Ağır can kayıplarının yaşandığı Kahramanmaraş merkezli depremlerin artçıları hem deprem bölgesinde hem de ekonomide sürerken, fatura ise ağırlaşıyor. Yapılan tahminler Türkiye'nin seçime doğru ilerlediği bu süreçte enflasyonda baz etkisinin ortadan kalktığını, cari açıkta artış ve büyümede kayıp yaşanacağını ortaya koydu. Hesaplamalara göre depremin direk maliyetinin 50 milyar doları aşması beklenirken, ihracattan kur politikasına, enflasyona tüm hedef ve tahminlerde de revizyona gidildi. En son açıklanan verilere göre, 11 ili etkileyen deprem 43 binden fazla can kaybına neden oldu. Reuters tarafından hazırlanan, hükümet yetkilileri ve ekonomistlerin görüşlerinin yer aldığı analize göre, depremle birlikte istihdam ve üretimde yaşanan sorunların ekonomik etkilerinin zamana yayılması beklenirken, depremin ekonomiye 50 milyar doları aşan bir maliyet oluşturmasına kesin gözüyle bakılıyor.

EK BÜTÇE GEREKECEK

Analize göre Türkiye, mayıs-haziran dönemi olarak tahmin edilen ve henüz yeni bir kararın gelmediği seçime depremin etkisiyle yaklaşık yüzde 45 enflasyonla girecek. JP Morgan da yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 43'ten yüzde 45'e revize etmişti. Deprem ayrıca Türkiye genelinde elektrik tüketiminin ilk gün yüzde 11, ilk hafta yüzde 7 düşmesine neden olmuş ve ilk hafta kredi kartı harcamaları da yüzde 20'ye yakın gerilemişti. Depremin büyümeyi 1-2 puan düşüreceği de genel beklenti haline gelirken, ekonomistlerin deprem öncesi yüzde 3 civarındaki bütçe açığı tahminleri deprem sonrası yüzde 5'e doğru yükseldi. Reuters'a bilgi veren bir hükümet yetkilisi ise “Mevcut bütçe ile yılın tamamlanması kolay görünmüyor. Bir ek bütçe ihtiyacı doğacak” ifadelerini kullandı.

Kayıpların telafisi için 45.7 milyar dolarlık finansman gerekiyor

Yaşanan depremin ekonomiye etkisini kişisel blogunda yayınladığı bir yazı ile analiz eden İktisatçı Mahfi Eğilmez, bugünkü görünüm itibarıyla Türkiye'nin deprem kayıplarını karşılaması, onarması ve yeniden yerine koyması için bulması gereken finansmanın 45.7 milyar dolar olduğunu kaydetti.

Mahfi Eğilmez

2023 yılı için GSYH kaybını ise toplam 21 milyar dolar olarak hesaplayan Eğilmez, “Toplam ihracat kaybımızın yaklaşık olarak 7 milyar dolar olacağını tahmin ediyoruz. Bu illerimizin tümünde karşımıza çıkacak vergi kaybının toplamda 3 milyar doları bulmasını bekliyoruz. Bu etkiler altında 2023 yıl sonu enflasyon tahminimizi yüzde 50 olarak revize ediyoruz” tespitlerini yaptı.