Fındık üreticiliği anlamında haklı bir gururu yaşayan Mustafa Şahin, fındık üretimi ve önemi konusunda değerlendirmelerde bulundu.

Değerlendirmelerinin her biri adeta altın değerinde olan Mustafa Şahin, gerçek bir üretici. Fındığı çok yakından tanıyan ve dilinden anlayan bir insan…“Böyle giderse kapımıza kimse uğramayacaktır” diyor. Şahin, “Böyle giderse, üretim düşüşü, kalitesizlik, sürekli fiyata endeksli politikasızlık nedeniyle sürdürülebilir olamadığımızdan kapımıza kimse uğramayacaktır”dedi.

KALiTE TEPETAKLAK

Türkiye, halâ Dünya fındık üretiminin büyük kısmını gerçekleştiriyor, ancak özellikle fındığın ana üretim bölgesi olan Ordu'nun Ünye ilçesinin doğusundaki kesimde verim ve kalite tabir yerinde ise "tepetaklak" düşüyor, düşüyor. Bunun başlıca sebepleri, bahçelerin ve çalışan nüfusun yaşlanması, arazilerin bölünmesi ve de en önemlisi üreticilerin bahçelerine yeterli emeği vermemesi... Bir başka deyişle; "Aşağıya yatıp fındığın kendi kendine yetişmesini bekleyen ve buna rağmen de azami kazancı elde etmek isteyen" bir üretici yapısı oluşmuş durumda... 

FINDIĞIN DİLİNİ BİLİYOR

İşte böyle bir süreci yaşarken, ortalama verimin dekarda 70-80 kg'da kadar düştüğü Doğu Karadeniz'de en kötü koşullarda bile dönümden 150 kg'dan aşağı fındık almayan bir üretici ve önderlik yapmak isteyen bir isim var. Herkesin bildiği bir isim... Mustafa Şahin... Giresun'un Keşap ilçesinden Mustafa Şahin... Keşap Fındık Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Şahin, tabir yerinde ise "fındıkla yatıyor, fındıkla kalkıyor!" Üreterek kazanmak ve Türkiye'ye kazandırmak isteyen herkese yardım etmekten de geri durmuyor. Mustafa Şahin ile, Türk fındığının başta üretim olmak üzere son yıllardaki genel sorunlarını kısaca konuştuk:

YOLUN SONU GÖRÜNÜYOR

Böyle giderse, Türk fındığı nereye gider? Ufukta neler görünüyor?Artık yolun sonu görünüyor.  Sebebi ne olursa olsun, bizim fındığımızın sürekli üretim ve kalitesi düşmekte, yabancı üreticilerin ise sürekli verim kalite ve alanları artmaktadır. Fındığa bu politikasızlıkla bakıldığı sürece fındıkta çok değil, 2030 lu yıllarda üstünlüğümüzü kaybedecek, üretim düşüşü, kalitesizlik, sürekli fiyata endeksli politikasızlık nedeniyle sürdürülebilir olamadığımızdan kapımıza kimse uğramayacaktır” ifadelerini kullandı. 

ÜRETiM ELiMiZDEN KAYIYOR

Olmazlar ise, sorun nereye varır? Ya da neler olur? Bize göre; çare olunamayacak bir dert var ki o da; ülkemizden fındık üretiminin başka ülkelere süratle kaymış olmasıdır. Kısa bir müddet sonra üretimdeki üstünlüğümüzü, daha sonra da arda kalanla üretimle de itibarımızı kaybedeceğimiz kesin gözükmektedir. Nasıl kaygılanmayalım? Bizler, üretici ve yöneticiler olarak geçen seksen yıllık zaman zarfında, dedelerimiz ve babalarımızın onca zorluk ve yokluklara karşı dikip bize teslim ettiği bu bahçelerde fındığa ne katkıda bulunduk derseniz? cevabı, kocaman bir hiç! Hatta bırakın yararlı olmayı, fındığa önemli derecede kambur olduğumuzu da görmekteyiz.

BiZ Mi, FINDIĞA KAMBURUZ?

O zaman acil bir durum değerlendirmesi yapmak mı gerekiyor? Şimdi, durum değerlendirmesi yaparak fındığın, nereden, nereye geliş nedenlerine bir bakalım. 1936 yılında yapılan Birinci Fındık Kongresinde; Türkofisin sunduğu bir tebliğde, 1936 yılında, Türkiye fındık Üretim alanlarının 55- 60 bin hektar ve hektar başına da üretimin yaklaşık 1000-1100 kg olduğunu görmekteyiz. Yani, dekara 100-110 Kg. fındık üretimi. O günlere göre; kullandığımız teknoloji, endüstriyel tarım, onbinlerce teknik kadro istihdamı, bilimsellik, iletişim ve ulaşımdaki kolaylık, can ve mal emniyetindeki rahatlık, hastalık ve açlığın söz konusu dahi olmadığı günümüzde Türkiye Ortalaması, 78-80 kg dır. Şimdi söyler misiniz, fındık mı bizi yoruyor? Yoksa biz mi, fındığa kamburuz?

FiYAT ARTIŞ GÖSTERDi

S-O zaman çok konuşulan fiyat ve üretim ortalamaları konusuna girmemizde gerekiyor sanırım. MŞ-Evet, önce fiyatlara bakalım: 2000 ila 2003 yıllarına göre bir kilo fındığın Türkiye ortalama fiyatı yaklaşık, 1.52 TL dir. 2004 ila 2013 yıllarına göre bir kilo fındığın Türkiye ortalama fiyatı yaklaşık, 4.63 TL dir. 2014 ila 2016 yıllarına göre bir kilo fındığın Türkiye ortalama fiyatı yaklaşık, 12.93 TL dir. Bu duruma göre fındığın fiyatı sürekli yükselerek, 17 yılda, yaklaşık 8 kat artmıştır.

FINDIKTA POLİTİKASIZLIK VAR

Fındıkta neler oluyor? Bunu hiç kendi kendinize de soruyor musunuz? Gün geçmiyor ki, fındığın politikasızlığından yararlanarak, konusu fındık olan ve hedefi belli olmayan, mesnetsiz bir kavga edilmesin! İnsan sormadan edemiyor. "Fındıkta neler oluyor?" diye. Bu durumu, fındıkla uğraşan insanların bir kaçına sorduğumuzda; herkes, kendi anlayış ve güdülenmesine göre kimi fiyattan, kimi çiftçiliğin zorluğundan, kimi işgücü temininden, kimi kamusal desteğin azlığından, kimileri de, başka başka mazeretlerden dem vurduklarını görmekteyiz. Böyle dem vuranlar tamamen haksız mı? Bunların, elbette kendi içinde haklı yanları vardır. Ancak bu mazeretlerin hiçbiri bizi, fındığın ülkemizi terk edecek derecede bir mazeret oldukları noktasında haklı çıkarmaz. Çünkü bu mazeretler, yaşayan ve devam eden bir olgunun kendi dinamiklerinden kaynaklanan mazeretlerdir. Dolayısıyla bu mazeretler; fındık var olduğunca ve bizim uğraş alanımızda kaldığı sürece de devam edecek mazeretlerdir. Bu mazeretlere kafa yoran her ilgili ve yetkili de zaman içinde bu sorunlara çare olabilir, olmalıdır da.

Üretim azaldı

Sonra üretimde Türkiye ortalamasına gelelim: 2000 ila 2003 yılları Türkiye üretim ortalaması, 587.439 ton olup, dekara 84 Kg dır. 2004 ila 2013 yılları Türkiye üretim ortalaması, 569.756 ton olup, dekara 80 kg dır. 2013 ila 2016 yılları Türkiye üretim ortalaması, 513.016 ton olup, dekara 72 kg dır. Ortaya koyduğunuz üretim rakamları, özellikle Doğu Karadeniz için hiç de iç açı görünmüyor. MŞ-Bu durumda öyle. Fındığın üretimi, 1936 yılında dekara 110 kg iken günümüzde, çalışkanlığımız ve çok konuşmakla üzerine titrememiz sayesinde dekara 72 kg kadar inmiştir. Umarım bunu da dış güçler yaptırmıştır. Bir akademik veya meclis araştırması gerekir.