Türkiye’de yayımlanacak olan Kanun Hükmünde Kararname ile (KHK) yeni büyük şehirlerin yapılacağı artık kesin. Şu anda tartışılan mevzu, nüfus sınırıdır. 500 bin veya 300 bin sınırları değerlendiriliyor. Hatta hiç sınır olmasın, tüm vilayetler “bütün şehir” olsun görüşü de var.

Yeni kurulması muhtemel büyükşehirlerde belde tartışmaları çoktan başladı. Aynı konular Trabzon’un büyükşehir yolculuğunda da tartışılmış, hatta beldelerde halk referandum yapmıştı. Sonuç olarak referandumla kurulan 57 belde, referandumsuz kapatıldı.

Beldelerde halka uğrayınca, beldelerin temel kapanma gerekçesi olan “daha çok, daha fazla ve daha güçlü hizmet” gerekçesinin Trabzon’da henüz icraata dönüşmediği görülüyor.

Elçiye zeval olmaz. “Orhan Fevzi Gümrükçüoğlu seçim için burada yaptığı konuşmada bize ‘15 günde bir buradayım’ dedi ama kendisi hiç gelmedi, tüzel kişiliğimizi de aldı gitti” diyenler var.

En azından beldelere otobüs konulmuştur diye Trabzon Büyükşehir Belediyesi halk otobüsü saatlerine bakınca karışık ve taraflı bir tablo ortaya çıktı. Bazı yerlere sefer var, bazı yerlere yok.

Örneğin, Trabzon Büyükşehir Belediyesi halk otobüsü Tonya’ya hiç uğramıyor. Eski beldelerden Sürmene Oylum’a giden büyükşehir otobüsü Tonya İskenderli beldesine hiç uğramıyor. Oysa oradakiler de Trabzonlu ve memleketin vergi veren vatandaşı. Hesaplar halka hizmetten çok

farklı gayeler ile mi yapılıyor, sormak gerek.

Küçük beldelerin yaptığı hizmetleri yerinde görünce belde belediyeleri, şehirlerden uzak dağların arasında karınca misali çalışarak mucizeler yaratmışlar. Kasabalarına içme suyunu, kanalizasyonu, her evin kapısına giden yolları, su kanalları, karda kışta yağmurda anında açılan yolları küçük belediyelerin yaptığını görünce üzülmemek elde değil.

Büyükşehir, beldelerde yapılmış içme suyu depolarının kapaklarını açmaktan bile korkuyor sanki çünkü içerilerinde 1 metre balçık var. Su depolarının yerini biliyorlar mı, sormak gerek.

Belde belediyelerinin en büyük kaybı tüzel kişiliklerinin gitmesidir. Bir sorun veya talep dosyası hazırlayarak tüzel kişi olarak bir talepte bulunamazlar. Tüzel kişi olarak bir dilekçe bile yazamazlar. Muhtar ne kadar anlatırsa, her şey o kadar.

Belde belediyeleri bütçesi, çalışanı ve tüzel kişiliği ile dağların arasında devletin bir kudreti gibi duruyordu. Halk başbakana, valiye, kaymakama erişemese bile, çamurlu ayakkabıları, tarla elbiseleri ile belediye reisine kolayca ulaşarak derdine derman arıyordu.

Belediyeler kapandı, halk yoksunluğu ile kaldı. Okullar öğrencisizlikten, camiler cemaatsizlikten, bakkallar ekonomisizlikten kapanıyor.