Semerkant’ta yeni inşa edilen "İpek Yolu Semerkant" uluslararası turizm bölgesindeki kongre merkezinde Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev'in ev sahipliğinde başlayan Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) zirvesine, örgüte üye Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, gözlemci ülkeler Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaa Khurelsukh, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, davetli liderler Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhammedov ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev katıldı.
Liderlerin yaptığı konuşmaların ardından Semerkand Deklarasyonu imzalandı.
Deklarasyonda üye ülkelerin savunma ve güvenlik alanında işbirliğinin daha da geliştirilmesinde mutabık kaldığına işaret edildi.

İran Cumhurbaşkanı Reisi: Yeni bir güvenlik modeline ihtiyaç duyuluyor
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, toplantıda yaptığı konuşmada, ŞİÖ'nün ABD'nin tek taraflı politikaları ve yaptırımlarıyla mücadele için yeni çözümler ve özel tedbirler geliştirmesi gerektiğini söyledi.
Asya ülkelerinin en büyük kapasitesinin sahip oldukları medeniyet olduğunu söyleyen Reisi, "Bu büyük medeniyetler ailesinin sembolü olan Şanghay İşbirliği Örgütü, adalet, maneviyat ve insan onuruna saygı gibi kendine has özellikler temelinde bölgesel yakınlaşma ve güvenlik iş birliğinde yeni ufuklar oluşturabilecek bir konumdadır." dedi.
İran'ın dış politikada bölge ülkeleriyle yakın ilişkileri öncelediğini dile getiren Reisi, "Şanghay İşbirliği Örgütü'ne üye ülkeler dahil olmak üzere bölge ülkeleriyle azami etkileşim ve hem bölgesel hem de uluslararası alanlarda etkin mevcudiyet, İran'ın dış politikasının merkezinde yer almaktadır. İran'ın geniş kapasitesi, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün ilerleyen günlerdeki hareketlerini hızlandıracak ve kolaylaştıracaktır." diye konuştu.

Reisi, ABD'nin tek taraflı politikalarını hedef aldığı konuşmasında şunları kaydetti:

"Özellikle son yıllarda ekonomik ve siyasi çok taraflılık ciddi şekilde tehdit ediliyor ve ABD yönetimi, kendi isteklerini uluslararası sisteme ve egemen ve bağımsız ülkelere dayatmaya çalışıyor. Şanghay İşbirliği Örgütü, tek taraflılık ve ABD'nin baskıcı yaptırımlarıyla mücadele ederken bir yandan da bunlara karşı yeni çözümleri ve özel tedbirleri benimsemelidir. Bunlardan biri, finans ve emtia borsaları ile ülkeler arası veri alışverişi alanındaki altyapının ortak şekilde geliştirilerek bu örgütün üyeleri arasında sürdürülebilir ticaretin oluşturulmasıdır."
 
Ulaşım ve enerji güvenliğinin de ŞİÖ için iki kilit konu olduğunu vurgulayan Reisi, üye ülkelerin büyük kapasitelerine rağmen, transit alanında altyapı bağlantılarının kapsamlı olmadığını ifade etti. Ülkesinin bu konuda Kuzey-Güney koridorunun geliştirilmesine özel önem verdiğini ve büyük yatırımlar yaptığını söyleyen Reisi, ulaşım ve transit ağının yanı sıra İran'ın Hazar Denizi, Basra Körfezi, Umman Denizi ve Hint Okyanusu'ndaki limanlarının da ŞİÖ üyeleri arasındaki taşımacılığın güçlendirilmesi için hazır olduğunu kaydetti.

Dünyanın en büyük enerji rezervlerine sahip ülkelerin ŞİÖ'de yer aldığına dikkati çeken Reisi, bu ülkeler arasındaki yakınlaşmanın ekonomik kalkınma, güvenlik ve istikrarı beraberinde getireceğini belirterek, İran'ın bölgesel enerji arzının güvence altına alınmasında etkin bir rol oynamaya hazır olduğunu ifade etti.
Reisi, ŞİÖ üyesi ülkeler arasında ve Asya'da yabancı güçlerin müdahalesi olmaksızın çok taraflılığın ortak geliştirilmesi ve derinleştirilmesi temelinde yeni bir güvenlik modeline ihtiyaç duyulduğunu belirtti.

Azerbaycan ile Ermenistan arasında son günlerde yaşanan çatışmalara da değinen Reisi, "Kafkasya bölgesinde barış, istikrar ve güvenliğin tesisi İran için çok önemlidir. Her zaman toprak bütünlüğüne, ulusal egemenliğe saygı duyulmasını destekledik ve Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki sınırlarda herhangi bir değişikliği reddettik. Taraflar, farklılıklarını diyalog yoluyla ve uluslararası hukuka dayalı olarak barışçıl bir şekilde çözmelidir." ifadelerini kullandı.
Konuşmasının sonunda ülkesinin ŞİÖ'ye tam üye olmasına işaret eden Reisi, bunun Tahran'ın dış politikasında önemli bir adım olduğunu sözlerine ekledi.

Tacikistan Cumhurbaşkanı Rahman: Güvenlik alanında iş birliği ŞİÖ'nün önceliği olarak kalmalı

Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman toplantıda yaptığı konuşmada, Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) ülkelerinin çabalarına rağmen, örgüt alanında çatışmaların ortaya çıktığını belirtti.
ŞİÖ'nün kendi bölgesindeki güvenlik sorunlarına özel önem verdiğini kaydeden Rahman, "ŞİÖ ülkelerinin tüm çabalarına rağmen, günümüzde de örgüt bölgesinde çatışmalar ortaya çıkıyor. Güvenlik alanında iş birliği ŞİÖ'nün önceliği olarak kalmalıdır." dedi.

Rahman, özellikle bölge ülkelerini olumsuz etkileyen Afganistan'daki çalkantılı duruma dikkati çekerek, ŞİÖ ülkelerinin bu ülkedeki durumu yakından izlemesi ve bu konuda daha aktif davranması gerektiğini vurguladı.
ŞİÖ bünyesinde ayrı bir uyuşturucuyla mücadele yapısının oluşturulması gerektiğini dile getiren Rahman, gıda güvenliğinin önemini vurguladı ve örgüte üye ülkelerin tarım sektöründe iş birliği yapması gerektiğini belirtti.
Rahman, ayrıca ŞİÖ'nün genişlemesi ve örgüte yeni üyelerin katılmasını önemli bir durum olarak nitelendirdi.
 
Putin, zirvenin ardından Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı'yla bir araya geldi
RİA Novosti muhabiri, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, ŞİÖ liderler zirvesinin ardından Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı Rosmary DiCarlo ile ‘ayaküstü, kısa bir görüşme gerçekleştirdiğini’ aktardı.
Söz konusu görüşme, Putin’in liderler zirvesindeki konuşmasında, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği’ne, Rus tarım ürünlerinin gelişmekte olan ülkelere ulaşabilmesi için Avrupa’yı uyguladığı kısıtlamaları kaldırmaya ikna etmesi çağrısı yapmasını izledi.

Şanghay İşbirliği Örgütü'nde ortak deklarasyon: Varlığımız diğer ülkelerin aleyhine değil
Özbekistan'ın Semerkant kentinde düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) zirvesinin ortak deklarasyonu yayınlandı.
Deklarasyon metninde, örgütün varlığının diğer ülkelere ve uluslararası kuruluşların aleyhine olmadığına işaret edildi.
Metinde, "ŞİÖ, diğer ülkelere ve uluslararası kuruluşlara yönelik değil; BM tüzüğü, ŞİÖ tüzüğü ve uluslararası hukukun amaç ve ilkelerine uygun olarak karşılıklı çıkar ve bölgesel ve küresel sorunların çözümüne yönelik yaklaşımların ortak noktasıdır" ifadelerine yer verildi.

'Üye ülkeler terörist grupları menfaat uğruna kullanmanın kabul edilemez olduğunu not eder'
Metinde ayrıca, "Üye ülkeler, terörizm ve aşırıcılıkla mücadele bahanesiyle ülkelerin iç işlerine müdahalenin ve terörist, aşırılıkçı ve radikal grupları menfaat uğruna kullanmanın kabul edilemez olduğunu not eder" denildi.
Üye ülkelerin her türlü terör, ayrılıkçılık ve aşırıcılığın tezahürünün oluşturduğu güvenlik tehdidi konusunda derin endişelerini dile getirdiği vurgulanan metinde, dünya çapındaki terör eylemleri şiddetle kınandı.

Deklarasyonda, "2022-2024 ŞİÖ Üye Devletleri Terörizm, Ayrılıkçılık ve Aşırılıkla Mücadelede İşbirliği Programı'nın tutarlı bir şekilde uygulanmasının önemini vurgulandı" diye kaydedildi.
Savunma ve güvenlik alanlarında işbirliği
Öte yandan metinde, üye ülkelerin savunma ve güvenlik alanında işbirliğinin daha da geliştirilmesinde mutabık kaldığına işaret edildi.

İran nükleer anlaşması
Üyelerin İran'ın nükleer programına ilişkin Kapsamlı Ortak Eylem Planı'nın (KOEP) sürdürülebilir bir şekilde uygulanmasının önemli olduğunu düşündüğüne dikkat çekilen metinde, "BM Güvenlik Konseyi'nin 2231 sayılı kararı uyarınca, tüm tarafları anlaşmanın kapsamlı ve etkin bir şekilde uygulanması konusunda yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmeye çağırıyoruz" değerlendirmesi yapıldı.
Küresel ölçekli füze savunma sistemlerinin oluşturulmasının uluslararası güvenlik ve istikrara olumsuz etki ettiğine bir kez daha vurgu yapılan metinde, başka ülkelerin güvenliği pahasına kendi güvenliğini güçlendirmeye yönelik girişimlerin kabul edilemez olduğu belirtildi.

'Bilişim sektörünün askerileştirilmesine karşıyız'
Bununla birlikte üye ülkelerin, bilişim sektörünün askerileştirilmesine şiddetle karşı çıktığı ifade edilen metinde, "Bu alandaki evrensel kuralların, ilkelerin ve ülkelerin sorumlu davranış normlarının geliştirilmesini destekliyor, ayrıca BM himayesinde, bilişim teknolojilerinin suç amaçlı kullanımıyla mücadeleye ilişkin kapsamlı bir uluslararası sözleşmenin geliştirilmeye başlamasını memnuniyetle karşılıyoruz" ifadeleri kullanıldı.
Kimyasal silah kullanımı ve stoklanmasına karşı çağrı
Metinde ayrıca kimyasal silah kullanımı ve stoklanmasına karşı çağrı yapılarak, "Üye ülkeler, kimyasal silahların üretimini, stoklanmasını ve kullanımını yasaklayan Kimyasal Silahlar Sözleşmesi'nin (CWC) silahsızlanma ve nükleer silahların yayılmasını önleme alanında etkili bir araç olarak tam olarak uygulanması çağrısında bulunuyor ve bildirilen tüm kimyasal silah stoklarının erken zamanda imha edilmesinin önemini vurguluyor" denildi.

'Afganistan'da kapsayıcı bir hükümet kurulması son derece önemli'
Geçen yıl Taliban'ın kontrolüne geçen Afganistan'da kapsayıcı bir hükümet kurmanın önemli olduğuna dikkat çekilen metinde, "Üye ülkeler Afganistan'da Afgan toplumunun tüm etnik, dini ve siyasi gruplarının temsilcilerinin katılımıyla kapsayıcı bir hükümet kurulmasının önemli olduğunu düşünüyor" yorumu yapıldı.
Metinde ŞİÖ'nün, Afganistan'ın terör, savaş ve uyuşturucudan arınmış, bağımsız, tarafsız, birleşik, demokratik ve barışçıl bir devlet olarak kurulmasını savunduğu belirtildi.

'Ulusal para birimlerinin payı kademeli olarak artırılacak'
Uluslararası ticaret gündemini tartışma ve çok taraflı ticaret sisteminin kurallarını garanti altına almada kilit rol üstlenen Dünya Ticaret Örgütü'nün (DTÖ) daha etkili olması gerektiğine işaret edilen metinde, ayrıca DTÖ bünyesinde reforma gidilmesi çağrısı yapıldı.
ŞİÖ ülkelerinin liderleri aynı zamanda, karşılıklı anlaşmalarda ulusal para birimlerinin payını kademeli olarak artırmaya yönelik hazırlanan yol haritasını kabul etti.

ŞİÖ üyeleri, ortak bir terör listesi oluşturacak
Bunun yanı sıra metinde, ŞİÖ ülkelerinin kendi yasalarına uygun olarak ve fikir birliği temelinde, üye ülkelerin topraklarında faaliyetleri yasaklanan terörist, ayrılıkçı ve aşırılık yanlısı örgütlere dair tek bir liste oluşturumasına yönelik ortak ilkeler ve yaklaşımlar geliştirmeye çalışacakları kaydedildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan: Karşılaştığımız sınamaların üstesinden küresel işbirliği ile gelebiliriz

Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Zirvesi'nde konuşma yapan  Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Son 10 yıldır sahip olduğumuz Diyalog Ortağı statümüz sayesinde burası Asya'ya açılan pencerelerimizden biri haline gelmiştir" dedi.
Sorunların küreselleştiği bir çağ yaşandığına işaret eden Erdoğan, "Terör, yabacı ve İslam düşmanlığı, ekonomik durgunluk gibi nice imtihanla karşı karşıyayız. Bu sınamaların üstesinden küresel işbirliği ile gelebiliriz. Daha çok birlik olmak gerekirken bazı ülkeler duvar yükseltmeyi tercih etmiştir" ifadelerini kullandı.

Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko: ŞİÖ bölgesel bir örgütten küresel bir örgüte dönüşüyor

Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, ŞİÖ Zirvesi kapsamında düzenlenen genişletilmiş oturumda yaptığı konuşmada örgütün bölgesel bir örgütten küresel bir örgüte dönüştüğünü belirterek, "Bu anı kaçırmamak önemli" dedi.
Belarus'un 2010'da ŞİÖ'nün diyalog ortağı, 2015'ten itibaren de gözlemci statüsüne sahip olduğunu hatırlatan Lukaşenko, üyelik statüsü almak için geçen süreçte zamanı değerlendirdiklerini anlattı.

Lukaşenko, "Tam üye olmak için oy birliğiyle verilen destek için minnettarız." ifadesini kullandı.
Belarus Cumhurbaşkanı, stratejik olarak önemli coğrafi konumunu dikkate alarak ülkesinin, ŞİÖ'nün yapısını organik olarak tamamlayabildiğini kaydetti.
Ülkesinin, ŞİÖ'deki önceliğinin bölgesel güvenliğin güçlenmesinde ortaklarıyla etkili bir iş birliği, karşılıklı ekonomik iş birliğinin yoğun şekilde gelişmesi ve insani bağların derinleştirilmesi olduğuna dikkati çeken Lukaşenko, Avrupa'yı Asya ile bağlayacak halihazırdaki altyapı ve lojistik projelerinin için uygun zamanın geldiğini söyledi.

ŞİÖ'nün ticari ve ekonomik iş birliği hususunda büyük bir potansiyele sahip olduğunu vurgulayan Lukaşenko, bu tür iş birliklerinin en çok talep edilen alanlarının endüstriyel ve teknolojik iş birlikleri, dijital dönüşüm ve yapay zeka, yeşil ekonomi ve iklim uyumu ile temelsiz ticari engellerin kaldırılması olduğunu belirtti.
Lukaşenko, "Belarus, barışçıl nükleer enerji alanındaki iş birliğinin yanı sıra çeşitli uygun maliyetli ve çevre dostu teknolojilerin uygulanmasıyla ilgileniyor." dedi.
Belarus'un gıda güvenliği açısından geleneksel olarak güçlü olduğunu dile getiren Lukaşenko, ŞİÖ'nün gıda güvenliğini sağlamak için ortak çalışmaya aktif olarak katılmaya hazır olduklarını dile getirdi.

Rusya Başbakan Yardımcısı Novak: Sibirya'nın Gücü-2, Kuzey Akım-2'nin yerine geçebilir

Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, Çin'e doğalgaz sevkiyatı için inşa edilmesi planlanan Sibirya'nın Gücü-2 doğal gaz boru hattının, Kuzey Akım-2'nin yerine geçebileceğini söyledi.

Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) zirvesinin düzenlendiği Semerkant'ta Perviy Kanal'a konuşan Novak, Sibirya'nın Gücü-2 projesine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Projenin, Kuzey Akım-2 boru hattının yerine geçip geçemeyeceğine yönelik bir soruyu yanıtlayan Novak, "Doğrusu evet Sibirya'nın Gücü-2, Kuzey Akım-2'nin yerine geçebilir. Hatta kapasitenin yıllık 50 milyar metreküp olması planlanıyor" dedi.
Novak, dün yaptığı bir başka açıklamada da Rusya ile Çin'in Sibirya'nın Gücü-2 projesine ilişkin anlaşmayı yakında imzalayacaklarını ifade etmişti.

Rusya Devlet Başkanı Putin: Küresel siyaset ve ekonomi asli bir dönüşümden geçiyor, bu dönüşüm geri alınamaz

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin zirvedeki konuşmasında, dünya siyaseti ve ekonomisinde son dönemde esaslı dönüşümler yaşanmakta olduğunu ve bunların geri döndürülebilir değişimler olmadığını belirtti.
ŞİÖ’nün bugün dünyadaki en büyük bölgesel örgüt olduğunu ve uluslararası ile bölgesel sorunların çözümlenmesinde oynadığı rolü her geçen gün artırdığını kaydeden Rusya lideri, “Birbirleriyle işbirliği yapan yeni güç merkezlerinin büyüyen rolü giderek daha net hale geliyor. ŞİÖ ülkelerinin politika ve ekonomi alanlarında yaptıkları işbirliği, egoizmden yoksun yaklaşımlar üzerinde temelleniyor” dedi.

'300 bin ton Rus gübresini gelişmekte olan ülkelere ücretsiz bir şekilde temin etmeye hazırız'

Rusya Devlet Başkanı konuşmasında, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği’ne, ‘gelişmekte olan ülkelere ulaşabilmesi için Rus gübresiyle ilgili kısıtlamaları kaldırması için Avrupa Komisyonu’nu ikna etmesi’ çağrısını yaparak, "Avrupa limanlarında bekletilen 300 bin ton Rus gübresini gelişmekte olan ülkelere ücretsiz bir şekilde temin etmeye hazırız" ifadelerini kullandı.

'Yaptırımlar sadece Avrupa için kaldırıldı, dünyanın yoksul ülkeleri ne yapacak?'
Rusya Devlet Başkanı, Avrupa Komisyonu’nun sadece Rus tarım ürünlerinin Avrupa ülkelerine gönderimi ile ilgili yaptırımları kaldırdığını, bu ürünlerin gelişmekte olan ülkelere tedariki konusundaki ‘ayrımcı kısıtlamalarınsa hala sürdüğünü’ kaydetti.
“Rus gübresiyle ilgili yaptırımların kaldırılması kararını memnuniyetle karşılıyoruz fakat görünen o ki bu yaptırımlar sadece Avrupa ülkeleri için kaldırılmış durumda” diye devam eden Putin, Rus gübresini gelişmekte olan ülkelere karşılıksız olarak vermeye hazır oldukları konusunda Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ni de bilgilendirdiklerini ekledi.

“Peki ya gelişmekte olan, dünyanın yoksul ülkeleri ne yapacak?” diye soran Putin, Rus ürünlerinin bu pazarlara ulaşımının önündeki yaptırımların da kaldırılması çağrısını yaptı.

Putin “Dış ticaret faaliyetlerinin katılımcılarının kendi çıkarları doğrultusunda korumacılık enstrümanları ile yasadışı yaptırımları kullanmayı bırakmalarını ve ekonomik egoizmden kurtulmalarını umut ediyorum” diye ekledi.
Bununla beraber Putin, ithal edilen Rus tarım ürünlerinin yüzde 90’ının Asya, Afrika ve Latin Amerika ülkelerine gönderildiğini kaydetti.

'İran'ın bir an önce ŞİÖ'ye üye olmasını destekliyoruz'
Putin ayrıca, Rusya’nın, İran’ın ŞİÖ’ye bir an önce üye olmasını desteklediğini söyledi ve bu üyeliğin örgütün çalışmalarına olumlu bir yansımasının olacağını kaydetti.

Rusya lideri ayrıca, Belarus’un da ŞİÖ’ye üyelik sürecinin başlatılmasını desteklediklerini belirtti.

'ŞİÖ'ye yapılacak her üyelik başvurusu değerlendirilmeyi hak ediyor'
Putin, ŞİÖ üyesi ülkeler arasında yerel para birimleri üstünden yapılan ticaretin hacminin arttığını da kaydetti.

Rusya lideri ayrıca, ülkesinin, her ülkenin ŞİÖ ile işbirliğini desteklediğini kaydetti ve ŞİÖ’ye yapılacak her işbirliği ya da üyelik başvurusunun ‘değerlendirilmeyi hak ettiğini’ ifade etti.
Putin bununla beraber, ŞİÖ içerisindeki kültürel ve insani işbirliğini de geliştirmenin mühim bir konu olduğunu söyledi ve “ŞİÖ’de spor kuruluşları birlikleri oluşturma konusu üstünde düşünebiliriz” diye ekledi.

Çin lideri Şi'den ŞİÖ üyelerine 'renkli devrim girişimlerine karşı ortak mücadele' çağrısı

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, dış güçlerin Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) üye ülkelerinde 'renkli devrimler' tertipleme girişimlerine engel olmanın önemli olduğuna işaret etti.

Şi, "Güvenlik ve kalkınma çıkarlarını korumak için birbirimizin çabalarını desteklemeliyiz. Dış güçlerin renkli devrimler kışkırtma girişimlerine engel olmak ve herhangi bir bahaneyle diğer ülkelerin iç işlerine ortaklaşa olarak karşı çıkmak önemli" ifadelerini kullandı.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev: ŞİÖ ülkeleri arasında askeri ve siyasi alanda işbirliği arttırılmalı

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) üye ülkeleri arasında askeri ve siyasi alandaki işbirliğinin arttırılması gerektiğini vurguladı.

ŞİÖ'nün Semerkant Zirvesi'nin genişletilmiş toplantısında yaptığı konuşmada örgütün coğrafyasının istikrarlı bir şekilde büyüdüğüne işaret ederek, "Bu, örgütün uluslararası düzeydeki otoritesinin ve etkisinin arttığının açık örneği" dedi.

Tokayev, uluslararası sorunların çözümünde yaptırımlar niteliğindeki baskıcı yöntemlerin ön plana çıktığına işaret ederek "Bu durumda örgüt içinde karşılıklı güven ve eşit düzeydeki açık diyaloga bağlı 'Şanghay ruhu'nu güçlendirmek son derece önemli." ifadesini kullandı.

Ayrıca ŞİÖ'nün savunma ve özel servis teşkilatları arasındaki askeri-siyasi iş birliğini artırma önerisinde bulunan Tokayev, "Bölgesel güvenlik, örgütün temel görevi olarak kalacak." diye konuştu.

'ŞİÖ, küresel ekonominin dörtte birini oluşturuyor'
Tokayev, küresel ekonominin dörtte birini yani 23 trilyon dolarla örgüte üye ülkelerin oluşturduğunu belirterek şöyle devam etti:

"Bizde enerji kaynaklarının ve kömürün büyük bir rezervi var. Ürünlerin, kapital ve teknolojinin serbest dolaşımına aşamalı geçmek için Şanghay İşbirliği Örgütü içinde ekonomik iş birliğini çeşitli formlarda geliştirmeyi destekliyoruz."
 
Bunun yanı sıra örgüt çerçevesinde ulaşım koridorlarının çeşitlendirilmesini önemsediklerini dile getiren Tokayev, "Burada konu, Çin-Avrupa güzergahında Trans Hazar Koridoru'yla demir yolu ulaşımı ve Kazakistan ile Çin sınırında 3. demir yolu geçiş kapısının inşa edilmesidir. Ortaklarımızı bu yeni imkanlardan yararlanmaya çağırıyorum." dedi.

Tokayev, mevcut dönemde örgütün Enerji Stratejisi'ni ortak hazırlama ve yenilenebilir enerji kaynakları alanında programın kabul edilmesi konularının güncel önem taşıdığının altını çizdi.

Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev: İran'ın ŞİÖ'ye katılımına ilişkin muhtıra bugün imzalanacak

Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Şanghay İşbirliği Örgütünün (ŞİÖ) Semerkant zirvesinin, tarihi bir olay ve ülkelerinin geleceğini belirleyecek ortak karar alma fırsatı olduğunu belirtti.

Mirziyoyev, ŞİÖ devlet başkanları toplantısında yaptığı konuşmasında, Özbekistan’ın dönem başkanlığında yapılan bu toplantının yüzyıllar boyunca kültür, sanat, ticaret ve bilimin merkezi olan tarihi Semerkant’ta yapılıyor olmasından büyük memnuniyet duyduğunu ifade etti.

Özbekistan’ın, ŞİÖ dönem başkanlığı sürecinde 80’den fazla toplantı düzenlediğini belirten Mirziyoyev, üye ülkelerin de ortak çabalarıyla bugünkü toplantıda imzalanması öngörülen 40’tan fazla anlaşmanın üye ülkeler arasında farklı alanlardaki iş birliğinin daha da geliştirilmesine ilişkin somut yaklaşımları içerdiğini aktardı.
Mirziyoyev, ŞİÖ’nün büyük ailesine yeni üyeler, gözlemci ve diyalog ortağı ülkelerin girmek istediğini aktararak bunda, örgütün belirgin ölçüde genişlemesi ve Avrasya bölgesinde çok yönlü iş birliğinin geliştirilmesi için stratejik fırsatlar gördüklerini söyledi.

'ŞİÖ, küresel ve bölgesel süreçlerin etkin katılımcısına dönüştü'
Örgütün bölgesel güvenlik ve ekonomik kalkınmanın önemli faktörü olan istikrara kavuşturucu rolünün giderek arttığını vurgulayan Mirziyoyev, "ŞİÖ, kısa bir süre içerisinde küresel ve bölgesel süreçlerin etkin katılımcısına dönüştü." dedi.
Mirziyoyev, örgütün yapısının genişlediğini ve ortaklık ilişkilerinin geliştiğini belirterek bu çerçevede İran’ın örgütün tam üyesi olarak yükümlülüklerine ilişkin mutabakat muhtırası imzalandığını, Mısır ve Katar’a diyalog ortağı statüsü verildiğini, Belarus’a ŞİÖ'nün tam üyesi, Bahreyn, Kuveyt, Maldivler, Birleşik Arap Emirlikleri ve Myanmar’a örgütün diyalog ortağı statüsünün verilmesiyle ilgili süreçlerin başlatıldığını vurguladı.

'Orta Asya'nın ŞİÖ'nün 'coğrafi çekirdeği' statüsünü koruması lazım'
Mirziyoyev, örgütün bağlantısız statüsünün ve açıklığının korunmasının önemine işaret ederek "Güvenlik bütünlüğü ilkesine kesinlikle bağlıyız. ŞİÖ'nün faaliyeti geniş iş birliğine yönelik olmalıdır. Ayrıca Orta Asya'nın ŞİÖ'nün 'coğrafi çekirdeği' statüsünü koruması gerektiğine de inanıyoruz." diye konuştu.
Çin-Kırgızistan-Özbekistan demir yolunun inşasına ilişkin üçlü anlaşmanın imzalanmasını tarihi bir olay olarak değerlendiren Mirziyoyev, stratejik olarak önemli bir başka proje olan Tirmiz-Mezar-ı Şerif-Kabil-Peşavar demir yolu koridorunun inşasını destekleme çağrısında bulundu.

'Afganistan'ı sorunlarıyla baş başa bırakmamalıyız'
Mirziyoyev ayrıca, Afganistan'da barışın tesisi ve sosyo-ekonomik toparlanmasının desteklenmesi, bu konudaki çalışmaların koordinasyonunun güçlendirilmesinin, ŞİÖ'nün en önemli önceliklerinden biri olmaya devam etmesi gerektiğini kaydederek, “Afgan halkının iyi komşuluk desteğimize her zamankinden daha fazla ihtiyacı olduğunu vurgulamak isterim. Geçmişteki hataları tekrarlamamalı ve Afganistan'ı sorunlarıyla baş başa bırakmamalıyız." değerlendirmesini yaptı.
Afganistan'daki Taliban hükümetinin daha fazla tecrit edilmesinin kaçınılmaz olarak ülke içinde radikalleşmenin artmasına ve onu terör örgütleri için bir platform haline getirmesine yol açacağını belirten Mirziyoyev, bu nedenle, kadın ve çocuk hakları da dahil Taliban hükümetince daha önce taahhüt edilen uluslararası yükümlülüklerin uygulanması konusunda Kabil ile yapıcı ilişkiler geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.

Mirziyoyev, ayrıca ülkesinin Afganistan ile sınırındaki Tirmiz kentinin mevcut ulaşım ve lojistik merkezinin modern altyapısını kullanarak Afganistan'a insani yardım için özel bir fonun kurulması önerdiğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi'nde selamlama törenine katıldı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Özbekistan'daki Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi'nde, Gözlemci Üye ve Özel Konuk Heyet Başkanlarını Selamlama Töreni'ne katıldı.

Erdoğan, Zirve'nin düzenlendiği Ebedi Şehir kompleksine geldi.
Burada gözlemci üye ve özel konuk heyet başkanları için düzenlenen selamlama törenine katılan Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev tarafından karşılandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha sonra çektirilen aile fotoğrafında yer aldı. Erdoğan, diğer liderlerle geniş katılımlı oturuma geçti.

Çin Devlet Başkanı Şi'den Türkiye'yle 'kalkınma işbirliğine odaklanma' vurgusu
Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi'ne katılmak üzere gittiği Semerkant'ta ikili temasları kapsamında Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir araya gelen Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, "Taraflar karşılıklı siyasi güveni pekiştirmeli, birbirlerinin temel çıkarlarına saygı göstermeli ve Çin-Türkiye stratejik işbirliği ilişkilerinin siyasi temelini sağlamlaştırmalıdır. Kalkınma işbirliğine odaklanmalı, çeşitli işbirliği mekanizmalarının iki ülke arasında oynayacağı role tam anlamıyla sahip çıkmalıyız" ifadelerini kullandı.

Çin Devlet Başkanı Şi'den Türkiye'yle 'kalkınma işbirliğine odaklanma' vurgusu
Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi'ne katılmak üzere gittiği Semerkant'ta ikili temasları kapsamında Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir araya gelen Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, "Taraflar karşılıklı siyasi güveni pekiştirmeli, birbirlerinin temel çıkarlarına saygı göstermeli ve Çin-Türkiye stratejik işbirliği ilişkilerinin siyasi temelini sağlamlaştırmalıdır. Kalkınma işbirliğine odaklanmalı, çeşitli işbirliği mekanizmalarının iki ülke arasında oynayacağı role tam anlamıyla sahip çıkmalıyız" ifadelerini kullandı.