2015-2016 eğitim-öğretim yılı öncesinde giderek şiddetlenen ve tüm toplumu büyük bir endişeye sevk eden çatışmalı sürecin eğitim-öğretim ve öğretmenler üzerindeki etkisini Eğitim-Sen tespit etmek için Ağrı, Bingöl, Tunceli, Diyarbakır, Hakkâri, Kars, Mardin, Urfa, Şırnak ve Van illerini kapsayan bir anket çalışması yaptı. Şehir merkezleri ve ilçeleri de kapsayan ve farklı il ve ilçelerden 1087 kişiye ulaşılan araştırma ile bir süredir yaşanan çatışmaların eğitime ve eğitim emekçilerine etkilerinin belirlenmesi amaçlandı. Eylül ayının ilk iki haftasında belirtilen illerde yapılan araştırmaya katılanların yüzde 61’i erkek, yüzde 39’u kadın.

ÇATIŞMA ORTAMINDA EĞİTİM OLMAZ

"Türkiye’nin içine itildiği çatışma ortamında eğitim-öğretimin sağlıklı yapılabileceğini düşünüyor musunuz" sorusuna ankete katılanların sadece yüzde 11’i evet yanıtı verdi, katılımcıların yüzde 89’u hayır diyerek, bu koşullarda eğitim-öğretimin sağlıklı bir şekilde yapılamayacağını belirtti. Çatışmaların yoğun bir şekilde yaşandığı Hakkâri ve Şırnak’tan gelen veriler katılımcıların yüzde 97’sinin mevcut koşullarda eğitim-öğretimin sağlıklı bir şekilde yapılmasının mümkün olmadığını düşündüğünü, eğitim-öğretim yapılabilir diyenlerin ise sadece yüzde 3 ile sınırlı kaldığı görüldü.

TAYİN İSTİYORLAR

"Halen çalışmakta olduğunuz ilin dışında başka bir ilde çalışmak ister misiniz? Tayin istemeyi düşünüyor musunuz?" sorusuna katılımcıların yüzde 59’u hayır yanıtını verirken, tayin istemeyi düşünenlerin oranı yüzde 41 gibi yüksek bir oranda kaldı. Çatışmaların yoğun olduğu, can güvenliğinin sağlanamadığı bölge illerde tayin isteme oranı belirgin bir şekilde arttı. Örneğin Hakkari’de çalışan ve diğer illerden gelen öğretmenlerin yüzde 80’i kendisini güvende hissetmediği için başka bir ilde çalışmak istemekte, bunun için özür grubu tayinleri dahil tüm olanakları kullanmaya çalışmakta. Bulunulan yerde çalışma süresi arttıkça, başka bir ile tayin isteme oranı istikrarlı bir şekilde azalmakta. Yanıtların bu şekilde dağılım göstermesinin en belirgin nedeni ilk atamaların ağırlıklı olarak bölge illerine yapılması olarak gösterildi.

MESLEĞİ BIRAKACAKLAR

"Ülkede yaşanan çatışma ortamı nedeniyle mesleği bırakmayı düşünüyor musunuz?" sorusuna katılımcıların yüzde 68’i hayır, yüzde 32’si evet yanıtını verdi. Verilen yanıtlar, bölgedeki koşulların, görev yapan her 10 öğretmenden 3’ünün mesleği bırakmasını düşündürecek kadar kötü ve olumsuz olduğunu gösteriyor. Yaşanan çatışma ortamı nedeniyle mesleği bırakmayı düşünen öğretmenlerin yüzde 32 gibi yüksek bir oranda çıkmış olması dikkat çekici.

CAN GÜVENLİĞİ YOK

Araştırmada "Sizce eğitim-öğretimi engelleyen en önemli üç sorun nedir" diye sorulduğunda, katılımcıların yüzde 38’i can güvenliğinin olmaması, yüzde 24’ü okulların fiziki koşullarının uygun olmaması, yüzde 16’sı ise öğretmen açıklarını ilk üç neden olarak belirtti. Okula ulaşım koşullarının yüzde 14 gibi bir oranda çıkmış olması dikkat çekici.

YAŞAM HAKKI VE CAN GÜVENLİĞİ

Yapılan anketi değerlendiren Eğitim-Sen Trabzon Şube Başkanı Muhammet İkinci, "Eğitim-Sen olarak halkın günlük yaşam koşullarının normale dönmesinin, sağlıklı bir eğitim ve öğretim ortamının ancak silahların sustuğu ve barış ortamının oluşturulduğunda gerçekleşeceğine inanıyoruz. En temel insan hakkı olan yaşam hakkı ve can güvenliğinin olmadığı bir ortamda eğitim hakkından bahsetmek mümkün değildir. Bu nedenle sağlıklı bir eğitim-öğretim yapılabilmesi için çatışma şiddet ortamının sonlandırılarak en temel insan hakkı olan yaşam hakkı ve can güvenliğinin tesis edilmesi gerekmektedir" diye konuştu.

Fatih İSAK