Fındık üretiminde birileri devekuşu misali “kafaslarını kuma gömmüş” gidiyorlar! Bildikleri, zikrettikleri tek şey; “Türk fındığı, özellikle de Doğu Karadeniz’dekiler çok lezzetli. Dünyada ve Türkiye’de yerini hiçbir ülke, hiçbir il dolduramaz.” Onlar böyle deyivere dursun, Çin’den Şili’ye kadar dünyada, Van Başkale’den Denizli Kepsut’a kadar Türkiye’de fındık dikiliyor, üretim arttıkça artıyor. Ünye’nin doğusundaki bir zamanlar “Ana üretim bölgesi” denilen kısımda ise, fındık üretimi de, kalitesi de tepetaklak aşağıya doğru düşüyor. Bunlarınki tıpkı “Şampiyon Trabzonspor” bağıranlara benziyor! Çünkü, bağıranlar Trabzonspor’un en son kupalı şampiyonluğunun 35 yıl önce olduğunu unutmuşlardır! Ordu, Giresun ve Trabzon’dakiler de, tembellik yüzünden fındıktaki üstünlüğün yavaş yavaş ellerinden kayıp gittiğinin farkında değiller, benzeriz bir aldatma ile habire nutuk atıp duruyorlar!

FİYAT “TEKELİ” AŞMIŞ AMA!

Hani derler ya; “Ağızdan çıkanı kulak duymalı” diye! Daha doğrusu, kulak duyar da, akıl idrak eylemeli! Sanırım şu fındık işinde sadece “fiyatla yatıp fiyatla kalkanlar” bir şeyin farkında değiller. Nasıl mı? “TMO” demişler olmamış! Kağıt üstünde de olsa üretici örgütü sayılan FKB’yi “yok” saymışlar! Desteği ürüne değil, toprak ağalarına vermişler! Anlayacağınız her şeyi tepetaklak eylemişler. “Serbest piyasa ekonomisi vazgeçilemezimizdir” demişler. Sistem de kendi içinde, “yürü ya kulum” haline gelmiş! Alacak olanlar da fiyatım “budur” diye deklere etmişler! Sonra, bu iş bilmez beceriksizler, yanlışlarını, eksiklerini örtbas eylemek için, “tekelci”, ya da “vurguncu”, olmadı “tüccar zihniyetli” diye kendi dışlarındakilerini “dakika bir, vuruş bir” diyerek suçlamaya başlamışlar! “Aynı hamam, aynı tas” hesabıyla, “aynı fiyata” takılı kalarak konuştukça konuşmuşlar! Hâlâ da konuşuyorlar. O kadar kendilerini kaptırmışlar ki; bugün piyasada fındığın “tekelci” diye itham ettiklerinin alım fiyatının çok üstüne çıktığını bile görmez olmuşlar. Fiyat gelmiş 13 TL sınırının üzerine çıkmış, yukarıya doğru seyrini sürdüreceği göstergesini ortaya koymuş. Ama bunlar hâlâ 11 TL’lik fiyata takılıp kalmışlardır! Öyle değil mi? Rakamlar ortada!

EMANETi DiNLEYEN KiM?

Ben kendimi bildim bileli, daha doğrusu şu fındık yazma işine bulaştım bulaşalı haberlerde en çok kullandığım iki ibare vardır: Biri; “Fındığınızı emanete vermeyin.” Diğeri; “Dünya fındık üretim ve ticaretinin büyük bölümünü elinde bulunduran Türkiye...” Bu iki gerçekten birincisinde tam bir “Hoca ne derse desin, cemaat bildiğini okuyor” davranışı var. Ziraat Odalarından ihracatçılara, Devlet-i aliye temsilcilerinden, borsa başkanlarına kadar temsil adına herkes, her sezon öncesi üreticilere “Fındığınızı emanete vermeyin” diye ben diyeyim “çağrı yaparlar”, siz söyleyin “bas bas bağırırlar!” Ama bilesiniz ki, 40 yıldır bir arpa boyu gidilememiş, bu çağrı ile yüzde 3-5 gibi kıytırık bir orandan başka da başarı sağlanamamıştır. Demek istediğim odur ki; “Üretici gerçek manada üzerine düşeni yapmamıştır.” Ama, gerekeni yapmadan, hiçbir ecre katlanmadan, fedakârlık da bulunmadan, fındığını daha pahalı satma beklentisini hiç eksik etmemiştir. Birilerine de nutuk üzerine nutuk attırmıştır! Kısacası; fındığını tüccara, hakkını savunmayı da medyada yer almak isteyenlere emanet etmiştir! Yalan mı?

100 BİN TON FINDIK, ZARARINA MI SATILDI?

Piyasada yaklaşık bir buçuk ayda, 100 bin tona yakın kabuklu fındığın alım satımı yapıldığını tahmin ediliyor. Bu ticaretteki alım-satım fiyatında, birilerinin maliyet hesabına göre bir gariplik var! Daha doğrusu, zararına da olsa, fındığını toplayıp satanlar var demek ki! İyi de, o ki zarar edecek, bile bile insan fındıkları toplar mı? Ya da; bir adam 11-12 liraya mal ettiği fındığı 10-11 liraya satar mı? Satar ise; ya o üretici hesap kitap bilmiyor? Ya da; “Bir kilo fındığın maliyeti 11-12 lira” diyenler yanılıyor! Onun için, bu konuda ben diyeyim “bir gariplik”, siz söyleyin “bir yalan” var! O zaman; “En kötü gerçeğin en güzel yalandan iyi olduğunu” kabul edilip, şu maliyet hesap kitabı doğru dürüst yapılsın.