Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına tahıl ve diğer gıda ürünlerinin taşınmasına ilişkin anlaşma Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BM Genel Sekreteri António Guterres'in katılımıyla Dolmabahçe Sarayı'nda imzalandı.

Anlaşmaya Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov imzalarını attı.

BUGÜN KARADENİZ'DE BİR IŞIK VAR

Törende sözü ilk olarak BM Genel Sekreteri António Guterres aldı. Guterres açıklamasında, "Bugün Karadeniz'de bir ışık var, umut ışığı, rahatlama ışığı. Sizin arabulucuğunuz olmazsa olmaz bir görev gördü. Rusya ve Ukrayna temsilcilerine tüm engelleri aştınız, yeni bir girişimin önünü açtınız. Bu dünyanın yararına bir anlaşmadır" ifadelerini kullandı. Guterres sözlerine şöyle devam etti;

"Bu kıtlık eşiğinde yaşayan halklar için çözüm getirecek anlaşmadır. Bu girişim hatırı sayılır oranda 3 limandan gıda ticareti yapılmasını sağlayacak. Tahıl ve gıda ürünlerinin küresel pazarlara ulaştırılması için açığı kapatıp fiyatları düşürecek.

Bu anlaşma kolay şekilde sağlanmadı. Ciddi çabalar sayesinde, tüm tarafların uzun mesai sayesinde bu sonuca vardık. Buradaki kararlılık hiç olmadığı kadar önemli. Bu girişim uygulanmalı. Türkiye hükümetine güveniyoruz. Hükümet buradaki kritik rolünü sürdürmeli .Bugün ortak bir koordinasyon merkezinin açılışını duyuracağız. Lütfen sözlerinizde durun dedim. Barış için de aynı şey geçerli. Kanlı savaş yürüten iki taraf arasında imzalanan bir anlaşma. savaş devam ediyor, insanlar ölüyor."

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: HAKLI BİR GURUR YAŞIYORUZ

Guterres sonrası sözü alan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan "Medeniyetlerin ve kıtaların buluşma noktası İstanbul'a hoş geldiniz. Mart'ta yaptığımız toplantının ardından tekrar bir aradayız. Siz değerli dostlarımızı bir başka tarihi günde misafir etmekten memnuniyet duyuyorum. Küresel gıda krizinin çözümünde büyük rol oynayacak girişime vesile olmanın haklı gururunu yaşıyoruz. Tüm dünyada milyarlarca insanı bekleyen açlık tehlikesinin önünün alınmasına katkı sağlayacağız." diyerek sözlerine başladı. Erdoğan açıklamasına şöyle devam etti;

PUTİN VE ZELENKSİ'YE TEŞEKKÜR

Küresel sorun haline gelen gıda enflasyonunun kontrolüne de yardımcı oluyoruz. Elbette bu noktaya bir anda gelmedik. Ukrayna ve Rusya bakanları ile BM yetkilileri ile yoğun ve meşakkatli bir süreç yürüttük. Her iki ülkenin bu hassas süreçteki, endişelerinin giderilmesi için kapsamlı istişareler gerçekleştirdik. Sayın Putin ve sayın Zelenski'ye sergiledikleri liderlik dolayısı ile teşekkür ediyorum.

DÜNYANIN BİRÇOK BÖLGESİNE NEFES BORUSU AÇMIŞ OLACAĞIZ

Gemi trafiği ile Karadeniz'den dünyanın birçok bölgesine nefes borusu açmış olacağız. Son derece önemli planın icrası İstanbul'da kurulacak müşterek koordinasyon merkezi tarafından gerçekleştirilecektir. 4 ay önce yine İstanbul'da yapılan toplantıda mesafe kat etmiştik. O toplantı sonrasına meydana gelen gelişmeler çatışmaları körükledi.

Başından beri bu savaşın kazananı olmayacağını ifade ediyoruz. 5 aydır devam eden çatışmalar ve küresel etkileri ne yazık ki öngörümüzü doğruluyor. Silahların susması uzadıkça insani kayıplar da artıyor. Savaş dünyanın en ücra köşesindekiler de dahil tüm insanları olumsuz etkiliyor. Bu gidişatın mukadder olmadığına da inanıyoruz. Bu çatışmaların bir an önce sona ermesini istiyoruz. Bugün Rusya ve Ukrayna tarafı ile İstanbul'da atmakta olduğumuz adımı, barışa yönelik umutları canlandıracak yeni bir dönüm noktası olmasını diliyorum.

Savaş nihayetinde müzakere masasında sonuçlanacaktır. Sürecin bugünlere gelmesinde emeği ve katkısı olan herkese şükranlarımı sunuyorum"

UKRAYNA: RUSYA İLE ANLAŞMA İMZALAMAYACAĞIZ

Bununla birlikte Ukrayna Cumhurbaşkanı Danışmanı Podolyak, görüşmeden önce açıklamalarda bulundu. Podolyak, tahıl anlaşması çerçevesinde Rus gemilerinin nakliyat yapamayacağını, Ukrayna gemilerine eşlik edemeyeceklerini ve Ukrayna limanlarında Rus temsilci olmayacağını bildirdi.

Podolyak sözlerine şöyle devam etti:

"Rusya ile herhangi bir anlaşma imzalamayacağız, Ukrayna ve Rusya, BM ile tahıl ihracatı konusunda paralel anlaşmalar yapacak."

Dğer taraftan, Ukrayna Altyapı Bakanı Vladislav Krikliy de tahıl anlaşması için İstanbul'a geldi.

BAKAN ÇAVUŞOĞLU'NDAN AÇIKLAMA

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, tahıl koridoru anlaşmasında gelinen son noktaya ilişkin, "Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğindeki diplomatik çabalarımız sonuç veriyor. Tüm dünyayı etkileyen gıda krizinin çözümü için ilk adımı yarın BM Genel Sekreteri, Rusya ve Ukrayna heyetleriyle birlikte İstanbul’da atacağız. İhtilafın çözümü için çabalarımızı sürdüreceğiz." açıklamasında bulundu.

ABD: MEMNUNİYETLE KARŞILIYORUZ

ABD, Türkiye'nin ev sahipliğinde imzalanan olan Ukrayna'nın Tahıl Sevkiyatı Anlaşması'nı memnuniyetle karşıladıklarını, BM ve Türkiye'nin çabalarını takdir ettiklerini açıkladı.

Günlük basın toplantısında sorulara yanıt veren Dışişleri Sözcüsü Ned Price, imza törenine ilişkin "Bu anlaşmayı memnuniyetle karşılarız. BM Genel Sekreteri'nin sıkı çalışmasını takdir ediyoruz. Türk müttefiklerimizin orada ortaya koyduğu gayretli çalışmaları alkışlıyoruz." dedi.

Price, bunun sadece ABD için değil G-20 ülkelerinin de desteklediği bir anlaşma olduğunu belirtti.

Rusya'yı "gıda ürünlerini silah olarak kullanmakla" suçlayan Price, anlaşmanın uygulanmaya başlamasını dört gözle bekleyeceklerini ancak Rusya'nın da tahıla blokaj uygulamasından sorumlu tutulması gerektiğini kaydetti.

Sözcü, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Görüşmelerde BM Genel Sekreteri'ni destekledik, Türk müttefiklerimizi destekledik diyebilirim. Elbette Ukraynalı ortaklarımızı da bu konudaki çabalarında destekledik. BM tarafından çeşitli aşamalar konusunda bilgilendirildik. Uzmanlarımız notları karşılaştırdı ve notları paylaştı. Aynı şey Türk müttefiklerimiz, Ukraynalı ortaklarımız için de geçerli. Yine, zaten bu noktada olmamalıydık. Bu, Rusya Federasyonu'nun gıdayı silahlandırmak için kasıtlı bir kararıydı. Son bir saat içinde duyduklarımız sevindirici bir gelişme. Ancak asıl önemli olan bu anlaşmanın uygulanmasıdır. Tabii ki ortaklarımızla Rusya'yı bunun uygulanmasından sorumlu tutmak için çalışmaya devam edeceğiz."

BM ve Türkiye, Ukrayna tahılını Karadeniz üzerinden ihracatını yeniden başlatmak ve Rusya'dan tahıl ve gübre sevkiyatlarını kolaylaştırmak için arabuluculuk yapıyor.