Orta Doğu için kilit bir konumda olan Golan Tepeleri hakkında ABD Başkanı Donald Trump'ın, "ABD için İsrail'in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tam olarak tanımanın zamanı geldi" sözleri sonrasında tansiyon yükseldi. Türkiye'nin de aralarında olduğu birçok ülke Trump'a tepki gösterirken Suriye yönetimi, "Geri almak için her şeyi yaparız" açıklamasını yaptı. Rusya da, "Bu BM kararlarını ihlal etmek anlamına geliyor" dedi.

Trump her zaman olduğu gibi açıklamayı sıklıkla kullandığı sosyal medya uygulaması Twitter'dan yaptı. Trump, "ABD için İsrail'in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tam olarak tanımanın zamanı geldi" açıklamasını yaptı. Trump'ın bu sözleri sonrasında bölgede tansiyon yükseldi. Trump'ın açıklamalarını İsrail yönetimi memnuniyetle karşılarken başta Türkiye olmak üzere birçok ülke bu açıklamaya tepki gösterdi. 9 Nisan'da sandık başına gidecek olan İsrail'de Trump'ın bu hamlesinin iç siyasette zor günler geçiren Netanyahu'ya katkı sağlayacağı görüşü hakim.

Trump'a en büyük tepkiyi ise İsrail ile Golan Tepeleri yüzünden yıllardır bir gerilim yaşayan Suriye'den geldi. Suriye yönetimi, Trump'ın sözlerini sert bir dille kınadı. Suriye devlet ajansının Suriye dışişleri bakanlığının resmi açıklamasına dayandırdığı haberde, "Trump'ın açıklamaları ABD'nin kör bakış açısını gözler önüne seriyor. Açıklama Golan Tepeleri'nin Suriye'nin ve Arapların kontrolü altında olduğu gerçeğini değiştirmiyor" ifadesi kullanıldı.




Suriye resmi haber ajansı tarafından yayınlanan açıklamada, dışişleri bakanlığı kaynağı (Trump'ın) açıklamasının ABD'nin İsrail'e yönelik "zaafını" gösterdiğini belirterek "Açıklamalar Golan'ın Suriye ve Arap toprağı olduğu ve olmaya devam edeceği gerçeğini değiştirmiyor" dedi.

ERDOĞAN: ‘ASLA İZİN VERMEYİZ, VEREMEYİZ'
Erdoğan konuşmasında ABD Başkanı Donald Trump'ın, "ABD için İsrail'in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tam olarak tanımanın zamanı geldi" sözlerini hatırlatarak; "Amerika Başkanı'nın Golan tepeleriyle talihsiz açıklaması bölgeyi yeni bir krizin, yeni bir gerilimin eşiğine getirmiştir. Golan Tepeleri'nin işgalinin meşrulaştırılmasına asla izin vermeyiz veremeyiz." dedi




AVRUPA BİRLİĞİ: TANIMIYORUZ

Avrupa Birliği, İsrail'in Golan Tepeleri'ndeki işgaline ilişkin açıklama yaptı. Açıklamada Birliğin ABD Başkanı Donald Trump'la aynı fikirde olmadığı belirtildi.




AB Sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, "Avrupa Birliği'nin duruşu değişmedi. AB uluslararası yasaların da belirttiği gibi Golan Tepeleri de dahil olmak üzere İsrail'in 1967 yılının Haziran ayından beri işgal ettiği bölgelerdeki egemenliğini tanımıyor. Bu bölgeleri İsrail toprağı olarak görmüyor" ifadeleri kullanıldı.

İRAN, RUSYA VE SURİYE'DEN SERT TEPKİ

Şam yönetimi tarafından yapılan açıklamada, "Suriye ulusu bu kıymetli Suriye ulusal toprak parçasını elindeki tüm araçları kullanarak geri almaya daha kararlı" ifadesinin kullanılması dikkat çekti.




Şam yönetiminin bu açıklamasının ardından Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan bir açıklama geldi. RIA haber ajansının aktardığı açıklamada, "ABD'nin Golan Tepeleri ile ilgili açıklaması Birleşmiş Milletler kararının doğrudan bir ihlalidir" ifadesi kullanıldı.

Trump'ın sözlerine bir tepki de İran'dan geldi. Tahran yönetimi Dışişleri Bakanlığı düzeyinde bir açıklama yaptı. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bayram Kasımi, Trump'ın sözlerinin kabul edilemez olduğunu söyledi. Kasımı, "Bu yasa dışı ve kabul edilemez açıklama, bu toprakların Suriye'ye ait olduğu gerçeğini değiştirmiyor" dedi.




GOLAN TEPELERİ NEDEN ÖNEMLİ?

Golan Tepeleri'nin tarihi aslında 1967'ye dayanıyor… İsrail ile bölgedeki Arap ülkeler arasında yaşanan 6 Gün Savaşları sonunda İsrail, Mısır'dan Gazze ve Sina Yarımadası'nı alırken, Suriye'den de konumu dolayısıyla çok stratejik bir nokta olan Golan Tepeleri'ni aldı. Golan Tepeleri'nin taktiksel açıdan geniş araziye yukarıdan hakim olması sebebiyle çatışma ve savaşlarda büyük bir avantaj unsuruna sahip olduğunu tarih sahnesinde sıklıkla gündeme gelen bir detay.

6 Gün Savaşları'nın ardından kaybettiği toprakları diplomatik yollardan ve kurumlardan geri alamayan Mısır ve Suriye, 1973'te İsrail'e karşı bir savaş başlattı. Yahudiler için kutsal bir gün olan Yom Kippur'da başlayan 3 haftalık savaşın sonunda İsrail galip ayrıldı ve 6 Gün Savaşları'nın kazanımlarının da ötesine geçti. Golan Tepeleri üzerinden Suriye'ye ilerleyen İsrail savaşın ardından Suriye topraklarından çekilse de Golan Tepeleri'ni bırakmadı.

GOLAN İLE İLGİLİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
Golan Tepeleri'yle ilgili önemli gelişmeler kronolojik olarak şu şekilde:

1967: İsrail, Altı Gün Savaşı olarak da bilinen Arap-İsrail Savaşı sırasında, Suriye'ye saldırarak stratejik öneme sahip Golan Tepeleri'ni ele geçirdi.

1973: Suriye, askeri harekat başlatarak İsrail'den Golan Tepeleri'ni geri almayı denedi, ancak başarısız oldu.

1974: İsrail ve Suriye, Golan Tepeleri'ndeki kuvvetlerini geri çekerek askeri çatışmayı sonlandırmaya razı oldu. Aynı yıl, barış gücü askerleri bölgeye konuşlandırıldı.

1981: İsrail, Golan Tepeleri'ni tek taraflı olarak ilhak ettiğini açıkladı, ancak uluslararası toplum bu kararı bugüne kadar tanımadı.

1999: Dönemin İsrail Başbakanı Ehud Barak ve Suriye Dışişleri Bakanı Faruk eş-Şara, iki ülke arasında başlatılan üst düzey görüşmeler kapsamında bir araya geldi.

2000: Golan Tepeleri'nin Suriye'ye iadesi hedefiyle, ABD'nin ara bulucuğunda başlatılan müzakereler başarısızlıkla neticelendi. Görüşmelerin başarısız olmasının nedeni ise İsrail'in, Celile Gölü yanında yer alan ve kilit öneme sahip su kaynağı olan bir toprak parçasını Suriye'ye bırakmaya razı olmamasıydı.

2008: Suriye ve İsrail, kapsamlı bir barış anlaşması sağlanması amacıyla Türkiye'nin arabuluculuğunda yeniden dolaylı görüşmelere başladı. İsrail'in Gazze'ye saldırmasının ve dönemin İsrail Başbakanı Ehud Barak'ın yolsuzluk davası nedeniyle istifa etmesinin ardından görüşmeler sonlandırıldı.

2009: İsrail Başbakanı Netanyahu, Golan Tepeleri ile ilgili daha sert bir politika izleyeceğinin sinyallerini verdi. Aynı yıl Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad da karşılarında "barış için görüşülecek bir muhatap olmadığını" söyledi. ABD Başkanı Barack Obama da 2009 yılında göreve geldiğinde, "İsrail ve Suriye arasındaki görüşmeleri yeniden başlatmanın dış politika öncelikleri arasında yer aldığını" söyledi ancak bu konuda da bir gelişme sağlanamadı.

2013: Mart 2011'de patlak veren Suriye iç savaşı 2013 yılında Golan Tepeleri'ne kadar ulaştı. İsrail, Golan Tepeleri'ne top ateşi açıldığını öne sürerek bu saldırılara karşılık verdi. İsrail ve Suriye orduları da aynı yılın mayıs ayında karşılıklı top atışlarında bulundu. Bu durum bugüne kadar aralıklarla devam etti.

2016: İsrail Başbakanı Netanyahu, Bakanlar Kurulunu Golan Tepeleri'nde toplayarak dünyaya burayı "İsrail toprağı" olarak tanıma çağrısında bulundu ancak uluslararası toplum buna olumlu yanıt vermedi, aksine tepki gösterdi.

2019: ABD Başkanı Trump, işgal altındaki Golan Tepeleri üzerindeki "İsrail egemenliğini tanıdıklarını" açıkladı.