Merhabalar… Bölgemizde özellikle de Trabzon’da sıcak ekmek arasına tereyağını koyup yemeyi sevmeyen yoktur. Varsa da damak tadı eksiktir. Fakat, öyle bir ekmek var ki ünü ülke sınırlarını aşıp dünyaya açılmış, sadece ekmek niyetine değil, pasta niyetine de tüketilen Vakfıkebir ekmeğini işin ustalarıyla konuştuk. Hamuru ekşimeye bırakıp, o ekşi mayayla tekrar ekmek yapan ustalar, “Lezzet, lezzetin içinde var oluyor” diyor, 
Ve buyurun bakın bu eşsiz lezzetle ilgili daha neler söylüyorlar…  

EKŞİ MAYA BAYATLAMASINI ENGELLİYOR 

Haydar İskenderoğlu: “Vakfıkebir ekmeğinin kökeni 1800’lü yıllara kadar iner. O zamanlar burada fırını olanlar ekşi mayayla bu ekmeği yaptıklarını büyüklerimizden duyduk.  En büyük özelliklerinden biri ekşi maya. Ekşi maya ekmeğin bayatlamasını engelliyor bir de dışarıdan kullandığınız maya insan sağlığını tehdit ediyor. Bunda sadece hamurdan yoğurup ekşittiğin mayayı kullanıyorsun. Bu insanlar için daha sağlıklı.” 


FARKI İŞÇİLİĞİNDE… 

Hasan Gudoğlu: “1984’ten beri ekmek yapıyorum. Dedelerimin mesleğini devam ettiriyorum.  Bu ekmeğin tarihi 1800’lü yıllara dayanır. Bu kadar lezzetli olmasının sebebi ekşi maya, fırında odun ateşiyle pişmesi ve ununun farklı olması diyebiliriz. Özellikle de ustalığının ve işçiliğinin daha farklı olması bu ekmeği vazgeçilmez kılıyor. En büyük fark da işçiliği diyebiliriz.” 

İŞÇİLİK DE ÇOK ÖNEMLİ 

Özgür Bey: “Bu işi yıllardır severek yapıyorum. Vakfıkebir ekmeğinin işlemleri şöyle gerçekleşiyor; hamuru ilk önce yoğuruyoruz sonra bunun kabarma yani bizim deyimimizle gelme süresi için bekletiyoruz. Hamur geldikten sonra kesiliyor.  Çanakta beklettikten sonra belli bir süre beklettiğimiz fırına pişmesi için ekmekleri atıyoruz.  Bu ekmeğin lezzetinde ekşi maya önemli rol oynasa da fırının derecesi ve gösterdiğimiz işçilik de önemlidir.” 

GRAMAJ DÜŞTÜKÇE FİYAT DA DÜŞÜYOR 

Nevzat Öztürk: “Mesleğe yeni başladım fakat severek yapıyorum.  3-4 sene olmuştur.  Hamuru mayaladıktan sonra tartıp çevirme vaziyetine getiriyoruz.  Ekmeğin fiyatı da tabii ki gramajına göre değişiyor.  50, 40 ve 30 tl’lik ekmekler var. En küçüğü 30 tl.  Bunun haricinde gramajları düştükçe fiyat da düşüyor.  Bu şekilde hazırlıyoruz. 

VAZGEÇİLMEZ BİR LEZZET 

Orhan Yıldız: “2009 yılında bu işe başladım.  Vakfıkebir ekmeğinin en büyük farkı ekşi mayalı olması, pak maya az oluyor. Hamuru mayalandıktan sonra sarıp, biraz da çanakta beklettikten sonra fırınına atıyoruz.  Yıllardır vazgeçilmez bir lezzet.  İnsanların bir kısmı da pasta niyetine tüketiyor.  Ekmekler arasında en çok tercih edilen ekmek. 

EN BÜYÜK FARKI EKŞİ MAYA 

Mehmet Hacıfettahoğlu: “20 yıldır ekmek yapıyorum. Ekşi mayalı ekmeğin hazırlanıp yapılması 6 saatte başlıyor daha sonra dört saate düşüyor. Yani bir ekmeği yapabilmek için en az dört saate ihtiyaç var. Normal mayayla yapılmış olsa bir saatte yapılıyor. Bu ekmeği diğer ekmeklerden ayıran en büyük fark ekşi mayayla yapılmasıdır.  

OLMADI BAŞKAN! 

Eşsiz lezzetiyle Vakfıkebir’den dünyaya yayılan taş fırın ekmeğini siz okurlarımıza tüm aşamalarıyla anlatmaya çalıştık. Fakat biz istedik ki bu anlatışta Vakfıkebir Belediye Başkanı Muhammet Balta da olsun. Her nedense iki kez aramamıza rağmen Sayın Başkan davetimize icabet etmedi. Bizim çağrımıza kulak vermeyen Başkan, umarız aynı vurdumduymazlığı ilçe sorunlarında da göstermiyordur.  

1,5 ASIRLIK EŞSİZ LEZZET:  VAKFIKEBİR EKMEĞİ 

Bölgemizde yaylalarda hayvancılıkla uğraşan emektar vatandaşlarımız, yaylaya çıkarken yolculuk serüveninin 2-3 gün sürmesinden dolayı ‘bayatlamayan ekmeğe’ ihtiyaç duymuştu. Bu ihtiyaca kayıtsız kalamayan fırınlar, taş fırın ekmeğini icat etti.  
Ekşi mayayla yapımına başlanan ve 1,5 asırlık tarihiyle dünyaya açılan Vakfıkebir ekmeği, uzun süre bayatlamamasının yanı sıra lezzetiyle de adından söz ettiriyor. Özellikle şehirlerarası yolculuklarda ‘pasta’ niyetine tüketilen bu eşsiz lezzet, Trabzon’umuzun medar-i iftiharlarından biri… 
Geçmişi 1800’lü yıllara dayanan Vakfıkebir ekmeği şimdilerde ülkemizin her yerinde üretilse de bu ekmeğin yerini tutamaz. Aslına uygun yapılan ve onu vazgeçilmez kılan tek yer Vakfıkebir’dir. 
Vakfıkebir ekmeğini bu denli özel kılan tek şey ekşi maya değil elbette…  Onu vazgeçilmez kılan; suyu, odunu, unu, havası, şekli, ağırlığı ve pişiren ustasıdır. 
Ünü Türkiye sınırlarını aşıp dünyaya açılan Vakfıkebir ekmeği, Japonların da dikkatini çeker. Japonya'da yayın yapan Asahi Televizyonu, 'Dünyanın Yollarındayız' programı kapsamında geldikleri Trabzon'da Vakfıkebir ekmeğiyle ilgili belgesel çeker.  Belgeselin yapımcısı Yoshihiko Kano, taş fırın ekmeğinin lezzeti karşısında şaşkınlığını gizleyemez ve şu ifadelere yer verir: “Bu lezzet ne Japonya'da ne dünyanın başka bir yerindeki ekmekte var. Böyle bir lezzeti ilk defa tadıyorum. Böyle bir ekmek Japonya'da yok.”  
İşte hiçbir katkı maddesi kullanılmayan; sadece un, tuz ve sudan ibaret olan bu eşsiz lezzet dünyayı da cezbetmiş durumda… 
İşin ehli ustaların verdiği emeği, akıttığı teri gördükçe bu hak edişe bir kez daha hak verdim. 
Ustaların teri hiç kurumasın ki biz de bu eşsiz lezzeti daha uzun yıllar tüketebilelim.  

HABER: EMİN SARAÇ

GÖRÜNTÜ: EROL TAŞKIN