Bartın'ın Amasra ilçesindeki maden ocağından gelen haber yüreklere ateş düşürdü. Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK)  Amasra Müessese Müdürlüğü'ne bağlı olan maden ocağında saat 18.15 sıralarında patlama meydana geldi. Patlama nedeniyle can kaybı artmaya devam ederken Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, "İlk değerlendirme grizu patlaması olduğu yönünde" dedi. Bakan Dönmez'in açıklaması "Grizu patlaması nedir?", "Grizu patlaması neden olur?" sorularını akıllara getirdi. İşte Grizu patlaması hakkında merak edilenler...

GRİZU NEDİR?

Grizu, maden ocaklarının galerilerinde bulunabilen ve belirli konsantrasyonlara eriştiğinde patlayıcı hale gelebilen, zehirli bir gazdır.

GRİZU PATLAMASI NASIL OLUR?

Grizu, başka bir deyişle metan-hava karışımı olarak da adlandırılabilinir. %5 - %15 arası metan ile havanın birleşmesinden oluşan bu karışım, 650'C de 2 fazlı bir yanma gerçekleştirir. Bu karışım önce ani şekilde genleşir, daha sonra patlama merkezine doğru çok büyük bir kuvvetle gazı sıkıştırır. Büyük tahrip gücüne ve yıkım etkisine sahip bir patlamadır.

Bartın'da (Amasra) maden ocağında grizu patlaması: 41 can kaybı

GRİZU PATLAMASI NEDEN OLUR?

Kömür madenlerinin kabusu olan grizu, Türkiye'de de sık sık görülmektedir. Özellikle yaşlı kömür damarlarında grizu riski yüksektir. Yasalar doğrultusunda, metan'in havada bulunma oranı, hacimce %1'dir. Bu seviyeye ulaşıldığında acilen önlem alınması gerekmektedir. Eğer %1 üzerine çıkarsa bu karışım, maden ocağı acilen boşaltılmalıdır.

HAVALANDIRMA SİSTEMİNİN ÖNEMİ

Madenlerde yaşanan yangınlar, yangın sırasında çalışma alanından uzaklaşmanın güçlüğü nedeniyle çalışanların yaşamlarını tehdit eder. Yangın sonucu oluşan zehirli gazların maden içinde yayılması, yangının bulunduğu alana belirli bir mesafede olunsa bile çalışanları etkileyebilmektedir. Bu nedenle madenlerdeki havalandırma sistemlerinin çalışanlara her koşulda temiz hava ulaştırabilecek şekilde düzenlenmiş olması gerekmektedir.

Madencilikte kullanılan üretim şekillerinden biri oda topuk yöntemidir. Temel olarak, cevherin üretimi sırasında, madenin üzerinde oluşan yükü dengelemek için bırakılan topuklar ve üretimin gerçekleşmiş olduğu odalardan oluşur. Oda topuk yöntemi genelde kömür, demir ve bakır madenlerinde tercih edilir. Yöntemde en önemli olan, topukların boyutlarıdır. Bırakılan topuklar çok küçük olursa, tavanın oluşturduğu yükü dengeleyemez ve maden çöker. Ancak topuklar çok büyük bırakılırsa, üretilmesi gereken cevher ocak içinde bırakılacağından, yapılacak üretimin miktarı azalır. Zayıf topuklardan birinin çökmesi durumunda çevre topuklara daha fazla yük düşeceğinden, çökme, domino gibi yayılabilir.