabileceğini gösterdik.