Karadeniz Rehberleri Derneği Başkanı Taner Demirbulut, Trabzon’daki üniversitelerde rehberlik bölümünün açılmasının kaçınılmaz olduğunu açıklayarak, “En azından bu bölgedeki insanlarımız orada okur öğrenirler rehberliği. Çünkü bölgenin geleceği turizmde” dedi.

Zenofon Tur Genel Müdürü ve profesyonel rehber olan Taner Demirbulut, sezonun yoğun olduğu dönemlerde rehberlerin yetersiz olduğunu belirterek, Trabzon’daki üniversitelerde bir an önce ilgili bölümün açılması gerektiğini söyledi. Rehberin sunumuyla turun çok daha keyifli olacağını belirten Taner Demirbulut, Karadeniz Gazetesi’nden Rabia Uzun Cirav’a sektöre ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

Rehber olmaya nasıl karar verdiniz?

Bir  turistle ilk temas kurduğumda karar verdim. Liseden sonra İngilizce pratik yapabilmek için Meydan Parkı’nda gelen turistlerle sohbet ediyordum. Onlarla konuşurken İngilizcemi iyice geliştirdim. Turizmci olmak için de mutlaka bir yabancı dil bilmek gerekir. Çünkü turizmin özü iletişim. İletişim kuracak aracınız yoksa turizm yapmanız çok zor.

PLANLAMA SORUNUMUZ VAR

Trabzon’daki rehber sayısı yeterli mi?

Bazı sezonlarda yoğunluk olduğunda yetersiz. Ama turistin az olduğu sezonlarda da rehberlerin iş bulma imkanı pek yok. Yetişmiş eleman sorunu tamamen bölgenin turizm dengesizliğinden kaynaklanıyor. Eğer kısa dönemde yüksek kapasite ile çalışıp da yılın diğer dönemlerinde turizm durgunsa her zaman kalifiye eleman ihtiyacı olur. Hem rehber sorununun hem de diğer sorunların giderilmesi sezonun uzamasına bağlı. Sezon uzarsa rehberler daha uzun süre çalışırlar. Buraya çok insanın gelmesi bir rehberin günde 5 tura çıkması anlamına gelmiyor. Rehber günde bir tura çıkar. O yüzden bölge planlamasından kaynaklanan bir sorun var, rehber sorunu yok.

REHBERLİK BÖLÜMÜ AÇILMALI

Trabzon’daki üniversitelerde rehberlik bölümünün açılması gerekiyor. Sadece seyahat acenteciliği ve konaklama üzerine bölüm açılmış. Bu bölgeyi de en iyi tanıtacak insan yine bu bölgenin insanıdır. En azından bu bölgedeki insanlarımız orada okur öğrenirler rehberliği ve rehber olarak burada hizmet veririler. Çünkü Trabzon’un ve bölgenin geleceği turizmde.

SAYIMIZ 100’Ü GEÇTİ

Son bir yılda açılan seyahat acentesi sayısı 50 oldu Trabzon’da. Toplamda sayımız yüzü geçti. Bir sınırlama yok. Ama olmalı. Çünkü her yeni açılan rekabet koşullarını zorluyor ve kalite düşüyor. Birçok işletme, otel açılıyor, hepsi kendi potansiyelini oluşturuyor. Ancak rehberlik, bir turizm hizmetinin kaliteli olmasını sağlayan en önemli değerdir.

GERÇEK BİR TUR REHBERLE OLUR

Turizmde yapılan en büyük yanlışlar neler?

Rehberin ne olduğunu tam anlamıyla bilmiyoruz. Bu büyük bir yanlış. Önüne gelen rehberim diyor. Rehber kolay yetişmiyor. Turizm bir diyalog işidir. Rehber, seyahat acentelerinin yapmış olduğu projeyi uygulayan kişidir. Rehber ne kadar kaliteliyse, bu işe ne kadar ciddi bakıyorsa o kadar başarılı olursunuz. Çünkü siz ürünü, oteli satarsınız ama o ürünü uygulayan, servis yapan rehberdir. Rehber çok önemlidir. Rehber varsa tur gerçek bir tur olur. Yabancı bir yere gittiniz, rehber sizi orada karşılar ve düzgün bir şekilde gideceğiniz yere kadar gidersiniz. Hem programı yönetir hem de size sürekli bilgi verir.

YENİ OLAN CAZİP GELİR

Son yıllarda Avrupalı turist tatil için ilimizi pek tercih etmiyor. Diğer taraftan Arap turistlerin yoğun ilgisi ile karşı karşıyayız. Zaman içinde Arapların da gelmemeye başlayacağı ifade ediliyor. Bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Araplar burayı çok sevdi, çünkü yeni olan her zaman cazip gelir. Ama birkaç kez daha gelmeleri için de sürdürülebilir olması gerekiyor. Araplar için güzel bir ortam ama fiyatlar aşırı yükseldiği için bu fiyatlar Avrupalı ya da başka turistlere yüksek geliyor. Şu anda uçak ve otel fiyatları çok yüksek. Bu yüzden de gelmiyorlar. Yoksa Avrupalı turist de gelir. Başka alternatif buluyorlar, daha uygun fiyatlı yerleri tercih ediyorlar. Arap turist sadece fiyat konusunda diğer turistlerin önünü kapattı. Araplar daha çok harcama yaptıkları için dikkatler onlara yöneldi. Tesis ve altyapımız da yetersizdi. Ama Arap turizmi için yapılan oteller buraya başka turistlerin gelmesi için bir kapı açacaktır. Birçok otel yapılıyor, bu oteller sezonun uzamasını sağlayacaktır. Özellikle kongre turizmi mart nisan aylarında Arap turistlerin gelmediği dönemlerde olacaktır. Herkes Antalya’dan bıkmış, buraya gelmek istiyor kongre için. Bunun için de kaliteli ve büyük otellere ihtiyaç vardı.

Gelen turistler Trabzon’u kısa sürede geziyorlar. Turistlerin konaklama sürelerini uzatmak için ne yapmak gerekiyor?

Köy hayatını yaşayıp görebilecekler köy pansiyonculuğu hayata geçirilebilir. Gelen turiste farklı turizm aktiviteleri sunulursa kalma süreleri de uzayacaktır.

Yeşil Yol uygun değil

Siz Yeşil Yol konusunda ne düşünüyorsunuz? Turizme gerçekten söylendiği gibi büyük bir katkısı olacak mı?

Orada oturmuş bir turizm şekli var. En güzel özelliğimiz yaylalarımızın doğallığı. O yol yaylalarımızın doğallığını kaybetmesine sebep olacak. Yol her zaman medeniyet getirmez. Bazı insan medeniyetten tamamen uzak kalıp doğa ile bütünleşme, kafasını dinlemek istiyor. Harita üzerinde hesaplanmış bir şey Yeşil Yol. Yol gelir turizm kalkınır derler ama bizim modelimize o bölgemize çok da uygun değil. Yöre halkı haklıdır. Bu haklılığını HES projelerinde de gösterdi. Eğer Fırtına vadisine HES yapılmış olsaydı, oranın değeri kalmayacaktı.

Gelen turistlerin tercihi daha çok hangi yönde oluyor, ne yapmak nereleri görmek istiyorlar? 

Bu, turiste ne sunduğunuza bağlı. İyi bir program olduktan sonra sorun olmuyor. Çok da yeni yerler yok aslında. Program neyse onu uyguluyoruz. Yeni bir destinasyon açmak zor.

GEZİNİZ REHBERLE DAHA KEYİFLİ

Eğer bir rehberle gitmiş olsanız, rehber Trabzon’dan yolculuğa başladığı andan itibaren gideceği yere kadar sürekli anlatır. Karadeniz bölgesinin coğrafi yapısını, iklimini, bitki örtüsünü, insanların yaşamını, hayvanlarını, tarihi geçmişini anlatır, yavaş yavaş diyelim  Sümela manastırına geldiniz, Sümela manastırı içine gelince de manastırın tarihini anlatır. Rehberle gezdiğiniz için de çok daha verimli ve keyifli bir gezi olur. 

TURİZM BÖLGESİYİZ

Karadeniz bölgesi bir turizm bölgesi olmuştur. Bugün Arap turist varsa yarın başka turist vardır. Sonuçta insana hizmet ediyoruz. Arap turiste şu açıdan olumlu bakıyoruz; para tabana yayılıyor. İnsanlarımız Arapça ve İngilizce öğrenmeli. Özellikle Arap turiste hizmet veren insanların hepsinin sektör ile ilgili biraz kendilerini geliştirmeleri gerekir. İnsanlar pek istekli değil ama bununla ilgili kurslara katılmalılar. Turistleri taşıyan kişilerin turist taşımak için özel bir eğitimden geçmeleri ve belgelerinin olması gerekir. Turistler için detaylı bir el kitabı hazırlanmalı. Yönlendirme tabelaları Arapça, İngilizce ve farklı dillerde olmalı. Eğer gelen turist bilgiye rahat ulaşamazsa bu sefer fırsatçıların eline düşer.

REHBERİN DEĞERİ BİLİNMİYOR

Rehber olmak için hangi yolu izlemek gerekiyor?

Rehberliğin bölümleri var. O bölümü okumanız ve çok iyi bir yabancı dilinizin olması gerekiyor. Rehberlik de bir meslek. Pat diye rehber olunmuyor. Acenteci olmak kolay, paranız varsa hemen acente açabilirsiniz. Ama rehberlik öyle değil. Rehberin değerini anlamamız lazım. Çünkü turizm acentesi açan birçok kişi bu işi fırsat olarak görüp başlıyor. Ama tam anlamıyla rehberin değerini de bilmiyorlar. Değerini bilmedikleri için rehber de barındıramıyorlar. Rehbere değer vermeyip neler katacağını anlamadıkları, aynı anda ne kadar iş potansiyeli sağlayacağı ve geliri ne kadar artıracağını bilmediklerinden rehberler yavaş yavaş başka bölgelere gidiyorlar. Eğer bu bölgede kültür turları yapmak istiyorsak mutlaka rehbere ihtiyacımız var. Rehber sıkıntısını da buradaki sektör yarattı. Bu zihniyeti devam ettirirsek yine rehber kalmaz burada.

GÜNLÜĞÜ 370 TL

Sezonda rehber sıkıntımız oluyor. Rehberlik yevmiyesi bakanlığın açıklamış olduğu taban ücret ile belirlenir. Belirlenen rakam günlük 370 TL’dir. Bir rehberin iyi bir rehber olabilmesi için geçimini sadece bu işten sağlaması gerekir. Bakanlığın açıklamış olduğu taban ücreti alan bir rehber yılda ortalama 60-70 gün tura çıkar. 70 gün tura çıkan bir rehber de 25.900 TL kazanır. 12 aya bölersek 2158 TL düşer her aya. Sosyal güvencesini de çıkarırsak ortalama 1500 TL gibi bir rakam kalır geriye. Bir rehber 70 gün çalışırsa bu ücreti alır. Bu ücreti de bir rehbere sağlamak lazım. Bu ücret de acentecilerin cebinden çıkmaz. Rehber isteyenlerin cebinden çıkar.