15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrası siyasi partiler arasında oluşan birlik beraberlik havası bozuluyor mu? Darbe teşebbüsü, siyasetin ve siyasetçilerin birlikte hareket etmelerine katkı yaptı. Mesele memleket olunca siyaset, memleket meselesi olarak kendini kodlayabiliyor. Millet ile milleti yönetenlerin birlikteliği Yenikapı ruhunda birleşti. Zaman içinde uygulamalar farklı görüşleri ortaya çıkarıyor. Aljezear’da yazan Fuat Keyman hocanın makalesi gerçekten bu konuda okunmaya değer. Fuat Hocanın yazısını birlikte okuyalım... "Türkiye tarihinin sonuçları ve uygulamaya sokuluş açısından en büyük darbe girişimini o akşam yaşadık. FETÖ-PDY tarafından örgütlenen ve uygulamaya sokulan darbe girişimi Türkiye siyasi tarihinde bir ilk idi. Türkiye, 1960- 70- 80- 97 ve 2007 yıllarında darbelere sahne olmuş bir ülke. Fakat 15 Temmuz darbe girişimi, 12 Eylül 1980 darbesinden bile daha büyük, daha kapsamlı, farklı ve özgün bir kalkışmaydı. Niye? Siyasal olanla varoluşsal olan birleşince, 15 Temmuz akşamı üç vahim saldırıyı aynı anda yaşadık.

15 Temmuz, bu anlamda, darbe ve işgalin iç içe geçtiği, siyasal olan ile varoluşsal olanın birleştiği, Türkiye siyasi tarihinde görülmemiş, ilk olan bir saldırıydı. Birincisi; 15 Temmuz, Türkiye’ye karşı başarısız olmuş bir darbe girişimiydi. Bu doğru. İkincisi; 15 Temmuz, aynı zamanda da Türkiye’yi işgal etme girişimiydi de. Türkiye, devletin en tepe kurumlarının ele geçirilmesi yoluyla işgal edilmek istendi. Genel Kurmay Başkanlığı ele geçirilmek istendi; Cumhurbaşkanlığı Külliyesi, TBMM, MİT, Emniyet, Özel Kuvvetler bombalandı, Cumhurbaşkanımıza suikast timi yollandı, Başbakanımızın arabası kurşunlandı, İstanbul’da köprüler kapatıldı, 246 insanımızı kaybettik, şehit verdik, yüzlerce insanımız yaralandı. Bu yönüyle, 15 Temmuz akşamı, yaşadığımız beş darbeden farklı olarak, Türkiye darbe ve işgal amacının iç içe geçtiği bir saldırıyla karşı karşıya kaldı. Darbe, esas olarak siyasi bir girişimdir, siyasal olanla bağlantılıdır. 15 Temmuz ise darbe girişimi olduğu kadar aynı zamanda başta Cumhurbaşkanı olmak üzere, Başbakanı, AK Parti’yi, TMBB’yi yok ederek ve orduyu ele geçirerek ‘Türkiye’yi işgal etmeyi’ amaçlayan bir saldırıydı.

Bu yönüyle de, Türkiye’nin varlığına saldıran ‘varoluşsal’ bir nitelik de taşıyordu. 15 Temmuz bu anlamda; darbe ve işgalin iç içe geçtiği, siyasal olan ile varoluşsal olanın birleştiği, Türkiye siyasi tarihinde görülmemiş, ilk olan bir saldırıydı. Dahası; üçüncü olarak, darbe ve işgal girişimi, FETÖPDY adı verilen terör örgütü tarafından gerçekleştirildi ve bu nedenle, 15 Temmuz bir terör saldırısıydı da. Devlet içinde paralel devlet yapılanması kuran FETÖ tarafından uygulamaya sokulan darbe ve işgal girişimi terör saldırısını da içeriyordu. Bu üç nokta; ‘darbe- işgal- terör’ birleşiminin, 15 Temmuz’u daha önceki darbelerden ve terör eylemlerinden farklılaştırdığını ve yaşanılan olaya özgünlük kazandırdığını, altını çizerek vurgulayalım.

BİR ARADA DEMOKRASİ VE TÜRKİYE DİRENİŞİ

Bununla birlikte; 15 Temmuz’u esas özgün ve dönüm noktası kılan, toplumun bir arada darbeye direnişiydi. Köprülerde, havaalanlarında, meydanlarda, sokaklarda, tankların, silahların önünde, bir arada darbeye, işgale, teröre direnildi.

TÜRKİYE’YE SAHİP ÇIKILDI

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın liderliğiyle halkın bir arada direnişi birleşti. Dahası, dört siyasi partimiz “Darbeye hayır" dedi; siyasi parti liderleri en net ve güçlü tarzda "Hayır"ı dile getirdiler; medya darbeye karşı bir bütün olarak direndi. Tüm bu unsurların birleşimi sonucu darbe, işgal, terör başarısız oldu, püskürtüldü. Darbe sonrası Türkiye’de, bir daha darbe ve işgal ortamının üretilmemesi için üç alanda kapsamlı bir değişimin sürdürülebilir tarzda başarılması gerekiyor. Örgütlü ve örgütsüz kitleleri ve örgütleriyle Türkiye, Türkiye halkı, “Demokrasi ve Türkiye” ekseninde birleşti; Türkiye’yi işgalden korudu, Türkiye siyasi tarihinde bir ilke imza attı. “Demokrasi ve Türkiye’ye sahip çıkma”, darbe-işgal-teröre karşı galip geldi. 14 Temmuz gününün kutuplaşmış, ayrışmış Türkiye’si; 15 Temmuz akşamı birlikte ve bir bütün olarak hareket etti, bir arada “Demokrasi ve Türkiye” dedi. 15 Temmuz’dan bugüne, liderlerin, siyasi partilerin, medyanın, sivil toplumun, “Demokrasi ve Türkiye” eksenindeki birlikteliği devam ediyor. Karanlıktan aydınlığa çıkış umudunu bu birliktelik, bu bir arada olma ruhu ve eylemi yaratıyor.

DEMOKRASİ, REFORM, BİRLİKTE YAŞAMAK

15 Temmuz akşamı darbenin püskürtülmesi çok önemliydi ve başarıldı. Ama şimdi daha zor olanı başarmak durumundayız. Darbe sonrası Türkiye’de, bir daha darbe ve işgal ortamının üretilmemesi için üç alanda kapsamlı bir değişimin sürdürülebilir tarzda başarılması gerekiyor: Birincisi; kurumsal düzeyde, ‘Asker- Yargı- Emniyet’ten başlayarak; devlet kurumları liyakat temelinde yeniden inşa edilmeli. Hem ‘Devlet- Yürütme’, hem de Yürütme- Yargı- Yasama’ arasında etkin bir denge ve denetleme sistemi kurulmalı. İstihbarat ve güvenlik alanlarında etkinlik ve verimliliği sağlayacak bir reform süreci başlatılmalı.

‘Asker- Sivil’ ilişkileri yeniden düzenlenmeli. İkincisi; toplum yönetimi düzeyinde, darbe sonrası ortaya çıkan olumlu siyasi iklim ve tablo devam ettirilmeli. Bu kapsamda da AK Parti, CHP, MHP, HDP ve liderleri arasında; uzlaşma, birlikte çalışma, müzakere yoluyla toplumsal sorunlara çözüm bulma süreci devam etmeli. Kutuplaşmaya karşı siyasette ve toplumsal ilişkilerde ‘birlikte yaşama kültürü’ ve ‘eşit ve aktif vatandaşlık anlayışı’ güçlendirilmeli. ‘Sivil ve demokratik anayasa’ bu partilerin birlikte çalışmasıyla hızla başarılmalı. Üçüncü olarak ise; dış politikada yurt içinde ve dışında dostlarımızı arttırarak, “Yurtta sulh, Dünyada sulh” mottosuna geri dönmemiz gerekiyor. Şüphesiz ki; darbe ve işgal girişiminden sonra Türkiye- Amerika ilişkilerinde FETÖ- PDY’nin lideri Fethullah Gülen’in Türkiye’ye geri verilmesi ya da Amerika’dan çıkartılması ana odak noktası ve gerilim yaratıcı unsur haline geldi. Türkiye, Gülen’in geri verilme noktasında geri adım atmayacaktır. Fakat bunu yaparken; akıllı strateji ve hareket tarzıyla, Türkiye- Batı ilişkilerini yeniden yapılandırma süreci de başlatılmalıdır. Yeni Anayasa’dan devletin yeniden inşasına, devlet- toplum ilişkilerinin eşit ve aktif vatandaşlık temelinde düzenlenmesinden aktif ve yapıcı dış politikaya kadar uzanan geniş bir yelpazede; “15 Temmuz sonrası Türkiye” ancak böyle bir yeni siyaset anlayışı ve toplum sözleşmesiyle aydınlık içinde yaşayabilir, geleceğe güvenle bakabilir..."