Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca hazırlanan Atık Yağların Yönetimi  Yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlandı.
 
Buna göre, çevre ve insan sağlığının korunması, doğal kaynakların  verimli kullanımının sağlanması için atık yağ tanımında yer alan atık yağların  geçici depolanması, toplanması, taşınması, rafinasyona tabi tutulması, enerji  geri kazanımının sağlanması ve bertaraf edilmesine ilişkin teknik ve idari  esaslar belirlendi.

Yönetmelikle Türkiye'de atık yağlardan katma değeri yüksek baz yağ  üretiminin sağlanacağı yüksek verimli atık yağ rafinasyon tesislerinin uygulaması  gereken koşullar, toplanan atık yağ miktarının artırılmasına yönelik düzenlemeler  yapılarak, atık yağların yönetiminin daha etkin hale getirilmesi amaçlanıyor.



 
Atık yağların yönetimine ilişkin olarak, atık yağların toprağa,  kanalizasyona, denizlere, göllere, akarsulara ve benzeri alıcı ortamlara  verilmesi, akaryakıta karıştırılması, akaryakıt olarak kullanılması,  kullandırılması ve uygun olmayan yöntemlerle geri kazanılması, yakılması ve/veya  bertarafı yasaklandı.
 
Atık yağların, farklı gruptaki atık yağlarla ve diğer atıklar ile  karıştırılmaması, kaynağında ayrı olarak biriktirilmesi ve uygun koşullarda  geçici depolanması, su, çözücü, toksik, tehlikeli ve/veya diğer maddelerin ilave  edilmemesi esas alındı.
 



Atık yağların sadece yetkilendirilmiş kuruluşlarca toplanıp ve  taşınmasına izin verilirken, izin ve yetkisi olmayan üçüncü kişiler tarafından  toplanması, taşınması, rafinasyonu, enerji geri kazanımı ve/veya bertarafı da  yasaklar arasında yer aldı.
 
Atık yağların rafinasyonunda, ilave kirlilik oluşturulmaksızın temiz  üretim teknolojilerinin kullanılması ve yüksek verimde baz yağ üretilmesi de esas  alınacak.
 
ATIK YAĞLARA İTHALAT YASAĞI



 
Öte yandan, yönetmelikle, atık yağların ithalatı yasaklandı. İhracatı  ve transit geçişinde ise Atık Yönetimi Yönetmeliği hükümleri uygulanacak.
 
Böylece atık yağlardan, baz yağ üretimiyle bu alanda ithalata olan  bağımlılığın azaltılması hedefleniyor.
 



Yönetmelikte atık yağlardan baz yağ üretiminde Avrupa ve dünyada  uygulanan yüksek verimli ve az atık üreten teknolojilerin Türkiye'de de  uygulanması ve mevcutta faaliyet gösteren atık yağ geri kazanım tesislerinin  uluslararası standartlara ulaşması için de düzenlemeler yapıldı.
 
Bu kapsamda bu tesislerin uluslararası standartlara ulaşması için  proses yetkinliği ve teknik yeterliliği "deneme üretimi" yoluyla belirlenecek.
 
Buna göre, atık yağ rafinasyon tesisi kurmak ve/veya işletmek isteyen  gerçek ve/veya tüzel kişiler Bakanlıktan çevre lisansı almak zorunda olacak.  Bunun için de deneme üretimi yapılması zorunlu olacak. Deneme üretimi planı,  rafinasyon tesisi tarafından ilgili format doğrultusunda hazırlanarak Bakanlığa  sunulacak. Plan, Bakanlıkça uygun bulunmadan deneme üretimi başlatılamayacak.



 
Planın Bakanlıkça uygun bulunmasının ardından rafinasyon tesisinde  üretilen baz yağın "TS 13369" standardına uygun olarak üretildiğinin ispatı  amacıyla üretim prosesi tamamlanıncaya kadar deneme üretimi gerçekleştirilecek.
 
Deneme üretiminde Bakanlık, il müdürlüğü, Türk Standardları Enstitüsü  (TSE) ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanlığı Marmara  Araştırma Merkezi Başkanlığı (TÜBİTAK MAM) yetkilileri bulunacak.
 
Deneme yapılacak atık yağdan "TS 900-1 EN ISO 3170" standardına uygun  şekilde numune alınarak, ilgili parametrelere göre analiz edilmek üzere Bakanlık  Çevre Referans Laboratuvarı veya TÜBİTAK MAM'a gönderilmesiyle deneme üretimi  başlatılacak.
 
Deneme üretimi esnasında ise proses incelemesi ve prosesin takibi  amacıyla ara ürün ve atıklardan numune alınarak, analiz edilecek. Deneme üretimi  sonucunda oluşan baz yağdan Bakanlık, TSE ve TÜBİTAK MAM tarafından numune  alınarak "TS 13369" standardına uygunluğu belirlenecek. Deneme üretimi sonucunda  TÜBİTAK MAM tarafından sonuç raporu hazırlanarak Bakanlığa sunulacak. Bakanlıkça  sonuç raporunun uygun bulunması halinde rafinasyon tesisi Çevre İzin ve Lisans  Yönetmeliğine göre geçici faaliyet belgesi almak üzere Bakanlığa başvurabilecek. 
 
MOTOR YAĞI DEĞİŞİMİ YAPILAN İŞLETMELERE BELGE ŞARTI
 
Yönetmelikle Türkiye'de toplanan atık yağ miktarının artırılması  amacıyla motor yağı değişimi yapılan akaryakıt istasyonları, tamirhaneler,  servisler, kamu kurum/kuruluşları, belediyeler, madencilik faaliyeti gösteren  işletmeler ve diğer motor yağı değişimi yapılan işletmelerin kayıt altına  alınması ve belgelendirilmesi şartı getirildi.
 
Buna göre motor yağı değişimi yapılan işletmeler, 1 Ocak 2021'e kadar  atık motor yağlarının çevre ve insan sağlığına uygun şekilde değişimi amacıyla 5  yıl geçerliliği bulunan "Motor Yağı Değişim Noktası İzin Belgesi" almaları ve  bakanlığın çevrimiçi programlarına kayıt olmaları gerekecek.
 
Buna göre motorlu araç sahiplerinin motor yağı değişimlerini, il  müdürlüğünden izin belgesi almış motor yağı değişim noktalarında yaptırmaları  gerekecek.
 
Tüzel kişiler hariç olmak üzere motorlu araç sahibi gerçek kişiler,  yağ değişimini kendileri yapmaları halinde oluşan atık motor yağlarını ise motor  yağı değişim noktalarına teslim edecek.
 
1 Ocak 2020'ta yürürlüğe girecek yeni yönetmelik ile 30.07.2008 tarih  ve 26952 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği  yürürlükten kaldırıldı.