Geçen haftanın ekonomi gündeminde en çok tartışılan konu merkez bankasının faiz indirimi idi. Salı günü toplanan PPK politika faizini (bir haftalık repo) yüzde 8,25’ten yüzde 7,75’e indirdi.

Böylece Merkez bankasının piyasayı fonlama maliyeti 7.75-7.90 aralığına çekilmiş oldu.

Bu indirim öncesinde hem Cumhurbaşkanının hem de ekonomi bakanının faiz indirimi yapılması yönünde ciddi uyarıları vardı. Bir grup ekonomist indirimin yetersizliğini, bir grup da hiç indirim olmaması gerektiğini, yani merkez bankasının yaptığının doğru olduğunu savunuyor.

**

Gecelik faiz oranları: Marjinal fonlama oranı yüzde 11.25, Merkez Bankası borçlanma faiz oranı yüzde 7.5 düzeyinde sabit tutulmuştur. Üst band ticari kredileri, alt band kısa süreli yabancı sermaye girişlerini etkileyen oranlar. Bantta indirim yapılması ticari kredileri etkileyebilirdi ve bu nedenle yapılması gerekliydi.

Faiz indirimi sonrası hükümet kanadının memnun olmama gerekçesi bu. Merkez bankası temkinli davranıyor gibi görünüyor. Ama yıllardır ilan ettiği enflasyon tahminlerini bir türlü tutturamadığından, izlediği para ve faiz politikaları reel sektörün beklentilerine cevap vermediğinden, hem piyasa hem de iktidar açısından ciddi kredibilite kaybı yaşıyor.

**

Piyasa faizi (gösterge faiz) PPK toplantısı öncesi yüzde 7,3 civarındaydı. Ayrıca faiz indiriminin ardından döviz kurunda bir sıçrama olmayışı da piyasaların çok daha yüksek bir indirimi beklediğini gösteriyor. Petrol fiyatları 2.5 ayda yüzde 40 düşmüş; enflasyon ve cari açıkta önemli iyileşme beklentisi oluşmuş. Gıda fiyatları düşüyor.

Enflasyon 2014 yılı sonunda revize edilen beklentilerin bile altında yüzde 8.2 gerçekleşti. 2015 yılı enflasyon beklentisi şimdiden yüzde 6’lara indi.

**

ABD Merkez Bankası güncel faiz yüzde 0.25, Avrupa Merkez Bankası yüzde 0.05, İngiltere Merkez Bankası yüzde 0,5, Japonya Merkez Bankası yüzde 0.1, İsviçre Merkez bankası -yüzde 0.75 ve Danimarka Merkez Bankası -yüzde 0,350, İsveç’te yüzde 0,00. Petrol fiyatlarındaki düşüşün etkilediği ve krize sürüklediği Rusya’da faiz yüzde 17 ve Brezilya’da yüzde 12,250 (Brezilya’da cari açık ve cds primi artıyor, dış finansman bulmakta zorlanılıyor).

Özetle dünyada faiz dibe vurmuş. Avrupa Merkez Bankası hem faizleri sıfıra yaklaştırmış hem de her ay piyasalara 60 milyar Euro vereceğini açıklamış. AB’nin, ABD’nin ve dünyanın derdi ekonominin canlanması, büyümenin gerçekleşmesi ve işsizliğin azalması iken, bizim Merkez Bankası iktidarın bu yöndeki taleplerine kulak tıkamış.

**

TCMB Ocak 2014’de yüzde 4,5’tan yüzde 10’a yükselttiği politika faizini, geçen bir yıllık sürede yüzde 8,25’e indirdi. Ve geçen hafta da yüzde 7.75’e indirdi. Merkez Bankası’nın dış konjonktürün Türkiye ekonomisi lehinde geliştiği bir ortamda (petrol fiyatlarının, cari açığın, dünya faizlerinin düşmesi ve dünya piyasalarında likidite artışı vs.) politika faizini eski düzeyine indirebilirdi. Yani yüzde 0,5 puan değil, yüzde 3,75 puanlık faiz indirimi yapabilirdi.

Bu indirimle bir yandan kredi faizleri düşerek, tüketim, üretim ve özellikle de yatırım için kredi kullanımı artar ve dolayısıyla ekonomi canlanıp, büyüme artabilirdi. Diğer yandan hazinenin borçlanma faizleri düşerek bütçe giderleri ve açıkları daha da azaltılabilirdi. Petrol fiyatlarındaki düşüşün maliyetlerde ve cari açıkta neden olacağı iyileşmeden yararlanıp beklentiler yönetilebilse (bu da faiz oranlarıyla bağlantılı), yıl sonunda enflasyon yüzde 5 dolayına çekilebilir.

**

Özetle, TCMB yönetimi dünya konjonktüründeki gelişmeleri Türkiye ekonomisi lehine dönüştürecek adımları atmada geç kalıyor. Merkez Bankası; dünya faiz oranlarındaki gelişmeleri, parasal gelişmeleri, cari açıktaki düşmeyi, enflasyon beklentilerindeki azalmayı dikkate alıp bir an önce piyasaların beklentisine cevap verecek düzeyde ciddi faiz indirimine gitmeli.