SON DAKİKA



Haber > Gündem > İttihatçıların ele geçirdiği geçirdiği meclis: Meclis-i Mebusan

İttihatçıların ele geçirdiği geçirdiği meclis: Meclis-i Mebusan

21 Aralık 2020 Pazartesi - 14:21




Osmanlı İmparatorluğu'nda yasama organı olarak görev yapan Meclis-i Mebusan pek çok kere kapanıp açıldı. Son olarak 21 Aralık 1918’de Padişah Vahdettin tarafından geçici olarak kapatıldı.





Meclis-i Mebûsan; Osmanlı İmparatorluğu'nda, 23 Aralık 1876 tarihli Anayasa'ya göre kuruldu. Birinci Meşrutiyet ve İkinci Meşrutiyet dönemlerinde görev yapan bu yasama organı, seçilmiş parlamenterlerden oluşmaktaydı. Padişah tarafından atanan ve daha az sayıda olan üst kamara üyelerinin oluşturduğu Seçkinler Meclisi (Meclis-i Âyan) ile birlikte, Genel Parlamentoyu (Meclis-i Umûmî) oluşturmaktaydı.

Parlamenterler Meclisi (Meclis-i Mebûsan) 7 dönemde faaliyet gösterdi.

İlk meclis

31 Mart 1877’de çalışmalarına başlayan 1. Meclis-i Mebûsan üyeleri, geçici bir talimatla il, liva ve kazaların yönetim meclisi üyeleri arasından seçildi. İstanbul için ayrı bir seçim yapıldı. Bu parlamentoda 115 parlamenter vardı. 28 Haziran 1877’de çalışmalarını tamamlayarak dağıldı.

93 harbi ile kapatılan meclis


Aynı seçim yöntemiyle oluşturulan 2. Meclis-i Mebûsan ilk kez 13 Aralık 1877’de toplandı. 93 Harbi'nin getirdiği sorunlar nedeniyle 14 Şubat 1878’de kapatıldı.

II. Abdülhamit'in tahttan indirilmesi ve İttihatçıların meclisi ele geçirmesi

II. Abdülhamid döneminin sonunda, 23 Temmuz 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanıyla aynı yılın Kasım ve Aralık aylarında parlamenter seçimi yapıldı. Ahrar Fırkası (Özgürlükçüler Partisi) ve İttihat ve Terakki Cemiyeti (Birlik ve İlerleme Partisi)’nin katıldığı seçimlerde, İttihat ve Terakki Cemiyeti çoğunluğu sağladı ve 4 Aralık 1908’de 3. Meclis-i Mebûsan açıldı. Bu parlamento, 31 Mart Vakası ve II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesi sonrasında Mayıs 1909’da Anayasa üzerinde değişiklikler yaparak padişahın ve Seçkinler Meclisi'nin yetkilerini daralttı, kendi yetkilerini arttırdı. 1911’de tek bir parlamenteri ilgilendiren, ancak politik yankıları yüksek olan bir ara seçim yaptı.

İttihat ve Terakki'den Bab-i Ali Baskını

18 Ocak 1912’de padişah parlamentoyu dağıttı ve yapılan seçimlerden sonra, 18 Nisan 1912’de 4. Meclis-i Mebûsan toplandı. Bu parlamento, 5 Ağustos 1912’de Ahmed Muhtar Paşa’nın önerisi ile feshedildi. Birinci Balkan Savaşı nedeniyle seçime gidilemedi ve sıkıyönetim ilan edildi. İttihat ve Terakki, 23 Ocak 1913’teki Bâb-ı Âli Baskını ile iktidarı ele geçirdi.


Tek parti dönemi: İttihat ve Terakki

Bu şartlarda tek parti düzeninde 1914’te seçime gidildi ve 5. Meclis-i Mebûsan üyeliklerinin tamamını İttihat ve Terakki elde etti. Bu parlamento I. Dünya Savaşı boyunca bu haliyle faaliyetlerde bulundu.

Vahdettin döneminde geçici kapatma

Mondros Mütarekesi sonrasında 21 Aralık 1918’de Padişah Vahdettin tarafından, yeni seçimler yapılmak üzere parlamento feshedildi. Yapılan seçimler sonunda Son Meclis-i Mebûsan ilk toplantısını 12 Ocak 1920’de yaptı. 16 Mart 1920’de İstanbul'un İşgali üzerine, parlamento, işgal güçlerinin baskısıyla, 11 Nisan 1920'de resmen kapatıldı.

Kaynak: Vikipedia


Beğendim
0
Sevdim
0
Beğenmedim
0
Üzgün
0
İnanılmaz
0

VİDEO

SON DAKİKA

ÇOK OKUNANLAR

© 2020 www.karadenizgazete.com.tr | Karadeniz Gazetesi bir Güçlü Ticari Ve Sınai Ürünler Pazarlama Ticaret Ve Sanayi Anonim Şirketi ‘dir.

Giriş Yap