Milyonlarca vatandaşını yakından ilgilendiren Emeklilikte Yaşa Takılanlar ( EYT) sorununda son viraja girildi. Vatandaşların gözü kulağı TBMM'de kurulan Çalışma Grubu'ndan çıkacak taslakta... EYT ile ilgili kamuoyuna birçok formül yansısa da hangi çözüm üzerinde mutabakat sağlanacağı mağdur vatandaşlar tarafından merak ediliyor.

Merak edilen konuların başında EYT düzenlemesinin Meclisten ne zaman geçeceği. Hürriyet Gazetesi yazarı Noyan Doğan, EYT ile ilgili son gelişmeler hakkında dikkat çeken yorumda bulundu.

EYT'DE KİLİT NOKTA

Bugünkü köşe yazısında EYT'de formül üzerinde mutabakata varılırsa, 2023’ün başlarında Meclisten geçmesi beklendiğini aktaran Doğan, EYT'de kilit noktasının kimlerin emeklilikte yaşa takıldığı konusu olduğunu söyledi.

Doğan, "Çünkü işin kilit noktası burası. Nitekim kurulan Çalışma Grubu da önce kimlerin emeklilikte yaşa takıldığını tespit edecek, ondan sonra çözüm yolu aranacak. 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar, emeklilik için gerekli çalışma yılını ve prim gün sayısını doldursa da yapılan düzenleme ile yaş şartını doldurmadıklarından emekli olamıyor ve emeklilikte yaşa takılıyor. İşte, EYT’li dediklerimiz de bu kesim. Tabi bu kesim içinde 8 Eylül 1999’dan önce işe başlasa da prim gün sayısını ya da çalışma yılını doldurmayanlar da var. " ifadelerini kullandı.

MASADAKİ FORMÜLLER

Doğan EYT ile ilgili masadaki formülleri ise şu şekilde açıkladı:

"- 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olup da gerekli prim gün sayısı ile çalışma yılını tamamlayanların yaşa bakılmadan emekli edilmesi.

- 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olup da gerekli prim gün sayısını doldurmayanlara askerlik ve doğum borçlanması imkanı tanınarak, prim gün sayılarının tamamlayıp, yaşa bakılmadan emekli edilmesi.

- Tüm emeklilikte yaşa takılanlar için belirli prim gün sayısını tamamlayanların yaşa ve çalışma yılına bakılmadan emekli edilmesi ki, konuşulan prim gün tutarları erkekler için 9000 gün, kadın çalışanlar için 7200 prim gün.

- Emeklilikte yaş takılanların yaş şartında indirim yapılması.

- Prim gün sayısını tamamlayanların emekli aylıklarında belirli oranda kesinti yapılarak erken emekli edilmesi.

- Başta Almanya ve Finlandiya olmak üzere bazı Avrupa ülkelerinde uygulandığı gibi emekliliğe kaç yıl kaldıysa her yıl için belirli oranda aylıklardan kesinti yapılarak emeklilik imkanı tanınması. Buna da kesintili emeklilik modeli deniyor."

"FİNLANDİYA MODELİ BİZE UYMAZ"

Son günlerde çokça konuşulan, hatta kimi uzmanların ‘bu iyi bir formül’ dediği Finlandiya modeline değinen Doğan, bu formülün bize uymayacağını belirtti.

Doğan, "Model; her yıl emekli aylıklarından belli oranda indirim yapılarak yaşa takılanlara emeklilik hakkı verilmesi üzerine kurgulu.  Finlandiya’da bu şekilde emekli olanların sonradan emekli maaşlarında iyileştirme yapılmış, maaşlar yükseltilmiş hem de ciddi yükseltilmiş. Bugün ise Avrupa ülkelerinin neredeyse tamamında emeklilik yaşı 65’lerde, bazı ülkelerde bunun da üzerinde. Eğri oturup doğru konuşalım, Avrupa ülkelerinde uygulanan modeller bize uymaz. Neden? Bizde ortalama emekli maaşı –son yapılan düzenleme ile en düşük emekli aylığı 3500 liraya çıkartıldı- 3500 lira ile 5000 lira arasında da ondan. Şunu da unutmamak lazım, Avrupa’daki emeklilik modellerinin çoğunda özel emeklilik veya mesleki emeklilik sistemleri var. Yani bizdeki gibi sadece sosyal güvenlik sisteminin verdiği emekli aylığı üzerine kurgulu bir model yok. Daha açık bir anlatımla, emekli aylıklarından belli oranda indirime gidilerek, EYT’lilerin sorunu çözülmeye çalışılırsa bu hem işe yaramaz hem de ileride düşük maaş sorununu doğurur." ifadelerini kullandı.