SON DAKİKA



Haber > Gündem > Rıza Pehlevi İran hanedanlığını nasıl ele geçirdi?

Rıza Pehlevi İran hanedanlığını nasıl ele geçirdi?

12 Aralık 2020 Cumartesi - 12:55




İran'da Kaçar Hanedanı'nın son şahı olan Ahmed Kaçar'ı devirerek Pehlevi Hanedanı'nı kuran Rıza Pehlevi, 1925 - 1941 İran Şahı olarak ülkeyi yönetti. Kurduğu rejim; laik, milliyetçi, militarist ve anti-komünist bir rejimdi.





1920'nin sonlarında Sovyetler Birliği'nin desteği ile Gilan'da oluşan ve çoğunluğu Gilanlı, Alı, Kürt ve Ermenilerden oluşan, kendilerine Jangali (Orman adamı) adı verdikleri gerillalar, Mirza Kuçik Han'ın komutasındaki gerillalar, Tahran'ı ele geçirme çabasına girdiler. Gerilla birliği Sovyetlerden aldığı destekle başkent Tahran'da politik ve sosyal krize neden oldu. 21 Şubat 1921'de Rıza Han Seyyid Ziyaeddin Tabatabai ile birlik olup darbe yaptı. Emrindeki birlikler tahranın 150 Km. batısında yer alan Kazvin'e yerleştiler ve hükûmeti kan dökmeden istifaya zorladılar.

Darbenin başarısından sonra Tabatabai Başbakan oldu. Rıza Han ise ordu komutanı oldu. Nisan 1921'de ise Savunma bakanlığını da var olan göreviyle beraber üstlendi. İşte bu dönemde Rıza Han yeni ismini aldı: Rıza Han Sardar Sepah.

Rıza Han ve birlikleri darbeyle uğraşıyorken Pers Diplomat Moskova'da Rus birliklerinin İran'dan (O dönem ülkenin adı henüz Persia idi) geri çekilmeleri için bir antlaşma hazırlamak için diplomatik görüşmelerini yapmaktaydı.

Başbakan oldu

Rıza Han'ın 1921 darbesi Büyük Britanya tarafından desteklenmişti. İngilizler onun birliğine silah ve mühimmat sağlamışlardı. Büyük Britanya, Rusların İran'dan çıkmasını istiyordu çünkü onları kendilerinin sömürgesi Hindistan'a bir tehdit olarak görüyorlardı. Bu dönemde İran Arap ve Moğol istilasından sonraki en kötü dönemini yaşıyordu. Son dönemlerde güç sahibi olan şahların hiçbiri güçlü ve becerikli insanlar değillerdi İran Ruslara karşı iki savaş kaybetmişti ve gün be gün yabancı istilasının boyutu artıyordu.


1921'de Rusların desteğini alan Mirza Kuçik Han Gilan'da Sovyet bir cumhuriyet ilan etti. Aynı zamanda Horasan Kürtleri de bölgelerinde kargaşa çıkarmaya başladılar.

Tabatabai ile kurdukları hükûmet 100 gün sürdü. Sonunda Rıza Han gücü ele geçirdi ve başbakan oldu.

26 Ekim 1923'te Rıza Han gücü ele geçirdi ve Ahmed Şah önce İngiliz büyükelçiliğine daha sonra Avrupa'ya kaçtı. Rıza Han başbakan olarak gücünü Kaçar Hanedanı'na mensup veliaht ve aile üyelerinin potansiyeline karşı korumak istedi. 

Kraliyeti ele geçirdi

Gücü elinden kaçırmak istemeyen ve ülkesinin bütünlüğünü korumak isteyen Rıza Han 1925'te mecliste çalışmalara başladı. Meclis 12 Aralık 1925'te toplandı ve kraliyetin Kaçar şahı Ahmed Şah'tan alınıp Rıza Han'a verilmesine karar verildi.


Kuşkusuz Britanya'nın büyük rolü vardı onun tahta oturmasında, çünkü İngilizler Kaçarların Ruslara yakınlığından rahatsızlardı.

Üç gün sonra, 15 Aralık 1925'te Krallık yeminini etti ve resmen Pehlevi Hanedanı'nı kurdu.

Beğendim
0
Sevdim
0
Beğenmedim
0
Üzgün
0
İnanılmaz
0

VİDEO

SON DAKİKA

ÇOK OKUNANLAR

© 2020 www.karadenizgazete.com.tr | Karadeniz Gazetesi bir Güçlü Ticari Ve Sınai Ürünler Pazarlama Ticaret Ve Sanayi Anonim Şirketi ‘dir.

Giriş Yap